《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tēsì koàn Tē 12 Chiuⁿ Soaⁿténg Ê Soatkàu第四卷第十二章 山頂 ê說教

作者 Tâi e̍k:Ko Tekchiong,Siutēng Lîm Chùnio̍k & Chng Hūiphêng 2024.08.18





Tē 12 Chiuⁿ Soaⁿténg Ê Soatkàu


Chhinchhiūⁿ ánni, hit ê tiōngtāi ê ji̍t, sī íkeng kàu, hitsî lán ê Chú chiū chhuthoat, I ê ióngkám ê mō͘hiám, beh lâi si̍thiān I ê īⁿsiōng, ēng kiankò͘ ê kichhó͘ beh lâi kiànsiat I ê Ôngkok tī chit tōebīnchiūⁿ. I bô teh siūⁿ beh kakī chi̍t lâng lâi oânsêng chit ê sūgia̍p. I ū ài chiong chit ê sūgia̍p kautài lâng khì chòe. Bat ū chi̍t pái tī kauchiàn ê sî, ū chi̍t ê khóngkhài ê thâulâng, kiò chi̍t ê bô támliōng ê lâng lâi tī i ê bīnchêng, iā chiong chi̍t ê gûihiám ê kang kautài i, tùi ánni hō͘ i pìⁿchiâⁿ chi̍t ê ū enghiông ê lâng; chhinchhiūⁿ ánni, Iésu ū khǹg hit hō khóngkhài gâu sìniōng lâng ê sim, ū chiong I úitāi ê sūgia̍p lâi kautài chit ê khólîn ê jînlūi. Khiok sī chin chhiⁿchhám, lán ū sî hō͘ I sitbāng, iáukú I ū pekchhiat teh himbō͘ lán ōetitthang chiâⁿchòe chi̍t ê ū lō͘ēng ê lâng. I ū kóng, “Góa ài kautài lín, lín nā hoaⁿhí hō͘ góa kautài, góa chiū beh koansim khòaⁿkò͘ lín, kàu tī chit sèkan ê lō͘bé.”

Chhinchhiūⁿ ánni, I chiū kéngsoán cha̍pjī ê, kap I saⁿkap chhuthoat, “thang kap I siôngsiông tīleh,” iā tī hit ê chin chhinbi̍t teh kaupôe ê tiongkan, I ū kàsī in, hō͘ in chaiiáⁿ I ū cha̍phun sìniōng in, iā ēng I ê jia̍tsêng lâi kó͘chhui in, lâi chōchiū in chiâⁿchòe chhinchhiūⁿ I ê khoánsit, tùi ánni hō͘ in tī chionglâi thang chiâⁿchòe I ê Ôngkok ê chéngchí. Siōngtè ê khóngkhài, sìniōng lán jînlūi kàu ánni, che si̍tchāi sī chi̍t ê ū chhànlān ê mô͘hiám.

I bô kéngsoán hiah ê ū tēūi, ū ha̍kbūn, ásī ū tìsek, ū châilêng ê lâng. Lán lóng kîkoài hit ê intoaⁿ. Lūn kàu chit ê úitāi ê sūgia̍p, chiūsī pâi tī in ê bīnchêng· ê, lán úntàng beh phahsǹg, I khahhó sī tio̍h ài kéngsoán hit hō khahiâⁿ hiah ê bô ha̍kbūn, gûgōng ê thóhî lâng, lâi tamtng I ê Sèngkok ê kang. Lán to nā siūⁿtit cha̍psò͘ huncheng, chiū thang chíbêng cha̍pit, jī ê kohkhah túhó ê lâng lâi hō͘ I. Phìjū lâi kóng, chhinchhiūⁿ Kapehnáum ê jînsîn, á·sī Nîkotíbú, á·sī Alēmáthài ê Iôséhuh, á·sī La̍hchalō͘, á·sī hitê siàuliân ê koaⁿ, á·sī Gâilō͘¯, á·sī Tàsoh ê Sàulô, hit sî i tútú sī tiàmtī Êlúsalem̀ teh chòe sînha̍k seng; chhinchhiūⁿ chiah ê lâng, chiàukhòaⁿ sī chámjiân khah ha̍p. Inūi chiah ê lâng lóng sī ū kàuióng, ū châitiāu, mā bat sèsū, koh sī ū tìbô͘, mā ū châisán ê lâng. Iáukú Iésu bô kéngsoán in.

Kiámchhái chiàu lâng ê ìsù lâi kóng, sī ūitio̍h I bōethang tittio̍h in. Putkoán siáⁿ khoán, hit ê siàuliân ê koaⁿ chiàu khòaⁿ chòe sùtô͘ sī chin ha̍p, iáukú i sī kiaⁿhiâⁿ m̄káⁿ tamtng hit ê khùnlân ê sū, iubūn chiū khì. Kîsi̍t chhinchhiūⁿ chiah ê thóhî lâng, ōe kamgoān pàngsak itchhè lâi tè I, lâi èng I ê iaukiû, sī bô lōachōe lâng.

