《陳雷文選》

 | | | 轉寄

寫hō͘學生朋友 ê 代誌 17 省立台南第一中學

作者 陳雷 2019.11.24

（Siá hō͘ ha̍kseng pêngiú ê tāichì 17）（寫hō͘學生朋友 ê 代誌 17）

Séngli̍p Tâilâm tē it tiongha̍k / 省立台南第一中學

Tâioân lâmpō͘ siōng chhutmiâ ê tiongha̍k tō sī Tâilâm ittiong, íchêng choânmiâ kiòchò Séngli̍p Tâilâm tē it tiongha̍khāu. Ji̍tpún sîtāi kiòchò Tâilâm jītiong, tī Tâioàn gín'á tha̍k etiong5ha̍k. Chitmá ê Tâilâm jītiong sī hit sî Ji̍tpún ê ittiong , hō͘ Ji̍tpún lâng tha̍kê.

台灣南部上出名 ê 中學 tō 是台南一中, 以前全名叫做省立台南第一中學校. 日本時代叫做台南二中, 是台灣gín'á 讀 ê 中學. Chitmá ê 台南二中是hit時 ê 一中, hō͘ 日本人讀ê.

Hāumn̂g siósióa, seiûⁿsek ê létn̂g. hāutiâⁿ chi̍tchâng tōa chhêng, m̄ chai kúipah nîa. kó͘chá chhiūténg chhī chi̍ttùi kâu. Tâilâm ittiong chhutmiâ khóchhì, lângkóng ittiong pitgia̍p, khó tāiha̍k úntiâu. Kîsi̍t m̄ nā khóchhì, ittiong ê hāuiú tī Tâioàn siāhōe, chèngtī, khoha̍k, kàuio̍k, senglí kài sêngchiū chintōa. Só͘í lâmpō͘ ê katiuⁿ long ǹgbāng katī ê kiáⁿ ji̍pkhì ittiong.

校門小小a, 西洋式 ê 禮堂. 校埕一叢大chhêng, m̄知幾百年a. 古早樹頂飼一對猴. 台南 一中出名考試, 人講一中畢業, 考大學穩tiâu . 其實m̄ nā考試, 一中 ê 校友 tī 台灣社會, 政治, 科學, 教育, 生理界成就真大. 所以南部 ê 家長攏ǹg望家己 ê kiáⁿ ē tàng入去一中.

Ittiong ê ji̍pha̍k khóchhì siōng kèngcheng. Chi̍tkeng sióha̍k chi̍tnî nāū 2, 3 ê khótiâu ittiong, tō sī tōa tāichì. Lâmpō͘ chngkha nāū chi̍tê gín'á khótiâu, kuichng pàngphàu'á, pē bú pāntoh chhiáⁿ lângkheh. Góa tha̍k sióha̍k 6 nî hit tang, tōsu sèⁿ Chiam, sutāi pitgia̍p bô kúinî, chiok jīnchin. Ta̍kji̍t pàngo̍h liáu, kiò 10 kúi ha̍kseng khì in tau pó͘si̍p. Bô siu pó͘si̍phùi. Koh chú tiámsim hō͘ goán chia̍h. Hitnî goán hitpan Tâilâm ittiong tiâu 7 ê! Choân Tâilâm hìhèkiò. Kehtńgnî, chinchē katiúⁿ sóa chūchí lâi goán hit khu, beh hō͘ in gín'á ji̍p i ê pan.

一中 ê入學考試上競爭. 一間小學一年若有2, 3 个考tiâu 一中, tō是大代誌. 南部庄腳若有一个gín'á 考tiâu, 規庄放炮á, pē母辦桌請人客. 我讀小學 6 年hit 冬, 導師姓詹, 師大畢業無幾年, 足認真. Ta̍k日放學了, 叫 10 幾个學生去in tau補習. 無收補習費. Koh煮點心hō͘ 阮食. Hit年, 阮hit班台南一中tiâu 7 个！全台南市hìhè 叫. 隔轉年, 真chē家長sóa 住址來阮hit 區, beh hō͘ in gín'á入伊 ê 班.

Góa Tâilâm ittiong chho͘it ê tōsu sèⁿ Tân, I sī Hokkiàn lâiê. Tē jī nî hiônghiông bô lâi ha̍khāu, thiaⁿkóng sī húitia̍p, hō͘ lâng lia̍hkhì. Hāutiúⁿ sī gōaséng lâng, 228 ê sī Tâilâm ittiong ê ha̍kseng chūtōng cho͘tūi póhō͘ hāutiúⁿ soksiā. Íāu ōaⁿlâi ê hāutiúⁿ, m̄ sī khò jînsū koanhē tō sī kà sanbînchúgī ê chèngkang, lāusu māsī kângkhoán. Kàuio̍k ê phínchit lúlâi lúbái. Che chi̍thongbīn sī Tiongkok lâng chèngtī ê bái sò͘chit, chi̍thongbīn sī gōalâi chēngkoân tiaukò͘ì ê siatkè. Hoânnā Tâioàn lâng iusiù ê thoânthóng lóng kā chhòng bôkhì, ōaⁿ in Tiongkok ê mi̍hkiāⁿ.

我台南一中初一 ê 導師姓陳, 伊是福建來ê. 第二年雄雄無來學校, 聽講是匪諜, hō͘人掠去. 校長是外省人, 228 ê 時台南一中 ê 學生自動組隊保護校長宿舍. 以後換來 ê 校長, m̄是靠人事關係tō是教三民主義 ê 政工, 老師mā是仝款. 教育 ê 品質lú 來lú bái. Che 一方面是中國人政治 ê bái 素質, 一方面是外來政權刁故意 ê 設計. 凡若台灣人優秀 ê 傳統攏kā創無去, 換in中國 ê 物件.

Chóngsī tī lâmpō͘ Tâioàn lâng ê simtiong, Tâilâm ittiong goânchāi sī siōngkài iusiù ê tiongha̍k, ha̍kseng siōngkài itliû. Tòa kokgōa kúi cha̍p tang, nā thiaⁿ tio̍h ‘góa mā sī Tâilâm ittiong pitgia̍pê’ , chūjiân kámkak chhinchhiat kongchhái, Tâioàn lâng ê kiaungō͘. Che, tō sī Tâioân chengsîn.

總是tī 南部台灣人 ê 心目中, 台南一中原在是上蓋優秀 ê 中學, 學生上蓋一流. Tòa國外幾十冬 ê 同鄉, 若聽tio̍h ‘我mā是台南一中畢業ê ‘, 自然感覺親切光彩, 台灣人 ê 驕傲. Che , tō是台灣精神.

（Chokchiá chù:chhiáⁿ iōng pe̍hōejī ） （作者注：請用白話字）