《綠色短評》

 | | | 轉寄

中國鸚哥鳥koh teh講話ah！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2023.01.01

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī


《 Le̍ksek toánphêng 》　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　 Tiongkok engkochiáu koh teh kóngōe ah!

　　 Tiongkok chin chē só͘chāi kianchhî chi̍t kang chò nn̄g piàn hu̍tsng kiámchhek, khòaⁿ lí sī imsèng ahsī iôngsèng hoánèng, nā iôngsèng tio̍h kiôngchè sàngkhì oânchoân bô tīliâu ê hongchhng pēⁿīⁿ, tāngbē tio̍h to̍h hong chitê siâⁿ, hong hitê chhī, si̍tchāi chin hóchhiò. Kangchhiúⁿ thêng kang, kanglâng bô kang chò, siongtiàm koaiⁿ mn̂g, bú kah choânkok jînbîn chia̍h bē siau, tòng bē tiâu, cha̍pitgoe̍h sìkè hoatkhí "pe̍hchóa kekbēng" choh bûgiân ê khònggī. Cha̍pjīgoe̍h chhe, Tiongkok chènghú hutjiânkan thāitō͘ tōa se̍hoan, bô beh koh kianchhî "tōngthài chheng lêng chèngchhek", tōatōa pàngsang hônge̍k chhòsi. Pakkiaⁿ chin chē siattì tī jînhêngtō téngbīn ê "hu̍tsng chháiiūⁿ têng" íkeng bô khì ah.

　　 Ū choanka hunsek, ánne ū khólêng ē biānlîm tōa kuibô͘ ê kámjiám, bînchiòng soah sìkè bé thèsioio̍h, bînchiòng chíchek ū io̍htiàm túnchek kámmō͘ thèsioio̍h bô beh bē. Cha̍pjīgoe̍h cha̍psaⁿ, 《 New York Sîpò 》 pòtō, tī pakkiaⁿ siōng hùjū ê Tiauiôngkhu chi̍t keng pēⁿīⁿ gōakháu, cha̍pjīgoe̍h chhekáu, tī chhaputto liapsī lêngtō͘ ê hânléng khìun hē ū chiongkīn 100 lâng pâitūi teh tánthāi hoatsio mn̂gchín, tī pēⁿīⁿ tán beh niá io̍h ê lâng tio̍h pâitūi pâi 5 tiámcheng. Ū Pakkiaⁿ chhībîn ek khì io̍hpâng chhiúⁿ bé io̍h'á, Pakkiaⁿ chhī io̍hpâng ê thèsio chíthiàⁿ io̍h lóng bē kah khangkhang.

Chit pho tún io̍h jia̍t mā hoatsio kàu Hiangkáng, ū Hiangkáng chhībîn pangbâng sàuhòe kià khì Tiongkok, chōsêng Hiangkáng io̍hpâng mā khiàm hòe. Hiangkáng ibū ōeseng kio̍k kio̍ktiúⁿ Lô͘ Thióngbō͘ ho͘io̍k, bô suiàu tún siuⁿ chē io̍hbu̍t, mā bô pitiàu thâu kòe hoánèng. Tâioân mā ū lâng ná siōng siáu ê bé thè sio, chí thiàⁿ, siau iām, chongha̍p kámmō͘ ê io̍hphín, kià khì Tiongkok, siausiū liōng chēngka sì, gō͘ siâⁿ, io̍hpâng ê lâng kóng, kiaⁿ ánne ē chōsêng Tâioân ê io̍hphín tōa khiàmhòe.