Á·sī kiámchhái sī ūitio̍h tī chit ê chhuthoat ê thâuchi̍t pō͘, I bô himbō͘ hit hō ū sèle̍k, ū tēūi ê lâng lâi chòe I ê sùtô͘. Tútú chitsî I só͘ khiàmēng· ê, chiūsī hit hō hō͘ lâng ē khamtit sìniōngtit· ê, thang lâi kanchèng Siōngtè kok ê kunpún ê sūsi̍t, chiūsī kóng, Siōngtè ê Éngoán ê Kiáⁿ ū lîmkàu sèkan kap lâng saⁿkap khiākhí, sòa ūitio̍h sèkan lâng siū sí, saⁿji̍t ū kohoa̍h, lâi soanthoân Siōngtè ê kok tī tēbīnchiūⁿ. Tùi chit ê sūsi̍t, tēit ōe thang chòe chèng ê lâng, chiūsī hit hō phó͘thong si̍tchètek ê lâng, bô sióngsiōng ê châi, bô khoàikhoài hō͘ khongsióng íki̍p ha̍ksoat lâi chhōa phiankhì ê, ia̍h tio̍h chin ū thiatté, chiong chit ê sūsi̍t khektiâu tī sim·ni̍h lâi khaksìn, sòa kamgoān ūitio̍h hit ê chinlí, liân in ê sìⁿmiā iā káⁿ piàⁿ hiatka̍k ê lâng. Phìjū lâi kóng, chiàu kimji̍t ê hoâigî ha̍ksoat só͘ teh kóng, Kohoa̍h ê sū sī inūi hiah ê chòechèng ê lâng sī chi̍t chéng ê īⁿsiōngka, in siuⁿ kèthâu kèngkhiân, tìkàu sitlo̍h sìchiàⁿ ê simsîn, lâi bōngsióng in ū kap hit ê kohoa̍h ê Chú lâi khui chi̍t ê Kèngsînhōe. Kîsi̍t ū símmi̍h líkhì thang póchèng lán, hō͘ lán siūⁿ kóng chiah ê sêngsi̍t bô sióngsiōng châi, koh pêngsiông lóng sī teh sé bāng, teh mō͘hiám tōa hong, chng hî khì chhītiûⁿ bē ê lâng, ē lâi siūⁿ hit hō sū? Chhinchhiūⁿ in tiàm tī hit hō khoânkéng teh siⁿoa̍h ê lâng, lán úntàng m̄sī khoàikhoài thang siatsióng in sī chi̍t chéng ê īⁿsiōngka. Koh in puttān m̄sī hit khoán lâng nātiāⁿ, in sī ū chhimsìn Siōngtè, saⁿ nî kú in kap I mîji̍t saⁿkap kaupôe, iā in ū oânchoân sìnho̍k I, sòa jia̍tsim tī I ê kok ê sūgia̍p; iūkoh kiámchhái lán mā iáu ū chōechōe líiû thang siūⁿ kóng, in si̍tchāi tútú sī I só͘ khiàmēng ê lâng. Putlūn siáⁿ khoán, I ū kéngsoán in lâi chòe I ê sùtô͘.

Sî sī tútú in siū Ànchhiúlé ê hit chi̍t ji̍t ê chhengchá. Hēthiⁿ ê àmmî to iáu putchí àm, tī Galílaiah ô͘hōaⁿ hit ê Hoktàn (Hattin) ê soaⁿténg sī iáu putchí chēng, hitsî tīhia ū chi̍t ê lâng kakī chi̍t ê tiàm tī hit ê thiâmchēng ê chhiⁿsîn ê ēbīn, thongmî choansim lâi kap Thiⁿ·ni̍h ê Pē saⁿkap bi̍tchiap kaupôe. Siāng hit sî tī soaⁿio, íki̍p soaⁿkha ê hiongchhoan, hiah ê kui tōatīn teh kuntè I ê chènglâng lóng teh hiohkhùn. “Tng hitsî Iésu chhutkhì soaⁿ·ni̍h kîtó, thongmî kîtó Siōngtè.” I sī chia̍pchia̍p lâi chòe chit ê tāichì! I chòe ánni, sī ài tōatōa ùian I ê simsîn, hō͘ I tī chengsîn kíntiuⁿ ê sî, ū la̍t thang tamtng jînlūi ê tāngtàⁿ. I nāsī bô kîtó, chiū bōe thang chòe símmi̍h. I chaiiáⁿ chāi I ê sengoa̍h, kîtó sī chin pitiàu, iā chaiiáⁿ chāi hiah ê khólîn tio̍hbôa ê ha̍kseng, kîtó sī kohkhah pitiàu ê sū. Só͘í I ū siôngsiông kàsī in tio̍h kakī khì kîtó. I ū kóng, Hoānnā khólîn teh chengchiàn ê lâng, tio̍h chhinchhiūⁿ sòehàn gínná, óalâi tùi Pē Siōngtè kóngkhí i só͘ khòasim, só͘ lôhoân, só͘ teh ló͘le̍k, íki̍p só͘ teh himbō͘ ê sū, chiū Pē Siōngtè beh àⁿ hīkhang lâi thiaⁿ i, thiàⁿ i, sòa pangchān i.

