《綠色短評》

 | | | 轉寄

溫柔體貼kā老大人注疫苗！

作者 李南衡, ChoânTâijī/全台字 by Chng Hūiphêng 2021.07.04

Choânbîn Tâioânjī pán/全民台灣字版簡稱ChoânTâiJī
《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng

Unjiû théthiap kā lāutōalâng chù e̍kbiâu!

La̍kgo̍eh cha̍pgō͘, choânkok kok koānchhī ūi siōngkài nîtióng, 85 hòe ísiōng ê Akong Amá chù e̍kbiâu, hoānnā ū chò miâchheh ê koānchhī lóng chò liáu chin sūnsī. Lán ēng hông oló siōng chē ê Kohiôngchhī chohlē lâi kóng. Kohiôngchhī chiàu "Tiongiong liûhêng e̍kchêng chíhui tiongsim" só͘ kongpò͘ ê cha̍p tōa lūi chù e̍kbiâu tùisiōng kah sūnsī, sūsian tio̍h chi̍tê chi̍tê kā miâchheh lóng chò hósè, chi̍tē chiap tio̍h "Tiongiong chíhui tiongsim" thongti, kúi go̍eh kúi ji̍t beh sàng jōachē e̍kbiâu lâi, kok khukongsó͘ sûisî ētáng kā chit piàn chù ē tio̍h e̍kbiâu ê miâtoaⁿ kau·khí·lâi, sûisî thàukòe lînlí tiúⁿ hoatchhut chùsiā thongtitoaⁿ, chiok chhengchhó siá bêng kúi go̍eh kúi ji̍t kúitiám kàu kúitiám tī siáⁿmi̍h só͘chāi chùsiā, thêchhéⁿ i tio̍h tòa sinhūnchèng kah kiānpókhah, sûisî pòtò sûisî chù, bián pâilia̍t bián thènghāu.

Chhiūⁿkóng gō͘go̍eh jīpeh kàu saⁿcha̍p ēpo͘ la̍k tiám, Kohiôngchhī tio̍h kā siutio̍h ê nn̄gbān chi̍tchheng che e̍kbiâu chù oân, chúiàu tùisiōng sī pēⁿīⁿ jînoân, hônge̍k kètêngchhia kah kéngsiau téng hônge̍k jînoân iusian chù. La̍kgo̍eh chheit sin hunphòe ê nn̄gbān chhitchheng che e̍kbiâu māsī chiàu chō hó ê miâchheh engkai chù ê tùisiōng sūnsī khì chù. Bô chhinchhiūⁿ Tâipakchhī ánne tēit sòaⁿ ê ihō͘ jînoân bô chù·tio̍h, pun hō͘ Hósimkoaⁿ téng chínsó͘ liân tōalâu koánlíoân, piàⁿsàu ê asáng mā lóng ū chù·tio̍h ê chênghêng.

　　 Chit piàn chù nîlāu ê tióngpòe, chiap tio̍h thongti chaiiáⁿ toh chi̍t kang e̍kbiâu ē kàu, sûisî iû kok khu ê lînlí tiúⁿ hoat chù e̍kbiâu thongtitoaⁿ. Chunchiàu "Tiongiong liûhêng e̍kchêng chíhui tiongsim" ê chísī, kongkò bô siatchek tī Kohiôngchhī tānsī lâng tóa tī Kohiông ê tióngchiá, kín hiòng só͘ tóa ê khukongsó͘ liânlo̍k, khukongsó͘ pānsūoân mn̄g chhengchhó sèⁿmiâ seⁿsî ji̍tgo̍eh sinhūn chèng hōbé kah bo̍kchêng só͘ tòa ê chūchí tiānōe hōbé , tējī kang tio̍h chiap tio̍h tiānōe thongti, kúi go̍eh kúi ji̍t kúitiám chì kúitiám, ē kìtit tòa sinhūnchèng kah kiānpókhah khì lī lí siōng kīn ê bó͘bó͘ só͘chāi khì chù e̍kbiâu. Kohiôngchhī chènghú ūitio̍h hêngtōng bô hongpiān ê tióngchiá chúnpī kètêngchhia, múi chi̍t khu ū nn̄g keng chhiahâng hūchek chiapsàng, chù liáu koh chē goân chhia chài tńgkhì chhù·ni̍h, chhiachîⁿ iû chhīchènghú hūtām.

