《陳雷文選》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友 ê 代誌 10 咱hia菜寮溪

作者 陳雷 2019.11.10

（Siá hō͘ ha̍kseng pêngiú ê tāichì 10）(寫hō͘學生朋友 ê 代誌 10)

Lán hia Chhàiliâukhe / 咱hia菜寮溪

Tâilâm koān ū chi̍tê sió chngkha kiòchò Ha̍kkah, íchêng sī chèng kamchià, láutîn honghù ê só͘chai. Ū chi̍tchōa sètiâu khe ùi hia kengkòe, kiòchò Chhàiliâukhe. Thiiaⁿ lāutōalâng kóng, che khe kòekhì iāū chi̍tchat simsek ê kò͘sū.

台南縣有一个小庄腳叫做學甲, 以前是種甘蔗, 荖藤豐富ê所在. 有一chōa 細條溪ùi hia經過, 叫做菜寮溪. 聽老大人講, che溪過去也有一節心適ê故事.

Kó͘chá Ha̍kkah ū chi̍tê tōa hógia̍hlâng sèⁿ N̂g, kiòchò Thn̂gchúisūn. Lângkóng ùi thiⁿkng kàu ji̍tthâu lo̍hsoaⁿ, lí kiâⁿ bē chhut N̂gka ê chhânhn̂g. Ha̍kkah ê kamchià lóng i teh siu, khè chò thn̂g tōabē. Thànchîⁿ ná khiohchúi.

古早學甲有一个大好額人姓黃, 叫做糖水順. 人講ùi天光到日頭落山, 你行bē出黃家ê田園. 學甲ê甘蔗攏伊teh收, khè做糖大賣. 趁錢若khioh水.

Chi̍tnî, i ê hāuseⁿ tōahàn beh chhōa sinpū. Iang hm̂lâng khì kehpiah chng Kalí Koehkah kóngchhin. Che Koehka sī sètāi ê hógia̍h lâng. Thiaⁿkóng chó͘sian tòe Tēⁿsêngkong lâi Tâioân ū konglô, sù i tī Kalí ùi thiⁿkng kàu ji̍tthâu lo̍hsoaⁿ, khiâbé ûi chi̍ttōaphiàn tē, hong i bāntāi khúnsiú. Só͘í Koehka sī tâitāi chē lehchia̍h, tòlehpàng, hitkhoán ê hógia̍h.

一年, 伊ê後生大漢beh chhōa新婦. 央hm̂人去隔壁庄佳里郭甲講親. Che郭家是世代ê好額人. 聽講祖先tòe 鄭成功來台灣有功勞, 賜伊tī佳里ùi天光到日頭落山, 騎馬圍一大片地, 封做萬代墾首. 所以郭家是代代坐leh食, 倒leh放, hit 款ê好額.

Koehkah chaiiáⁿ N̂gka tōahù, chóngsī hiâm in senglí lâng bô tha̍kchheh ê kahong, khòaⁿ bô kàutāng. Tō kā hm̂lâng sî, kóng:「Tán lán chia Chhàiliâukhe chúi ē tiⁿ chiah lâi kóng. 」

郭甲知影黃家大富, 總是hiâm in生理人無讀冊ê家風, 看無夠重. Tō kā hm̂人辭, 講：「等咱chia菜寮溪水ē tiⁿ chiah來講.」

Chúisūn thiaⁿ hm̂lâng ánne lâi hôei, tiāmtiām chitkù ōe khǹg tī simlāi. Hitnî kamchià tōasiu, ôngiâseⁿ giâ giâkangtīn lāujia̍t. Chúisūn chhiàⁿ 50 tâi gûchhia, téngbīn chi̍tpau chi̍tpau thn̂g thia̍p tīⁿtīⁿ lâikàu Kiôthâu, chi̍tchhia chi̍tchhia thn̂g tò ùi khenih khì. Liammi saikong tòa khehōaⁿ pí khechúi tōasiaⁿ hoah：「 Ôngiâ chhiáⁿ chia̍htiⁿ, chi̍tlâng lim chi̍tchhùi, ôngiâ tōa pópì.」khòaⁿ lāujia̍t ê chiâⁿsi̍t lóng ko͘chúi lâi lim. Ôa! Chiaⁿsi̍t khechúi ē tiⁿ.

水順聽 hm̂人按呢來回伊, tiāmtiām這句話khǹg tī心內. Hit年甘蔗大收, 王爺生giâ蜈蚣陣鬧熱. 水順chhiàⁿ 50 台牛車, 頂面一包一包糖thia̍p tīⁿtīⁿ來到橋頂, 一車一車糖倒ùi 溪裡去. Liammi 司公tòa溪岸比溪水大聲hoah：「王爺請食tiⁿ, 一人lim一嘴, 王爺大保庇.」看鬧熱ê成實攏ko͘水來lim. Ôa!成實溪水ē tiⁿ.

Tōsī ánne, Koehka ê chabó͘ kiáⁿ kè khì N̂gka, túhó sī Ji̍tpún lâi chiàmléng Tâioân hit nî.

Tō是按呢, 郭家ê查某kiáⁿ嫁去黃家, tú好是日本來佔領台灣hit 年.

（Chokchiá chù:chhiáⁿ iōng pe̍hōejī)（作者注：請用白話字）