Hit ê hēthiⁿ ê àmmî, to iā íkeng chiāmchiām beh phahphúkng. Ji̍t beh chhut, thiⁿsek to teh âng, iā ô͘·ni̍h ê liânghong ū ûnûná lâi, chōechōe chhekchiáuá ū khui siaⁿ chichi chiu̍hchiu̍h, khùnchhíⁿ lâi hoangêng ji̍tthâu ê hoathiān. Iūkoh soaⁿio chiāmchiām ū khòaⁿkìⁿ lâng hoehoeá teh chūchi̍p, chèng ha̍kseng, íki̍p kui tōa tīn ê lâng, lóng sìkè teh chhē I. In óakhì I ê sinpiⁿ, hitsî ū khòaⁿkìⁿ I ê bīnmāu tāmpo̍h hiánchhut chonggiâm, koh m̄sī pêngsiông ê khoánsit. Tī soaⁿténg ha̍kseng chūchi̍p khah óakhì I ê sinpiⁿ ê sî, in bêngbêng ū tāmpo̍h chaiiáⁿ, chitsî I só͘ beh chòe ê sū.

“Hitsî I íkeng chē, I ê ha̍kseng chiūkūn I.”

Āulâi tùi tī hit ê giâmsiok, kámthàn, thiâmchēng ê tiongkan, I chiū kiò in cha̍pjī ê lângmiâ, kóng, “Símòng!” Ia̍h Símòng chiū chhutlâi. “Antole̍h!” Ia̍h Antole̍h chiū chhut lâi. Āulâi koh kiò Iâkop, Iôhaneh, iā lóng chiàu in ê sūnsū lâi kiò kîû ê miâ, soahbé kiò Kalio̍k lâng Iôtah, chiūsī jiânāu bē· I· ê. I ū kéngtiàu chiàu I só͘ ài· ê; ia̍h in chiū lâi chiūkūn I.

Tī hit chákhí, tī soaⁿ_téng só͘ kiâⁿ chit ê kántan ê lések, sī tī jînlūi le̍ksútiong chi̍t ê tiōngtāi ê sūkiāⁿ, sī chi̍t ê sòesòe ê thoânthé, iāsī Kitok Kàuhōe ê khígoân. Chit ê thoânthé sī beh sòachiap éngoán lâi soanthoân I ê Sèngkok. Chit ê sī chi̍t châng ê chhiūchai, iā Iésu ū khòaⁿ kàu hn̄ghn̄g ê chionglâi, chaiiáⁿ chit châng chhiūchai, ē tióngtōa kàu chiâⁿchòe chit châng tōa koh khuikhoah ê chhiū, thiⁿtiong ê pechiáu iā thang pe lâi hioh tī i ê chhiūki.

Āu·lâi I ū tùi hiah ê chùsîn teh thènghāu ê chèng ha̍kseng, lâi khuisiaⁿ kàsī in, iā hit ê kàsī thang kóng sī in ê Ànchhiúlé ê soatkàu. “I chiū khuichhùi kàsī in, “ lūn Siōngtè ê kok ê lísióng. Lūn Siōngtè ê kok, chāi Iûthài lâng to m̄sī sin ê koanliām. Tī kó͘chá sîtāi, in putchí khoakháu kóng, Siōngtè sī chòe Íseklia̍t ê Ông. Ia̍h tī hit ê tēit khùnkhó͘ ê sîtāi, in ê sianti lâng mā ū chia̍pchia̍p chísī in bêngpe̍k, tī chionglâi beh ū si̍thiān chi̍t ê N̂gkim sîtāi, iā hit sî Siōngtè ê kok chiū beh koh ho̍ktò tī Íseklia̍t. Chóng·sī hit ji̍t chènglâng chūjiân sī chiàu in só͘ ū hit hō hāténg ê susiúⁿ lâi liáukái I ê Ôngkok ê ìsù, iā kúkáⁿ. Hit ê tehbeh lâi ê ji̍t, ūiáⁿ sī Sèng ê ji̍t, chóng·sī chiàu in ê tiongsim susióng sī kóng, hit ji̍t sī Mesíiah beh chhōa Íseklia̍t lâi teksèng ê ji̍t, hoānnā appek in ê chèng kok, chiū lóng beh phakpài tī in ê khaē, ia̍h Íseklia̍t beh êngkng chhànlān, lâi thóngtī thiⁿē. In íkeng sìn Iésu sī hit ê só͘ beh lâi ê Mesíiah, ia̍h chitsî in sī chin hoaⁿhí, I beh lâi tùi in kóngkhí in só͘ teh thènghāu hit ê Siōngtè kok ê sū.

Āulâi I chiū khuichhùi lâi kàsī in; chóng·sī lóng bô kóngkhí kháisoân, pòoan, pùū, íki̍p chūchun ê tōlí. Inūi che lóng m̄sī I só͘ beh kiànsiat hit ê hēnghok ê sèkài ê lísiong. I sī kàsī kóng:
Simlāi sònghiong, bô loânbō͘ chîⁿchâi, bô siū chîⁿchâi só͘ tîⁿpòaⁿ ê lâng ū hokkhì.
Unjiû bô chūchun ê lâng ū hokkhì.
Lînbín lâng ê lâng ū hokkhì, inūi in beh tittio̍h lînbín.
Chhengkhì simkoaⁿ ê lâng ūhokkhì, inūi in beh khòaⁿkìⁿ Siōngtè.
Hō͘ lâng hôpêng ê lâng ū hokkhì, inūi in beh chhengchòe Siōngtè ê Kiáⁿ.
Iau chhùita himbō͘ gī ê lâng ū hokkhì, inūi in beh tittio̍h pá.
Ūitio̍h gī bat siū khúntio̍k ê lâng ū hokkhì, inūi Thiankok sī in ê.