　　 Thoânthóng chù e̍kbiâu ê liûtêng, lóng sī "ihō͘ bôtāng, bînchiòng tāng", ihō͘ jînoân chē tī kò͘tēng tētiám thāibēng, bînchiòng seng chhutsī kiānpókhah he̍ktùi sinhūn, kā iseng kóng pēⁿsú, chiah îtāng khì tējī chām chéng e̍kbiâu, chù liáu chiah khì koanchhat khu hiohkhùn. Kiⁿî Ji̍tpún lāulâng chù Búhàn hìiām e̍kbiâu ê chìntō͘ siong bān, 福岡市宇美町 iseng hoatbêng chi̍t chióng e̍kbiâu chiapchèng hoat, kái choh "bînchiòng bôtāng, ihō͘ tāng", tióngchiá tī kui pâi ê íá chē hósè, bián sóa tíntāng bián khiā ·khí· lâi chē ·lo̍h·khì, tansûn chē tī ū póchhî kīlî pâi hósè ê íá, tánthāi iseng chē ū kòa lián ê íá lu lâi, mn̄g liáu pēⁿsú chiah kā i chùsiā, ihō͘ jînoân sak chi̍t tâi kangkū chhia á·sī phâng chi̍t kha té e̍kbiâu léngtòng siuⁿ kah chùsiā ēngkū tóe teh sóa tāng. Chù liáu ê tióngchiá tiāmtiām chē tī goânūi bián tíntāng, koanchhat bô putliông hoánèng pòaⁿtiámcheng āu chiah ansim līkhui. M̄nā Kohiôngchhī, chin chē koānchhī ê chin chē só͘chāi mā chháichhú chit chióng "宇美町 sek" chù e̍kbiâu hoat, ū iūⁿ thang khòaⁿ iūⁿ, si̍tchāi chiâⁿ hó.

　　 Chin te̍kpia̍t·ê sī, Kohiông ū nn̄gūi imga̍kka choankang piàⁿ khì "大巨蛋" iánchàu imga̍k, hō͘ tiāmtiām chē t ī hia ê Akong Amá kekiám himsióng, khah bē bôliâu.

　　 Unjiû théthiap kā lāutōalâng chù e̍kbiâu, si̍tchāi chin kámsim. 　　(210618)

Chù, 大巨蛋　　 chhiáⁿ liām Hôagí

Pe̍hōejīpán/白話字版

《 Le̍ksek toánphêng 》 Lí Lâmhêng

Unjiû théthiap kā lāutōalâng chù e̍kbiâu!

La̍kgo̍eh cha̍pgō͘, choânkok kok koānchhī ūi siōngkài nîtióng, 85 hòe ísiōng ê Akong Amá chù e̍kbiâu, hoānnā ū chò miâ chheh ê koānchhī lóng chò liáu chin sūnsī. Lán ēng hông oló siōng chē ê Kohiôngchhī chohlē lâi kóng. Kohiôngchhī chiàu "tiongiong liûhêng e̍kchêng chíhui tiongsim" só͘ kongpò͘ ê cha̍p tōa lūi chù e̍kbiâu tùisiōng kah sūnsī, sūsian tio̍h chi̍tê chi̍tê kā miâchheh lóng chò hósè, chi̍tē chiap tio̍h"tiongiong chíhui tiongsim" thongti, kúi go̍eh kúi ji̍t beh sàng jōachē e̍kbiâu lâi, kok khu kongsó͘ sûisî ē táng kā chit piàn chù ē tio̍h e̍kbiâu ê miâtoaⁿ kau khí lâi, sûisî thàukòe lînlí tiúⁿ hoatchhut chùsiā thongtitoaⁿ, chiok chhengchhó siá bêng kúi go̍eh kúi ji̍t kúitiám kàu kúitiám tī siáⁿmi̍h só͘chāi chùsiā, thêchhéⁿ i tio̍h tòa sinhūnchèng kahkiānpókhah, sûisî pòtò sûisî chù, bián pâilia̍t bián thènghāu.

