《陳雷文選》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友ê代誌 14 美麗Jamaica

作者 陳雷 2019.11.17

（Siá hō͘ ha̍kseng pêngiú ê tāichì 14）（寫hō͘學生朋友ê代誌 14）

Bílē Jamaica / 美麗Jamaica

Hóthiⁿ ê ji̍t Jamaica ê hái kúilōa sek chinsúi. Óahōaⁿ khahchhián ūsoa ê só͘chāi ná le̍kpóchio̍h ê chháule̍k, koh chhutkhì seⁿ háichháu ê só͘chāi sī nâpóchio̍h ê chheⁿnâsek. Khah chhim ū sanô͘chiau ê háibīn sī chhim nâsek. Jamaica háihōaⁿ ê sanô͘chiau chin tōaphiàn, sèkài chhutmiâ. Lí nā chiâmchúi lo̍hkhì khòaⁿ, háité ê sèkài sī chháisek ê sanô͘ pahpah chióng, hî'á móamóasī. Sanô͘chiau sī hî'á seⁿthòaⁿ ê hó só͘chāi. Chāitē lâng chinchē khò lia̍hhî kòeji̍t.

好天 ê日Jamaica ê海幾lōa色真súi . Óa岸khah淺有沙 ê 所在若綠寶石 ê 草綠色, koh出去生海草 ê 所在是藍寶石 ê 青藍色. Khah深有珊瑚chiau ê 海面是深藍色. Jamaica 海岸 ê 珊瑚chiau真大片, 世界出名. 你若潛水落去看, 水底 ê 世界是彩色 ê 珊瑚百百種, 魚á 滿滿是. 珊瑚chiau是魚á 生thòaⁿ ê好所在. 在地人真chē靠掠漁過日.

1980 nîtāi ílâi, Jamaica ê sanô͘ chiāmchiām síkhì, bôlâng chāiì. Chúiàu sī jînkang ê phòhāi kap tòpùnsò ê ujiám. Charlie chēng chògín'á tòe lāupē thóhái lia̍hhî. Chhaputto 20 tang chêng chiāmchiām lia̍h bôhí. Āulâi bôhoattō͘, ōaⁿ thâulō͘ kái chhōa koankongkheh chiâmchúi khòaⁿ sanô͘. M̄ kú hitsî Jamaica ê háihōaⁿ 85 pha ê sanô͘ íkeng sía, chhun pe̍hchhangchhang ê lókóchio̍h, sanô͘ sí liáu lâulo̍hlâi ê kutthâu. Che kiòchò sanô͘ phiòpe̍h. só͘í iā bôsiáⁿ koankongkheh lâi chiâmchúi. I piànchó bô thâulō͘ ê lâng.

1980 年代以來, Jamaica ê珊瑚漸漸死去, 無人在意. 主要是人工 ê 破壞 kap 倒pùnsò 污染. Charlie chēng做gín'á tòe老pē討海掠漁. 差不多20 冬前漸漸掠無魚. 後來無法度, 換頭路改chhōa 觀光客潛水看珊瑚. M̄ kú hit時Jamaica ê 海岸85 pha ê 珊瑚已經死a, chhun 白蒼蒼 ê lókó石, 珊瑚死了留落來 ê 骨頭. Che叫做珊瑚漂白. 所以也無啥觀光客來潛水. 伊變做無頭路 ê 人.

Chitmá háihōaⁿ ê ujiám ū khahhó. I ta̍kji̍t khì Pe̍hhô hîgia̍p póhōkhu chiâmchúi, kò͘ háité jînkang chhī ê sanô͘. Tán sanô͘ chhī khahtòa ê sî, sóachai khì síkhì ê sanô͘chiau, chi̍tlia̍p chi̍tlia̍p kò͘tēng tòa lókóchio̍h téngbīn. Sanô͘ teh tōa chinoh, lísiūⁿ chi̍t tōaphiàn síkhì ê sanô͘chiau ài sóachai gōachē, tán gōakú chiah ē hôeho̍k? Chitmá sèkài háichúi untō͘ siolō, chinchē sanô͘chiau phiòpe̍h síkhì. Kàusî sóachai mā bôhāu. Ūchi̍tji̍t Charlie ē koh piànchó bô thâulō͘ ê lâng.

Chitmá 海岸 ê 污染有khah好. 伊ta̍k日去白河漁業保護區潛水, 顧海底人工飼 ê 珊瑚. 等珊瑚飼khah大 ê 時, sóa栽去死去 ê 珊瑚chiau, 一粒一粒 固定tòa lókó石頂面. 珊瑚teh大真oh, 你想一大片死去ê 珊瑚chiau ài sóa 栽外chē, 等外久chiah ē 回復？Chitmá 世界海水溫度燒lō, 真chē 珊瑚chiau漂白死去. 到時sóa栽mā無效. 有一日Charlie ē koh變做無頭路 ê人.

（Chokchiá chù: chhiáⁿ iōng pe̍hōejī.）（作者 注：請用白話字.）