Chhinchhiūⁿ ánni, I ū kóngkhí hit cha̍pjī sùtô͘ ê Ànchhiúlé ê soatkàu, ū piáusī in só͘ beh soanthoân tī tōe·ni̍h hit ê pôaⁿkè chhiⁿsîn ê sèkài ê Ôngkok ê lísióng. Lán ū tha̍ktio̍h tī jīcha̍p nî āu, Páulô ū chiong chit ê lísióng lâi hoane̍k, piáubêng kóng hoānnā lâng beh chòe chit ê kokbîn ê chi̍t oân tio̍h chiâⁿchòe chhinchhiūⁿ chit hō ê lâng, chiūsī ū kóng:
I sī gâu khoaniông chûpi, i sī bô oàntò͘, i bô khoakháu, bô phínphóng, bô kiû kakī ê līek, bô khoài siūkhì, hoānsū giâmkín, hoānsū jímsiū, hoānsū siongsìn, hoānsū ǹgbāng.

Che chiūsī Kitok só͘ khòaⁿ hit ê hēnghok ê sèkài ê īⁿsiōng, sī tī tōebīnchiūⁿ I só͘ beh kiànsiat ê Ôngkok, sī I hoanhù lán só͘ tio̍h kîkiû·ê; “Lí ê kok lîmkàu, tī tōe·ni̍h chhinchhiūⁿ tī thiⁿ·ni̍h.” Siatsú I ê kok nā lîmkàu, khaksi̍t chit ê tōe·ni̍h sī chhaputto ē kàugia̍h thang chiâⁿchòe Thiantông.

Taⁿ I ū chìnchêng lâi kàsī in, hō͘ in bêngpe̍k tùi tī Siōngtè ê kok, in sī ū chekjīm tī·leh, koh I ū chhimchhim sìniōng in, ài kautài in lâi chhiokchìn I ê Sèngkok. Chhiáⁿ lâi thiaⁿ I teh tùi hiah ê tansûn, gûgōng ê lâng, chiūsī I só͘ beh kautài I ê sūgia̍p· ê, só͘ kóng ê ōe: “Lín sī tēchiūⁿ ê iâm, tio̍h m̄thang si̍tlo̍h i ê bī. Lín sī sèkan ê kng, ánni, lín ê kng tio̍h chiò tī lâng ê bīnchêng.” Si̍tchāi to̍kto̍k sī hit hō ū khóngkhài ê lâng chiah ēthang sìniōng chhinchhiūⁿ in hit téng hō ê lâng. To̍kto̍k Siōngtè chiah ū chit hō khóngkhài, ēthang sìniōng lán lâng, chhinchhiūⁿ Iésu ê sìniōng lán lâng ê khoánsit. Ia̍h kîsi̍t I ū tittio̍h tōa ê kiatkó tī·leh.

Máthài tē gō͘ chiuⁿ ê thâu cha̍pla̍k chat, chiàu khòaⁿ sī I ūitio̍h cha̍pjī sùtô͘ só͘ kóng Ànchhiúlé ê soatkàu. Āu·lâi inūi ū chènglâng teh thiaⁿ, só͘í I chiah sòachiap lâi tùi in soatbêng Siōngtè ê kok ê tōlí. I ū piáubêng Íseklia̍t lâng ê Kūiok chongkàu kap Siniok chongkàu ū símmi̍h khoán ê koanhē tī·leh. Chiūsī kóng, Kūiok sī teh pīpān Siniok. Lu̍thoat kap Sianti sī chhiánbêng Siān kap Ok ê éngoán ê hunpiat. Só͘í che sī koattoàn bē thang bôtit. “Bo̍htit phahsǹg góa lâi sī beh hòebô lu̍thoat, ásī sianti; góa lâi m̄sī beh hòehô, sī beh ènggiām.” Sianti kap lu̍thoat ê kichhó͘, chiūsī Siōngtè, Chènggī, Gībū, Thiàⁿthàng, chiahê sī tiāⁿtio̍h éngoán tī·leh. Chiahê sī sio̍k tī hit ê sînlêngkài téngbīn ê Ôngkok· ê, koh iā sī Siōngtè só͘ beh khuikhoah kàu tī chit tōebīnchiūⁿ ê sūsi̍t.

Tùi ánni, lán Siniok sîtāi ê lâng, sī tio̍h chiàu Kūiok sîtāi ê khoán lâi thiàⁿlâng, putkò sī tio̍h ēng Siōngtè ê hoattō͘ lâi thiàⁿlâng. Liân lín ê tùite̍k iā tio̍h thiàⁿ i. Oànhūn lín· ê, tio̍h hó khoánthāi in. Tio̍h chiàu Kūiok ê khoán, lâi kîtó, putkò tio̍h ēng chhimchhim si̍tchāi ê sìnliām lâi kîtó. Tio̍h ji̍p lí ê ba̍tpâng, koaiⁿmn̂g, tio̍h chhinchhiūⁿ sèhàn gíná lâi kūnóa Pē Siōngtè. Tio̍h kiû, chiū beh hō͘ lín; tio̍h chhōe, chiū beh tútio̍h; tio̍h phahmn̂g, chiū beh kā lín khui. Tio̍h chiàu Kūiok ê khoán, lâi chínchè, putkò tio̍h ūitio̍h Siōngtè, tiàm tī Siōngtè ê bīnchêng àmchiⁿ lâi chòe. Bo̍htit ēng bô jînài ê sim, lâi phoephêng pa̍tlâng ê sīhui, tio̍h chhinchhiūⁿ Siōngtè ê khoán, ēng khóngkhài tôngchêng ê sim, lâi phoephêng, tio̍h choa̍ttùi sìnkhò I. Lín khólîn, gâu chhauhoân ê sòekiáⁿ ah, Pē Siōngtè ài lín tio̍h tiàm tī I, lâi hióngsiū khoàilo̍k, bô khòalū ê sengoa̍h. Tī hit ê téngbīn ê Ôngkok hoānsū lóng sī chiàu ánni. Chhìkhòaⁿ thiⁿtiong ê poechiáu, bô chèngchoh, bô siusêng, bô chekchū tī chhekchhng, chóng·sī lín ê Pē, iā teh chhī i. Chhìsiūⁿ soaⁿ·ni̍h ê pekha̍phoe, cháiⁿiūⁿ tōachâng; in bô tio̍hbôa, bô phángchit; iáukú tng Só͘lômóng ke̍k hângngó͘ ê sî, i só͘ chhēng· ê, m̄ta̍ttio̍h chit hō hoe ê chi̍t lúi. Lín kiám bô pí hiah ê khah kùikhì ? Só͘í bo̍htit khòalū. Lín sī khiākhí tī Pē ê chhùlāi. Lín ê Thiⁿ Pē chai, lín só͘ khiàmēng lóngchóng ê sū.

