《《陳夫人》日譯台e5台灣小說 第一部》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友 ê 代誌 22 民主kap獨裁

作者 陳雷 2019.12.01

（Siá hō͘ ha̍kseng pêngiú ê tāichì 22）（寫hō͘學生朋友 ê 代誌 22）

Bînchú kap to̍kchhâi / 民主kap獨裁

Lán kóng Tâioân sī chi̍tê bînchú ê kokka, inūi Tâioân lâng ē tàng koattēng siáⁿlâng chò chóngthóng, siáⁿlâng chò li̍púi. Lán kóng Tiongkok sī to̍kchhâi kokka, inūi Tiongkok lâng bē tàng koattēng siáⁿlâng chò chúse̍k, chò jînbîn tāihōe tāipiáu.

咱講台灣是一个民主 ê國家, 因為台灣人ē tàng決定啥人做總統, 啥人做立委. 咱講中國是獨裁國家, 因為中國人bē tàng決定啥人做主席, 做人民大會代表.

Tâioân ê chóngthóng, li̍phoat úigoân tio̍hài khólū jînbîn ê suiàu, chò liáu bôhó, āupái ōaⁿlâng chò. Tiongkok ê chúse̍k kap siósò͘ te̍kkoân ūi katī ê līek chò tāichì. Inūi siáⁿlâng chò chúse̍k, chò tāipiáu m̄ sī jînbîn koattēngê.

台灣 ê總統, 立法委員tio̍hài考慮人民 ê需要. 做了無好, 後擺換人做. 中國 ê 主席 kap小數特權為家己ê利益做代誌. 因為啥人做主席, 做代表 m̄是人民決定ê.

Tâioân lâng chūiû chūchāi, siūⁿ siáⁿ kóng siáⁿ, sìkè lâilâikhìkhì, nā bô hoānhoat, bôlâng ē lâi lia̍h, bu̍tsiu i ê châisán. Inūi ū chiaê chūiû anchoân ê póchiòng, Tâioân lâng ē beh póhō͘ chi̍tê chètō͘. Che tōsī bînchú ê si̍tle̍k. Tiongkok lâng bô anchoân, bô chūiû. Chènghú hoah lia̍h tō lia̍h, châisán hoah bu̍tsiu tō bu̍tsiu. To̍kchhâichiá siūⁿkhang siūⁿphāng khòngchè jînbîn, hānchè in siūⁿsiáⁿ, kóngsiáⁿ, chòsiáⁿ. Che tōsī to̍kchhâi kokka ê púnchit. Tiongkoklâng àibeh chūiû, ài ū anchoân, in hoántùi chitkhoán chètō͘. Che tōsī to̍kchhâi kokka thianseng ê jio̍ktiám.

台灣人自由自在, 想啥講啥, 四界來來去去, 若無犯法, 無人ē來掠, 沒收伊ê 財產. 因為有chia ê自由安全 ê保障, 台灣人ē beh保護這个制度. Che tō是民主 ê實力. 中國人無安全, 無自由. 政府hoah掠tō掠, 財產hoah沒收tō沒收. 獨裁者想孔想phāng控制人民, 限制in想啥, 講啥, 做啥. Che tō是獨裁國家 ê本質. 中國人愛beh自由, 愛有安全, in反對這款制度. Che tō是獨裁國家天生ê弱點.

Bînchú póchèng châisán chūiû kap anchoân, chūjiân kiâⁿ chupún chúgī ê lō͘. Tāike kò͘ thànchîⁿ, kó͘bú siauhùi. Chōsêng chugoân lōnghùi, khoânkéng ujiám. Che sī kīntāi chupún chúgīchiá, Tâioân chāilāi, suiàu kín kaikoat ê būntê. Tiongkok suijiân bô bînchú, tānsī siósò͘ ê te̍kkoânchiá līiōng kokka ê chupún, chiâⁿchò te̍kkoân chupún chúgī, kângkhoán lōnghùi chugoân, phòhāi khoânkéng.

民主保証財產自由kap 安全, 自然行資本主義ê路. 大家顧趁錢, 鼓舞消費. 做成資源浪費, 環境破害污染. Che是近代資本主義者, 台灣在內, 需要緊解決ê問題. 中國雖然無民主, 但是小數 ê 特權者利用國家ê資本, 成做特權資本主義, 仝款浪費資源, 破害環境.

Tī Tâioân, lânglâng ē sái tuikiû i ê lísióng, hoattián i ê tìhūi, lêngle̍k, chiâⁿchò chi̍pthé hoattián ê tōngle̍k. Che tōsī lán siōngtōa ê iutiám. Tiongkok apchè kòjîn ê lísióng, tìhūi, lêngle̍k, tìsú chi̍pthé ê tōngle̍k soejio̍k. tn̂gkî kónglâi, che tōsī bînchú kokka chhiaukòe to̍kchhâi kokka ê kinpún goânin.

Tī台灣, 人人 ē sái追求伊ê理想, 發展伊ê智慧, 能力, 成做集體發展ê動力. Che tō是咱上大ê優點. 中國壓制個人ê 理想, 智慧, 能力, 致使集體ê動力衰弱. 長期講來, che tō是民主國家超過獨裁國家ê根本原因.

Tâioân lâng pí tiongkok lâng khah chūiû anchoân, khah ū kihōe tuikiû i kòjîn ê lísióng hibāng. tn̂gkî kónglâi, bînchú ê Tâioân pí to̍kchhâi ê Tiongkok khahū chiântô͘.

台灣人比中國人khah自由安全, khah有機會追求伊個人ê理想希望. tn̂g期講來, 民主 ê台灣比獨裁 ê 中國khah有前途.

（Chokchiá chù:chhiáⁿ iōng pe̍hōejī)（作者注：請用白話字）