　　 Cha̍pjīgoe̍h cha̍psaⁿ, Tiongkok Kokbîntóng chúse̍k Chu Li̍plûn kóng,"Tiongkok nā suiàu iliâu chugoân, chènghú engkai chīnla̍t hia̍pchō͘, mā tùi oānhô nn̄g hōaⁿ khìhun ū pangchō͘." chêng li̍púi Tân Pekûi kā tôaⁿ tòtńg, i kóng, chūchiông e̍kchêng thòa kàu choân sèkài ílâi, Tiongkok Kokbîntóng tio̍h itti̍t phoephêng lán tiongiong hônge̍k bô kàu la̍t, chi̍tlō͘ ílâi ê lūnsu̍t lóng sī Tâioân hônge̍k piáuhiān chiâⁿ bái chiâⁿ chha,"ūi siáⁿmi̍h tī chitê sîchūn chútiuⁿ Tâioân nāsī iliâu chugoân ūkàu gia̍h tio̍h engkai hia̍pchō͘ Tiongkok?" tē jī, Tiongkok Kokbîntóng li̍phoatīⁿ tóng thoân kinnî gō͘goe̍h ū khui kìchiáhōe, piáusī tio̍h koanchhiat iliâu jînoân tī e̍kchêng hē ê aple̍k, kóng iliâu jînoân chhaputto beh pang lo̍hkhì,"nāsī chinchiàⁿ koansim iliâu jînoân, hônge̍k jînoân ê sinkhó͘, sī ánchóaⁿ ē jīnûi Tiongkok nā ū suiàu, Tâioân tio̍h engkai hia̍pchō͘ Tiongkok iliâu chugoân leh? ūi siáⁿmi̍h chi̍t kù ' Tiongkok suiàu’, tio̍h kiò lán Tâioân ê iliâu jînoân khì hùchhut, pe̍hpe̍h chēngka Tâioân iliâu ê honghiám kah kangchok liōng leh?" Tân Pekûi íniōng Tiongkok cha̍pjīgoe̍h cha̍pjī kongpò͘ ê e̍kchêng sò͘jī, Tiongkok hit kang sin chengka khakchín ê pēⁿlē kantāⁿ 2,315 lē. "Nāsī chinchiàⁿ chiahni̍h līhāi, ūisímmi̍h ē suiàu Tâioân iliâu chugoân ê hia̍pchō͘? nā Tiongkok koaⁿhong sincheng pēⁿlē ê chuliāu sī chin ê, tio̍h sī chiahni̍h chió, ūisímmi̍h ē thoânchhut chhiúⁿ io̍h kià sàng Tiongkok ê siausit? Tân Pekûi kiám kóng chi̍t kù, cha̍pjīgoe̍h cha̍pjī lán Tâioân khakchín jînsò͘ sī 10,824 lē, khakchín lē sī Tiongkok ê sì pōe la̍k, sī ánchóaⁿ khakchín lē khah chē ê Tâioân tio̍h chioân khakchín lē khah chió ê Tiongkok iio̍h leh?

　　 Tiongkok engkochiáu nā koh teh kóngōe, pàithok ta̍kê mài kā thiaⁿ! 　　(221216)


Pe̍hōejīpán/白話字版


《 Le̍ksek toánphêng 》　　　 Lí Lâmhêng

　　　　　　 Tiongkok engkochiáu koh teh kóngōe ah!

　　 Tiongkok chin chē só͘chāi kianchhî chi̍t kang chò nn̄g piàn hu̍tsng kiámchhek, khòaⁿ lí sī imsèng ahsī iôngsèng hoánèng, nā iôngsèng tio̍h kiôngchè sàngkhì oânchoân bô tīliâu ê hongchhng pēⁿīⁿ, tāngbē tio̍h to̍h hong chitê siâⁿ, hong hitê chhī, si̍tchāi chin hóchhiò. Kangchhiúⁿ thêng kang, kanglâng bô kang chò, siongtiàm koaiⁿ mn̂g, bú kah choânkok jînbîn chia̍h bē siau, tòng bē tiâu, cha̍pitgoe̍h sìkè hoatkhí "pe̍hchóa kekbēng" choh bûgiân ê khònggī. Cha̍pjīgoe̍h chhe, Tiongkok chènghú hutjiânkan thāitō͘ tōa se̍hoan, bô beh koh kianchhî "tōngthài chheng lêng chèngchhek", tōatōa pàngsang hônge̍k chhòsi. Pakkiaⁿ chin chē siattì tī jînhêngtō téngbīn ê "hu̍tsng chháiiūⁿ têng" íkeng bô khì ah.