Só͘í bo̍htit ūitio̍h bînáji̍t ê sū khòalū. Inūi Siōngtè tī bînáji̍t iā sī tī·leh; bînáji̍t lín oa̍h, iā teh chiàukò͘ lín; bînáji̍t lín sí, iā teh thènghāu beh hû lín. Tī chit ê kóngkhoah ê sèkài, tûkhí chōeok ígōa, lóng bô ū símmi̍h tio̍h khòalū. Inūi chhinchhiūⁿ Sijîn ū kóng, “Siōngtè sī tī thiⁿ·ni̍h, hiānsî tī tōe·ni̍h itchhè ê sū, lóng sī hó.” Só͘í to̍kto̍k tāiseng kiû I ê kok kap I ê gī, chiū bôlūn tī kimsè ásī lâisè, itchhè lóng sī hó.

Khaksi̍t, chit hō susióng sī tī tēbīnchiūⁿ chiônglâi só͘ bēbat thiaⁿkìⁿ ê siōng kosiōng ê kàsī. Hiah ê chò tēit bô sìngióng ê lâng, koh sī kanta khòaⁿ Iésu sī chi̍t ê chènggī ê úitāi ê soatkàuchiá ·ê, to iûgoân sêngjīn chit tiám. So͘í tī chit hō oló ê ha̍pchhiòng ê siaⁿim ê tiongkan, lán iáu sī tio̍h koh chùì chi̍t hāng. Tio̍h kínsīn tī hit hō hoâigîchiá ê thàitō͘, in tī kináji̍t piànpiàn lóng teh chhengchàn Iésu sī jînlūi ê kàusu tiong, chi̍t ê siōng kosiōng ê lâng, iā kanta khòaⁿ Soaⁿténg ê soatkàu sī “Hokimsu tiong, tēit hó ê siausit.”

M̄sī! Hokimsu tiong tēit hó ê siausit, sī I só͘ thoân ê Hokim, chiūsī teh kanchèng lán chai, Siōngtè ê Kiáⁿ ū lîmkàu sèkan, Siōngtè ê gī, thiàⁿthàng iki̍p hiseng, ū hiánbêng tī éngoán ê Sèngkiáⁿ ê jînkeh, sengoa̍h íki̍p I ê sí, tùi ánni I ū kámtōng lán ê sim, hō͘ lán thiàⁿthàng I, ài chunthàn I ê lísióng, lâi lia̍hchòe lán púnsin ê lísióng. Siōngtè ê Kitok puttān sī kanta chi̍t ê gī ê soatkàuchiá nātiāⁿ. Siatsú lán nāsī khòaⁿ Iésu chíū sī lâi thoân “Soaⁿténg ê soatkàu,” si̍tchāi sī thang ūitio̍h chit ê khólîn ê sèkài lâi thó͘khùi!

I sī Siōngtè ê Éngoán ê Sèng Kiáⁿ, I ū chhòngchō sèkan, ū ēng koânpèng lâi soanthoân I só͘ chhutlâi hit ê Siōngtè ê kok tī chit ê sèkài, sòa chiàu hit ê bô͘iūⁿ lâi kiànsiat I ê Ôngkok tī chit tēbīnchiūⁿ. Hoâigî chúgīchiá ū tùi lán teh kóng, Siōngtè si̍tchāi sī bōethang battit, lán só͘ teh kóng ê Siōngtè, kiùkèng chíū sī lâng só͘ chòe ê Siōngtè, sī lán ê chòeko ê susiúⁿ ê chi̍t ê hoániáⁿ nātiāⁿ. Chhinchhiūⁿ ū chi̍t ê chhutmiâ ê hoâigîchiá teh sióngsiōng kóng, bat ū chi̍t ê lâng tī chi̍t chákhí, thiⁿ phahphúkng, khiā tī sngshe móamóa ê soaⁿio·ni̍h. Āulâi ji̍tthâu ū tùi āubīn chhutlâi, hitsî ū hoánsiā chi̍t ê tōahàn lâng ê iáⁿ tī shesoaⁿ·ni̍h. Hit ê lâng khòaⁿtio̍h i ê kakī ê iáⁿ, sòa kóng sī Siōngtè. Só͘í kóng, “Lán khólîn ê jînlūi lóng sī chhinchhiūⁿ ánni lâi chhòngchō Sînbêng. Siōngtè putkò sī lâng só͘ chòe ê Sîn, chiàu lâng só͘ chhúimô͘, só͘ sióngsiōng, só͘ ǹgbāng ê nātiāⁿ.”

