《台語kah魔術》

 | | | 轉寄

人客ah來坐

作者 蘇晏德 2023.04.09

Kā時間搝轉來時空ê siap縫，1960年代我猶未滿10歲含糊ê記持。印象
中故事大約tī 1968年，Hit年我ê阿母tī高雄熟似兩个姊妹仔伴，一个阮
叫伊大姨，另外一个叫伊阿Chheh姨。細漢ê時阿母tiāⁿtiāⁿ chhōa我去
大姨ê徛家，Su當時大姨kah大丈tī大港埔kā人稅厝徛，大丈平時恬靜愛啉
酒配thákho͘h，因為肝病致使khah早過身。阿Chheh姨sùsiông去chhōe
大姨開講，Su當時阿Chheh姨大約40歲，hām阿母kah大姨攏chiâⁿ ha̍h
hâⁿ足有話講。

阿Chheh姨愛啉酒配塗豆，講話氣口江湖味真重，伊若開喙講話我感覺伊是
無正經ê查某，M̄ koh伊對我這个囡仔庀講話輕聲細說，伊hām查埔人講話會
nai來nai去，我m̄知阿Chheh姨teh做啥工課，後來阿母kā我講伊teh接
人客。接人客是啥職業？人客是啥款人？人客是查埔ê抑是查某ê？阿
母講kah足含糊，Beh講閣m̄ káⁿ講清楚，大漢你to̍h知lah。Tī資訊無發達ê
年代無了解阿母ê話，這馬大姨kah阿Chheh姨攏轉去塗州賣鴨卵ah。阿母
講：少年ê時阿Chheh姨是趁食查某，皮膚白喙甜，有查埔緣愛chhohkàn
kiāu。到taⁿ我m̄知影阿Chheh姨ê內心世界，伊無翁m̄ koh有真濟人客，
The̍h kěchuh(錢)予伊過生活ê人客。

失落ê青春，失去ê年華，Su當時阿Chheh姨因為出世tī散赤ê家庭墮落風
塵，這m̄是伊ê心所願，阿Chheh姨有妖嬌ê身材，出色ê外表，因為散赤屈服
現實。台灣tī hitê經濟tú beh起飛ê年代，濟濟查某人國校畢業to̍h去加
工區做穡。阿Chheh姨到底是啥intoaⁿ墮落風塵徛壁，風塵女郎外表
chhiaiāⁿ表面輕鬆，其實心情沉重，充滿對現實ê無奈。透過in sainai
ê聲音kah迷人身影，滿足查埔人ê心，飽足查埔人ê靈，m̄ koh煙火好看時
間無久長，這to̍h是世間ê甘酸苦澀。阿Chheh姨ê遭遇記錄煙花世界ê點點
滴滴，訴盡男女情感ê真真假假。阿Chheh姨雖罔已經無tī人世間，m̄ koh
人客ah來坐，這句話猶原留tī我ê耳孔邊轉踅。

Kā sîkan giú tńglâi sîkhong ê siapphāng, 1960 nîtāi
góa iáubōe móa 10 hòe hâmhô͘ ê kìtî. Ìnsiōngtiong kò͘sū
tāiiok tī 1968 nî, Hit nî góa ê abú tī Kohiông se̍ksāi
nn̄gê chímoāi'áphōaⁿ, Chi̍tê goá kiò tōaî, Lēnggōa chi̍t
ê kiò i aChheh î. Sèhàn ê sî abú tiāⁿtiāⁿ chhōa góa khì
tōaî ê khiāke, Sutongsî tōaî kah tōatiūⁿ tī Tāikáng
po͘ kā lâng sòechhù khiā, Tōatiūⁿ pêngsî tiāmcheng, Ài
limchiú phòe thákho͘h, Inūi koaⁿpēⁿ tìsú kah chá kòe
sin. aChheh î sùsiông khì chhōe tōaî khaikáng, Sutong
sî aChheh î tāiiok 40 hòe, hām abú kah tōaî lóng chiâⁿ
ha̍hhâⁿ chiok ū ōe kóng.

AChheh î ài limchiú phòe thô͘tāu, Kóngōe khùikháu kang
ô͘bī chin tāng, I nā khuichhùi kóngōe góa kámkak i sī bô
chèngkeng ê chabó͘, M̄ koh i tùi góa chitê gín'áphí kóng
ōe khinsiaⁿ sèsoeh, I hām chapo͘lâng kóngōe ē nai lâi
nai khì, Góa m̄ chai aChheh î teh chò siáⁿ khangkhòe, Āu
lâi abú kā góa kóng i teh chiap lângkheh. Chiap lângkheh
sī siáⁿ chitgia̍p？Lângkheh sī siáⁿkhoán lâng？Lângkheh
sī chapo͘ a̍hsī chabó͘ê？Abú kóng kah chiok hâmhô͘, Beh
kóng koh m̄ káⁿ kóng chhengchhó, Tōahàn lí to̍h chai lah. Tī
chusìn bô hoatta̍t ê nîtāi bô liáukái abú ê ōe, Chitmá
tōaî kah aChheh î lóng tńgkhì thô͘chiu bē ahnn̄g ah. Abú
kóng：Siàuliân ê sî aChheh î sī thànchia̍h chabó͘, Phôehu
pe̍h chhùi tiⁿ, Ū chapo͘iân ài chhohkànkiāu. Tàu taⁿ góa m̄
chaiiáⁿ aChheh î ê lāisim sèkài, I bô ang m̄ koh ū chin
chē lângkheh, The̍h kěchuh(chîⁿ)hō͘ i kòe sengoa̍h ê lâng
kheh.

Sitlo̍h ê chhengchhun, Sitkhì ê liânhôa, Sutongsî a
Chheh î inūi chhutsì tī sànchhiah katêng tūilo̍h hong
tîn, Che m̄ sī i ê sim só͘ goān, AChheh î iaukiau ê sin
châi, Chhutsek ê gōapiáu, Inūi sànchhiah khutho̍k hiān
si̍t. Tâioân tī hitê kengchè tú beh khípoe ê nîtāi, Chē
chē chabó͘lâng kokhāu pitgia̍p to̍h khì kakangkhu chò
sit. AChheh î tàuté sī siáⁿ intoaⁿ tūilo̍h hongtîn khiā
piah, Hongtîn lúlông gōapiáu chhiaiāⁿ piáubīn khin
sang, Kîsi̍t simchêng tîmtāng, Chhiongmóa tùi hiānsi̍t ê
bônāi. Thàukòe in sainai ê siaⁿim kah bêlâng siniáⁿ,
Boánchiok chapo͘lâng ê sim, Páchiok chapo͘lâng ê lêng,
m̄ koh ianhóe hó khòaⁿ sîkan bô kútn̂g, Che to̍hsī sèkan ê
kamsng khó͘siap. AChheh î ê chogū kìlo̍k ianhoa sèkài ê
tiámtiámtihtih, Sò͘ chīn lâmlú chêngkám ê chinchin ké
ké. AChheh î suibóng íkeng bô tī jînsèkan, m̄ koh lâng
kheh lâi chē, Chitkù ōe iûgoân lâu tī góa ê hīⁿkhangpiⁿ
tńgse̍h.