　　 Ū choanka hunsek, ánne ū khólêng ē biānlîm tōa kuibô͘ ê kámjiám, bînchiòng soah sìkè bé thèsioio̍h, bînchiòng chíchek ū io̍htiàm túnchek kámmō͘ thèsioio̍h bô beh bē. Cha̍pjīgoe̍h cha̍psaⁿ, 《 New York Sîpò 》 pòtō, tī pakkiaⁿ siōng hùjū ê Tiauiôngkhu chi̍t keng pēⁿīⁿ gōakháu, cha̍pjīgoe̍h chhekáu, tī chhaputto liapsī lêngtō͘ ê hânléng khìun hē ū chiongkīn 100 lâng pâitūi teh tánthāi hoatsio mn̂gchín, tī pēⁿīⁿ tán beh niá io̍h ê lâng tio̍h pâitūi pâi 5 tiámcheng. Ū Pakkiaⁿ chhībîn ek khì io̍hpâng chhiúⁿ bé io̍h'á, Pakkiaⁿ chhī io̍hpâng ê thèsio chíthiàⁿ io̍h lóng bē kah khangkhang.

Chit pho tún io̍h jia̍t mā hoatsio kàu Hiangkáng, ū Hiangkáng chhībîn pangbâng sàuhòe kià khì Tiongkok, chōsêng Hiangkáng io̍hpâng mā khiàm hòe. Hiangkáng ibū ōeseng kio̍k kio̍ktiúⁿ Lô͘ Thióngbō͘ ho͘io̍k, bô suiàu tún siuⁿ chē io̍hbu̍t, mā bô pitiàu thâu kòe hoánèng. Tâioân mā ū lâng ná siōng siáu ê bé thè sio, chí thiàⁿ, siau iām, chongha̍p kámmō͘ ê io̍hphín, kià khì Tiongkok, siausiū liōng chēngka sì, gō͘ siâⁿ, io̍hpâng ê lâng kóng, kiaⁿ ánne ē chōsêng Tâioân ê io̍hphín tōa khiàmhòe.

　　 Cha̍pjīgoe̍h cha̍psaⁿ, Tiongkok Kokbîntóng chúse̍k Chu Li̍plûn kóng,"Tiongkok nā suiàu iliâu chugoân, chènghú engkai chīnla̍t hia̍pchō͘, mā tùi oānhô nn̄g hōaⁿ khìhun ū pangchō͘." chêng li̍púi Tân Pekûi kā tôaⁿ tòtńg, i kóng, chūchiông e̍kchêng thòa kàu choân sèkài ílâi, Tiongkok Kokbîntóng tio̍h itti̍t phoephêng lán tiongiong hônge̍k bô kàu la̍t, chi̍tlō͘ ílâi ê lūnsu̍t lóng sī Tâioân hônge̍k piáuhiān chiâⁿ bái chiâⁿ chha,"ūi siáⁿmi̍h tī chitê sîchūn chútiuⁿ Tâioân nāsī iliâu chugoân ūkàu gia̍h tio̍h engkai hia̍pchō͘ Tiongkok?" tē jī, Tiongkok Kokbîntóng li̍phoatīⁿ tóng thoân kinnî gō͘goe̍h ū khui kìchiáhōe, piáusī tio̍h koanchhiat iliâu jînoân tī e̍kchêng hē ê aple̍k, kóng iliâu jînoân chhaputto beh pang lo̍hkhì,"nāsī chinchiàⁿ koansim iliâu jînoân, hônge̍k jînoân ê sinkhó͘, sī ánchóaⁿ ē jīnûi Tiongkok nā ū suiàu, Tâioân tio̍h engkai hia̍pchō͘ Tiongkok iliâu chugoân leh? ūi siáⁿmi̍h chi̍t kù ' Tiongkok suiàu’, tio̍h kiò lán Tâioân ê iliâu jînoân khì hùchhut, pe̍hpe̍h chēngka Tâioân iliâu ê honghiám kah kangchok liōng leh?" Tân Pekûi íniōng Tiongkok cha̍pjīgoe̍h cha̍pjī kongpò͘ ê e̍kchêng sò͘jī, Tiongkok hit kang sin chengka khakchín ê pēⁿlē kantāⁿ 2,315 lē. "Nāsī chinchiàⁿ chiahni̍h līhāi, ūisímmi̍h ē suiàu Tâioân iliâu chugoân ê hia̍pchō͘? nā Tiongkok koaⁿhong sincheng pēⁿlē ê chuliāu sī chin ê, tio̍h sī chiahni̍h chió, ūisímmi̍h ē thoânchhut chhiúⁿ io̍h kià sàng Tiongkok ê siausit? Tân Pekûi kiám kóng chi̍t kù, cha̍pjīgoe̍h cha̍pjī lán Tâioân khakchín jînsò͘ sī 10,824 lē, khakchín lē sī Tiongkok ê sì pōe la̍k, sī ánchóaⁿ khakchín lē khah chē ê Tâioân tio̍h chioân khakchín lē khah chió ê Tiongkok iio̍h leh?