M̄sī, Iésu só͘ khésī chit ê Siōngtè, m̄sī lâng só͘ chòe ê Siōngtè, chit ê sī Siōngtè ê Siōngtè. Kitok lóng bô teh chhúimô͘, ásī sióngsiōng, ásī ǹgbāng símmi̍h. I pún bat I. I lîmkàu sèkan lâi sí, sī ūitio̍h ài lán lâi bat I. I ài lán tio̍h tùi Siōngtè ê li̍ptiûⁿ lâi bat Siōngtè, lâi liáukái Siōngtè, lâi susióng Siōngtè, lâi ha̍ksi̍p Siōngtè kok ê lu̍thoat, chiūsī hit ji̍t I tī soaⁿténg ê soatkàu só͘ kàsī lán· ê.



第十二章 山頂 ê說教


親像ánne，hitê重大ê日，是已經到，hit時咱ê主to̍h出發，伊ê勇敢ê冒險，beh來實現伊ê異象，用堅固ê 基礎beh來建設伊ê王國tī chit地面上。伊無teh想beh kakī一人來完成chitê事業，伊有ài kā chitê事業交帶人去做。Bat有一pái tī交戰ê時，有一个慷慨 ê頭人，叫一个無膽量 ê人來tī伊ê面前，也kā一个危險 ê工交帶伊，tùi ánne hō͘伊變成一个有膽量ê人；親像ánne，耶穌有khǹg hit款慷慨gâu信用人ê心，有kā伊偉大ê事業來交帶chitê可憐ê人類。卻是真悽慘，咱有時hō͘伊失望，iáukoh伊有迫切teh欣慕咱ē得thang成做一个有路用ê人。伊有講：「我ài交帶lín，lín若歡喜hō͘我交帶，我to̍h beh關心看顧lín，到tī chit世間ê路尾。」

親像ánne，伊to̍h揀選十二 ê，kah伊做伙出發，「Τhang kah伊常常tīleh」，也tī hitê真親密 teh交陪ê中間，伊有教示in，hō͘ in知影伊有十分信用 in，也用伊ê熱誠來鼓吹in，來成就in成做親像伊ê款式，tùi ánne hō͘ in tī將來thang成做伊ê王國ê 種子。上帝ê 慷慨，信用咱人類到ánne，這實在是一个有燦爛ê冒險。

伊無揀選hiahê有地位，有學問，á是有知bat，有才能ê人，咱lóng奇怪hitê因端。論到chitê偉大ê事業，to̍h是排 tī in ê面前 ê，咱穩當beh phah算，伊khah好是tio̍hài揀選hit款khah贏hiahê無學問、愚戇 ê討魚人，來擔當伊ê聖國ê工。咱若想 得十數分鐘，to̍h thang指明十一二ê kohkhah tú好ê人來hō͘伊。譬喻來講，親像迦百農ê人臣，á是Nîkotíbú，á是Alē máthài ê約瑟，á是拉撒路，á是hitê少年ê官，á是Gâilō͘，á是大數ê掃羅，hit時伊tútú是tiàmtī耶路撒冷teh做神學生；親像chiahê人，照看是明顯khah合。因為chiahê人lóng是有教養，有才tiāu，mā bat世事，koh是有智謀，mā有財產ê人，iáukoh耶穌無揀選in。

Hoānsè照人ê意思來講，是為tio̍h伊bē tàng得tio̍h in。不管啥款，hitê少年ê官照看做使徒是真合，iáukoh伊是驚惶m̄敢擔當hitê 困難 ê事，憂悶to̍h去。其實親像chiahê討魚人，ē甘願放sak一切來tòe伊，來應伊ê要求，是無jōachē人。

Á是hoānsè是為tio̍h tī chitê出發ê頭一步，伊無欣慕hit款有勢力，有地位 ê人來做伊ê使徒。Tútú chit時伊所欠用 ê，to̍h是hit款hō͘人ē堪得信用得 ê，thang來見證上帝國ê根本 ê事實，to̍h是講上帝ê永遠ê kiáⁿ有來到世間kah人做伙 khiā起，續為tio̍h世間人受死，三日有koh活，來宣傳上帝ê國tī地面上。Tùi chitê事實，第一ē thang做證ê人，to̍h是hit款普通實際tek ê人，無想像ê才，無真緊hō͘空想以及學說來chhōa偏去 ê，亦tio̍h真有徹底，kā chitê事實刻tiâu tī心裡來確信，續甘願為tio̍h hitê真理，連in ê性命也敢拚hiatka̍k ê人。譬喻來講，照今日ê 懷疑 學說所teh講koh活ê事，是因為hiahê做證ê人是一種 ê異象家，in siuⁿ過頭敬虔，致到失落四正ê心神，來夢想 in有kah hitê koh活ê主來開一个敬神會。其實有啥物理氣thang保證咱，hō͘咱想講chiahê誠實無想像ê才，koh平常lóng是teh洗網，teh 冒險大風，裝魚去市場賣 ê人，ē來想hit款事？親像in tiàmtī hit款環境teh生活ê人，咱穩當m̄是快快thang設想 in是一種 ê異象家。Κoh in m̄ nā m̄是hit款人niāniā，in是有深信上帝，三年久in kah伊暝日做伙交陪，也in有完全信服伊，續熱心tī伊ê國ê事業；又koh hoānsè咱mā iáu有chē chē理由thang想講in實在tútú是伊所欠用ê人。無論啥款，伊有揀選in來做伊ê使徒。