Chhiūⁿkóng gō͘go̍eh jīpeh kàu saⁿcha̍p ē po͘ la̍k tiám, Kohiôngchhī tio̍h kā siu tio̍h ê nn̄gbān chi̍tchheng che e̍kbiâu chù oân, chúiàu tùisiōng sī pēⁿīⁿ jînoân, hônge̍k kètêngchhia kah kéngsiau téng hônge̍k jînoân iusian chù. La̍kgo̍eh chheit sin hunphòe ê nn̄gbān chhitchheng che e̍kbiâu māsī chiàu chō hó ê miâchheh engkai chù ê tùisiōng sūnsī khì chù. Bô chhinchhiūⁿ Tâipakchhī ánne tē it sòaⁿ ê ihō͘ jînoân bô chù tio̍h, pun hō͘ Hósimkoaⁿ téng chínsó͘ liân tōalâu koánlíoân, piàⁿsàu ê asáng mā lóng ū chù tio̍h ê chênghêng.

　　 Chit piàn chù nîlāu ê tióngpòe, chiap tio̍h thongti chaiiáⁿ toh chi̍t kang e̍kbiâu ē kàu, sûisî iû kok khu ê lînlí tiúⁿ hoat chù e̍kbiâu thongtitoaⁿ. Chunchiàu "tiongiong liûhêng e̍kchêng chíhui tiongsim" ê chísī, kongkò bô siatchek tī Kohiôngchhī tānsī lâng tóa tī Kohiông ê tióngchiá, kín hiòng só͘ tóa ê khukongsó͘ liânlo̍k, khukongsó͘ pānsūoân mn̄g chhengchhó sèⁿmiâ seⁿsî ji̍tgo̍eh sinhūn chèng hōbé kah bo̍kchêng só͘ tòa ê chūchí tiānōe hōbé , tē jī kang tio̍h chiap tio̍h tiānōe thongti, kúi go̍eh kúi ji̍t kúitiám chì kúitiám, ē kìtit tòa sinhūnchèng kahkiānpókhah khì lī lí siōng kīn ê bó͘bó͘ só͘chāi khì chù e̍kbiâu. Kohiôngchhī chènghú ūi tio̍h hêngtōng bô hongpiān ê tióngchiá chúnpī kètêngchhia, múi chi̍t khu ū nn̄g keng chhiahâng hūchek chiapsàng, chù liáu koh chē goân chhia chài tńgkhì chhù ni̍h, chhiachîⁿ iû chhīchènghú hūtām.

　　 Thoânthóng chù e̍kbiâu ê liûtêng, lóng sī "ihō͘ bôtāng, bînchiòng tāng", ihō͘ jînoân chē tī kò͘tēng tē tiám thāibēng, bînchiòng seng chhutsī kiānpókhah he̍ktùi sinhūn, kā iseng kóng pēⁿsú, chiah îtāng khì tē jī chām chéng e̍kbiâu, chù liáu chiah khì koanchhat khu hiohkhùn. Kinnî Ji̍tpún lāulâng chù Búhàn hìiām e̍kbiâu ê chìntō͘ siong bān, 福岡市宇美町 iseng hoatbêng chi̍t chióng e̍kbiâu chiapchèng hoat, kái choh "bînchiòng bôtāng, ihō͘ tāng", tióngchiá tī kui pâi ê í'á chē hósè, bián sóa tíntāng bián khiā khí lâi chē lo̍h khì, tansûn chē tī ū póchhî kīlî pâi hósè ê í'á, tánthāi iseng chē ū kòa lián ê í'á lu lâi, mn̄g liáu pēⁿsú chiah kā i chùsiā, ihō͘ jînoân sak chi̍t tâi kangkū chhia á sī phâng chi̍t kha té e̍kbiâu léngtòng siuⁿ kah chùsiā ēngkū tóe teh sóa tāng. Chù liáu ê tióngchiá tiāmtiām chē tī goânūi bián tíntāng, koanchhat bô putliông hoánèng pòaⁿtiámcheng āu chiah ansim līkhui. M̄ nā Kohiôngchhī, chin chē koānchhī ê chin chē só͘chāi mā chháichhú chit chióng "宇美町 sek" chù e̍kbiâu hoat, ū iūⁿ thang khòaⁿ iūⁿ, si̍tchāi chiâⁿ hó.

