《陳雷文選》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友ê代誌 12 台灣精神

作者 陳雷 2019.11.17

（Siá hō͘ ha̍kseng pêngiú ê tāichì 12） ( 寫hō͘學生朋友ê代誌 12 )

Tâioân chengsîn / 台灣精神

Siáⁿmi̍h sī Tâioân chengsîn ？Kantan 1, 2 kù ōe lâi tēnggī bô siáⁿ iôngī. Chóngsī lí tú tio̍h ê sî, sûisî tō jīn ē chhutlâi, kóng:「 Che, tōsī Tâioân chengsîn.」Chhiūⁿ pâitūi thiah chhiaphiò, basuh téng niūūi hō͘ lâng chē. Tongjiân māū chi̍tkóa tāichì khah bôngbū, bô ittēng chi̍tba̍k tō jīnchhutlâi.

啥物是台灣精神？簡單1, 2 句話來定義無啥容易. 總是你有tú tio̍h ê時, 隨時tō 認ē出來, 講：「Che, tō是台灣精神.」像排隊thiah車票, basuh頂讓位hō͘人坐. 當然mā有一寡代誌khah bông霧, 無一定一目tō認出來.

Píjû Ôngio̍ktek siansiⁿ, ūi tio̍h tôphiah pe̍hsek khióngpò͘, siàuliân cháukhì Ji̍tpún. Kàu 1985 nî kòesin m̄ bat tńglâi Tâioân. 1960 nî chhòngli̍p Tâioàn chhengliân sia, bē chhù chhòngpān ‘Tâioàn chhengliân,, kó͘bú Tâioân jînkoân kap to̍kli̍p. I sī ha̍ksu̍t siōng tē itê khaktēng Tâigúbûn lílūn kichhó͘ ê lâng. Tē itê jīntēng Tâigú kap Tâioân jînkoân, to̍kli̍p ū hun bē khui ê koanhē.

比如王育德先生, 為tio̍h逃避白色恐怖, 少年走去日本. 到1985年過身m̄ bat koh轉來台灣. 1960年創立台灣青年社, 賣厝創辦 ‘台灣青年’, 鼓舞台灣人權kap獨立. 伊是學術上第一个確定台語文理論基礎 ê人. 第一个認定台語kap台灣人權, 獨立有分bē 開 ê 關係.

Tēⁿliôngúi kàusiū tī 70 nîtāi kā Ôngio̍ktek ê siūⁿhoat thuisak chò si̍tchè hêngtōng. Tī lânglâng jīnûi Tâigúbûn bô chûnchāi ê nîtāi, chìnchi̍tpō͘ khaktēng Tâigúbûn ê lílūn, khuikhò kà Tâibûn, khaichhòng Tâibûn tiānnáu nńgthé, chhutpán Tâibûn chheh chióngchióng. Inūi ū i chia ê hêngtōng, chiahū chiapsòa kīntāi Tâigúbûn tāichiòng ūntōng ê khaisí.

鄭良偉教授 tī 70 年代kā王育德 ê 想法推sak做實際行動. Tī人人認為台語文無存在 ê 年代, 進一步確定台語文 ê 理論, 開課教台文, 開創台文電腦軟體, 出版台文冊種種. 因為有伊chia ê 行動, chiah有接續近代台語文大眾運動 ê開始.

Lí nāsī ū khòaⁿ tio̍h 23 kài sèkài Tâibûniâⁿ choânthé siōng, siōng thâuchêng 3 liâu khangí bô lâng chē, tōsī beh lâu hō͘ bē tàng lâi chhamka ê Ôngio̍ktek kàusiū, Tēⁿliôngúi kàusiū kap Chhòachèngliông phoksū. Chhòachèngliông sī chêng Tâioàn to̍kli̍p kiànkok liânbêng Bíkok púnpō͘ chúse̍k. I chūjīn sī bógú ê bûnbông. I iōng i jînseng chòeāu 2 tang tàipēⁿ sésīn ê sengkhu, choânle̍k cháuchông Tâigúbûn, chhòngpān tē itkài Tâibûniâⁿ. Ùi chit 3 liâu bô lâng chē ê khangí, lí ē jīn tio̍h, kóng:「 Che, tōsī Tâioàn chengsîn.」

你若是有看tio̍h 23 屆世界台文營全體相, 上頭前有3條空椅無人坐, tō是beh留hō͘ bē tàng來參加 ê 王育德教授, 鄭良偉教授 kap 蔡正隆博士. 蔡正隆是前台灣獨立建國聯盟美國本部主席. 伊自認是母語 ê文盲. 伊用伊人生最後2 冬帶病洗腎ê 身軀, 全力走chông台語文, 創辦第一屆台文營. Ùi 這3 條無人坐 ê 空椅, 你ē認tio̍h, 講：「 Che, tō是台灣精神.」

Píjū góa ê pêngiú Ahiok, I tī gâmchèng chòeāu thòngkhó͘ ê kúikògoe̍h, chih 3325 chiah chóaho̍h, thè 3chheng 3pah 25 bān Tâioàn lâng ê hēnghok hē goān kîtó. Che, tōsī Tâioân chengsîn.

比如我 ê 朋友阿旭, 伊tī 癌症最後痛苦 ê 幾個月, chih 3325 隻紙鶴, 替3千 3 百25 萬台灣人ê 幸福下願祈禱. Che, tō是台灣精神.

Chokchiá chù:chhiáⁿ iōng pe̍hōejī / 作者注：請用白話字