時是tútú in受按手禮 ê hit一日ê清早，夏天ê暗暝猶不止暗，tī加利利湖岸hitê Hoktàⁿ(Hattin) ê山頂是猶不止靜，hit時tīhia有一个人kakī一个tiàmtī hitê 恬靜ê星辰ê下面，thong暝專心來kah天裡ê父做伙密接交陪。Siāng hit時tī山腰，以及山腳ê鄉村，hiahê kui大陣 teh跟tòe伊ê眾人lóng teh歇睏。「當hit時，耶穌出去山裡祈禱，thong暝祈禱上帝。」伊是chia̍pchia̍p來做chitê tāichì！伊做ánne，是ài大大慰安伊ê心神，hō͘ 伊tī精神緊張ê時，有力 thang擔當人類ê重擔。伊若是無祈禱，to̍h bē tàng做啥物。伊知影在伊ê生活，祈禱是真必要，也知影在hiahê可憐tio̍h磨 ê學生，祈禱是kohkhah必要 ê事。所以伊有常常教示in tio̍h kakī去祈禱。伊有講凡若可憐teh征戰 ê人，tio̍h親像細漢gín'á，óa來tùi父上帝講起伊所掛心，所勞煩，所teh勞力，以及所teh欣慕ê事，tio̍h父上帝beh àⁿ耳孔來聽伊，疼伊，續幫助伊。

Hitê夏天ê暗暝，to也已經漸漸beh phahphú光。日beh出，天色to teh紅，也湖裡ê涼風有勻勻á來，chē chē雀鳥á有開聲chichichiu̍hchiu̍h，睏醒來歡迎日頭ê發現。又koh山腰漸漸有看見人花花á teh聚集，眾學生以及kui大陣 ê人，lóng四界teh chhōe伊。In óa去伊ê身邊，hit時有看見伊ê面貌淡薄顯出莊嚴，koh m̄是平常ê款式。Tī山頂學生聚集khah óa去伊ê身邊 ê時，in明明有淡薄知影，chit時伊所beh做ê事。

「Hit時伊坐leh，伊ê學生就近伊。」
後來tùi tī hitê嚴肅，感嘆ê 恬靜ê中間，伊to̍h叫in十二个人名，講：「西門！」亦西門to̍h出來。「安得烈！」亦安得烈to̍h出來。後來koh叫雅各、約翰，也lóng照in ê順序來叫其餘 ê名，soah尾叫Kalio̍k人猶大，to̍h是bóe'á出賣伊 ê。伊有揀召照伊所ài ê；亦in to̍h來就近伊。

Tī hit早起，tī山頂所行chitê 簡單ê禮式，是tī人類歷史中一个重大ê事件，是一个細細ê團體，也是基督教會ê起源。Chitê團體是beh續接永遠來宣傳伊ê聖國，chitê是一叢 ê樹栽，也耶穌有看到遠遠ê將來，知影chit 叢樹栽，ē長大到成做一叢大koh開闊ê樹，天頂ê飛鳥也thang飛來歇tī伊ê樹枝。

後來伊有tùi hiahê 注神teh thèng候ê眾學生，來開聲教示in，也hitê教示thang講是in ê按手禮 ê說教。「伊to̍h開嘴教示in」，論上帝ê國ê理想。論上帝ê國，在偤太人to m̄是新 ê觀念。Tī古早時代，in不止誇口講上帝是做以色列ê王。亦tī hitê第一困苦 ê時代，in ê先知人mā有chia̍pchia̍p指示in明白，tī將來beh有實現一个黃金時代，也hit時上帝ê國to̍h beh koh復到 tī以色列。總是hit日眾人自然是照in所有hit款下等 ê思想來了解伊ê王國ê意思，iā kúkáⁿ。Hitê tehbeh來ê日，有影是聖 ê日，總是照in ê中心思想是講hit日是彌賽亞beh chhōa以色列來得勝ê日，凡若壓迫in ê眾國，to̍h lóng beh仆拜 tī in ê腳下，亦以色列beh榮光燦爛，來統治天下。In已經信耶穌是hitê所beh來ê彌賽亞，亦chit時 in是真歡喜，伊beh來tùi in講起in所teh thèng候hitê上帝國ê事。

後來伊to̍h開嘴來教示in;總是lóng無講起凱旋、報冤、富有，以及自尊ê道理。因為這lóng m̄是伊所beh建設hitê 幸福ê世界ê理想。伊是教示講：

心內sànchhiah，無戀慕錢財，無受錢財所纏pòaⁿ ê人有福氣。 溫柔無自尊ê人有福氣。 憐憫人ê人有福氣，因為in beh得tio̍h憐憫。 清氣心肝ê人有福氣，因為in beh看見上帝。 HŌ͘人和平ê人有福氣，因為in beh稱做上帝ê kiáⁿ。 Iau嘴乾欣慕義 ê人有福氣，因為伊in beh得tio̍h飽。 為tio̍h義 bat受khúntio̍k ê人有福氣，因為天國是in ê。
親像ánne，伊有講起hit十二使徒ê按手禮 ê說教，有表示in所beh宣傳tī地裡hitê pôaⁿ過星辰ê世界ê王國ê理想。咱有讀tio̍h tī二十年後，保羅有kā chitê理想來翻譯，表明講凡若人beh做chitê國民 ê一員tio̍h成做親像chit種ê人，to̍h是有講：