　　 Tiongkok engkochiáu nā koh teh kóngōe, pàithok ta̍kê mài kā thiaⁿ! 　　(221216)




　　中國真chē所在堅持一工做兩遍核酸檢測，看你是陰性ah是陽性反應，若陽性tio̍h強制送去完全無治療ê方艙病院，動bē tio̍h to̍h封chitê城、封hitê市，實在真好笑。工廠停工、工人無工做，商店關門，舞kah全國人民食bē消、擋bē tiâu，十一月四界發起「白紙革命」作無言ê抗議。十二月初，中國政府忽然間態度大se̍h彎，無beh koh堅持「動態清零政策」，大大放鬆防疫措施。北京真chē設置tī人行道頂面ê「核酸採樣亭」已經無去ah。

　　有專家分析，ánne有可能ē面臨大規模ê感染，民眾煞四界買退燒藥，民眾指責有藥店囤積感冒退燒藥無beh賣。十二月十三，《紐約時報》報導，tī北京上富裕ê朝陽區一間病院外口，十二月初九，tī差不多攝氏零度ê寒冷氣溫下有將近100人排隊teh等待發燒門診，tī病院等beh領藥ê人tio̍h排隊排5點鐘。有北京市民溢去藥房搶買藥á，北京市藥房ê退燒止疼藥lóng賣kah空空。

Chit波囤藥熱mā發燒到香港，有香港市民幫忙掃貨寄去中國，造成香港藥房mā欠貨。香港醫務衛生局局長盧寵茂呼籲，無需要囤siuⁿchē藥物，mā無必要頭過反應。台灣mā有人ná像siáu ê買退燒、止疼、消炎、綜合感冒ê藥品，寄去中國，銷售量增加四、五成，藥房ê人講，驚ánneē造成台灣ê藥品大欠貨。

　　十二月十三，中國國民黨主席朱立倫講：「中國若需要醫療資源，政府應該盡力協助，mā對緩和兩岸氣氛有幫助。」前立委陳柏惟kā彈倒轉，伊講：自從疫情thòa到全世界以來，中國國民黨tio̍h一直批評咱中央防疫無夠力，一路以來ê論述lóng是台灣防疫表現chiâⁿ báichiâⁿ差，「為啥物tī chitê時陣主張台灣若是醫療資源有夠額tio̍h應該協助中國？」第二，中國國民黨立法院黨團今年五月有開記者會，表示tio̍h關切醫療人員tī疫情下ê壓力，講醫療人員差不多beh崩落去，「若是真正關心醫療人員、防疫人員ê辛苦，是按怎ē認為中國若有需要，台灣tio̍h應該協助中國醫療資源咧？為啥物一句『中國需要』，tio̍h叫咱台灣ê醫療人員去付出，白白增加台灣醫療ê風險kah工作量咧？」陳柏惟引用中國十二月十二公布ê疫情數字，中國hit工新增加確診ê病例干單2,315例。「若是真正chiahni̍h厲害，為什麼ē需要台灣醫療資源ê協助？若中國官方新增病例ê資料是真ê，tio̍h是chiahni̍h少，為什麼ē傳出搶藥寄送中國ê消息？陳柏惟減講一句，十二月十二咱台灣確診人數是10,824例，確診例是中國ê四倍六，是按怎確診例khahchēê台灣tio̍h支援確診例khah少ê中國醫藥咧？

　　中國鸚哥鳥若koh teh講話，拜託ta̍k个mài kā聽！　　(221216)