　　 Chin te̍kpia̍t ê sī, Kohiông ū nn̄gūi imga̍k ka choankang piàⁿ khì "大巨蛋" iánchàu imga̍k, hō͘ tiāmtiām chē t īhiaê Akong Amá kekiám himsióng, khah bē bôliâu.

　　 Unjiû théthiap kā lāutōalâng chù e̍kbiâu, si̍tchāi chin kámsim. 　　(210618)

Chù, 大巨蛋　　 chhiáⁿ liām Hôagí


六月十五，全國各縣市為上蓋年長、85歲以上ê阿公阿媽注疫苗，凡若有做名冊ê縣市lóng做了真順序。咱用hông oló上chē ê高雄市作例來講。高雄市照「中央流行疫情指揮中心」所公布ê十大類注疫苗對象kah順序，事先tio̍h 一个一个kā名冊lóng做好勢，一下接tio̍h「中央指揮中心」通知，幾月幾日beh送偌chē 疫苗來，各區公所隨時會táng kā chit遍注ētio̍h疫苗ê名單勾起來，隨時透過鄰里長發出注射通知單，足清楚寫明幾月幾日幾點到幾點tī啥物所在注射，提醒伊tio̍h帶身分證kah健保卡，隨時報到隨時注，免排列免等候。

像講五月二八到三十下晡六點，高雄市tio̍h kā收tio̍hê兩萬一千劑疫苗注完，主要對象是病院人員、防疫計程車kah警消等防疫人員優先注。六月初一新分配ê兩萬七千劑疫苗mā是照造好ê名冊應該注ê對象順序去注。無親像台北市按呢第一線ê醫護人員無注tio̍h，分hō͘好心肝等診所連大樓管理員、拼掃ê阿桑mālóng有注tio̍hê情形。

　　Chit遍注年老ê長輩，接tio̍h通知知影toh一工疫苗ē到，隨時由各區ê鄰里長發注疫苗通知單。遵照「中央流行疫情指揮中心」ê指示，公告無設籍tī高雄市但是人tóatī高雄ê長者，緊向所tóaê區公所連絡，區公所辦事員問清楚姓名生時日月身分證號碼kah目前所tòaê住址電話號碼，第二工tio̍h接tio̍h電話通知，幾月幾日幾點至幾點，ē記得帶身分證kah健保卡去離你上近ê某某所在去注疫苗。高雄市政府為tio̍h行動無方便ê長者準備計程車，每一區有兩間車行負責接送，注了koh坐原車載轉去厝裡，車錢由市政府負擔。

　　傳統注疫苗ê流程，lóng是「醫護無動、民眾動」，醫護人員坐tī固定地點待命，民眾先出示健保卡核對身分、kā醫生講病史，才移動去第二站種疫苗，注了才去觀察區歇睏。今年日本老人注武漢肺炎疫苗ê進度傷慢，福岡市宇美町醫生發明一種疫苗接種法，改作「民眾無動、醫護動」，長者tī歸排ê椅á坐好勢，免徙振動免徛起來坐落去，單純坐tī有保持距離排好勢ê椅á、等待醫生坐有掛liánê椅á lu來，問了病史才kā伊注射，醫護人員捒一台工具車抑是捧一腳貯疫苗冷凍箱kah注射用具tóe teh徙動。注了ê長者恬恬坐tī原位免振動，觀察無不良反應半點鐘後才安心離開。M̄ nā高雄市，真chē 縣市ê真chē 所在mā採取chit種「宇美町式」注疫苗法，有樣thang看樣，實在誠好。

　　真特別ê是，高雄有兩位音樂家專工拼去「大巨蛋」演奏音樂，hō͘恬恬坐tīhiaê阿公阿媽加減欣賞，khah bē無聊。

　　溫柔體貼kā老大人注疫苗，實在真感心。　　(210618)

註：大巨蛋　　請唸華語