伊是gâu寬容慈悲，伊是無怨妒，伊無誇口，無phínphóng，無求kakī ê利益，無快受氣，凡事嚴謹，凡事忍受，凡事相信，凡事ǹg望。

這to̍h是基督所看hitê 幸福ê世界ê異象，是tī地面上伊所beh建設ê王國，是伊吩咐咱所tio̍h祈求 ê；「你ê國來到，tī地裡親像tī天裡。」設使伊ê國若來到，確實chitê地裡是差不多ē夠額thang成做天堂。

Taⁿ伊有進前來教示in，hō͘ in明白tùi tī上帝ê國，in是有責任 tī leh，koh伊有深深信用 in，ài交帶in來促進伊ê聖國。請來聽伊teh tùi hiahê 單純、愚戇 ê人，to̍h是伊所beh交帶伊ê事業 ê，所講ê話：「Lín是地上ê鹽，tio̍h m̄ thang失落伊ê味。Lín是世間ê光，ánne，lín ê光tio̍h照tī人ê面前。」實在獨獨是hit款有慷慨 ê人chiah ē thang信用親像in hit等號ê人。獨獨上帝chiah有chit種慷慨，ē thang信用咱人，親像耶穌ê信用咱人ê款式。亦其實伊有得tio̍h大ê結果tī leh。

馬太第五章ê頭十六節，照看是伊為tio̍h十二使徒所講按手禮 ê說教。後來因為有眾人teh聽，所以伊chiah續接來tùi in說明上帝國ê道理。伊有表明以色列人ê舊約宗教kah新約宗教有啥物款ê關係 tī leh，to̍h是講舊約是teh準備新約。律法kah先知是詳細說明善kah惡ê永遠ê 分別，所以這是決斷bē tàng無得。「M̄ thang phah算我來是beh 廢無律法，á是先知；我來m̄是beh 廢無，是beh應驗。」先知kah 律法ê 基礎，to̍h是上帝、正義、義務、疼痛，chiahê是tiāⁿ tio̍h永遠tī leh。Chiahê是屬tī hitê神靈界頂面ê王國ê，koh也是上帝所beh開闊到tī chit地面上ê事實。

Tùi ánne，咱新約時代ê人，是tio̍h照舊約時代ê款來疼人，不過是tio̍h用上帝ê法度來疼人，連lín ê 對敵也tio̍h疼伊；怨恨 lín ê，tio̍h好款待in。Tio̍h照舊約ê款，來祈禱，不過tio̍h用深深實在ê信念來祈禱。Tio̍h入你ê密房，關門，tio̍h親像細漢gín'á來近óa父上帝。Tio̍h求，to̍h beh hō͘ lín；tio̍h chhōe，to̍h beh tú tio̍h；tio̍h phah門，to̍h beh kā lín 開。Tio̍h照舊約ê款，來賑濟，不過tio̍h為tio̍h上帝，tiàmtī上帝ê面前暗中來做。m̄ thang用無仁愛 ê心，來批評別人ê是非，tio̍h親像上帝ê款，用慷慨 同情ê心，來批評，tio̍h絕對信靠伊。Lín可憐、gâu操煩ê細kiáⁿah，父上帝ài lín tio̍h tiàmtī 伊來享受快樂，無掛慮ê生活。Tī hitê頂面ê王國凡事lóng是照ánne，試看天頂ê飛鳥，無種作，無收成，無積聚tī粟倉，總是lín ê父，也teh飼伊。試想山裡ê百合花，án怎大叢；in無tio̍h磨，無紡織；iáukoh當所羅門極hângngó͘ ê時，伊所穿 ê，m̄值tio̍h chit種花ê一蕊。Lín kám無比hiahê khah貴氣?所以m̄ thang掛慮。Lín是khiā起tī父ê厝內，lín ê天父知lín所需要lóng總 ê事。

所以m̄ thang為tio̍h明á日ê事掛慮，因為上帝tī明á日也是tīleh;明á日lín活，也teh照顧lín；明á日lín死，也teh thèng候beh扶lín。Tī chitê廣闊ê世界，除了罪惡以外，lóng無有啥物tio̍h 掛慮。因為親像詩人有講：「上帝是tī天裡，現時tī地裡一切ê事，lóng是好。」所以獨獨進前求伊ê國kah伊ê義，to̍h無論tī今世á是來世，一切lóng是好。

確實，chit種思想是tī地面上，從來所bē bat聽見 ê做高尚ê教示。Hiahê siōng第一無信仰ê人，koh是kantaⁿ看耶穌是一个正義 ê偉大ê說教者 ê，to猶原承認chit點。所以 tī chit種oló ê合唱ê聲音ê中間，咱猶是tio̍h koh注意一項。Tio̍h謹慎 tī hit款懷疑者ê態度，in tī今á日遍遍lóng teh稱讚耶穌是人類ê教師中，一个siōng高尚ê人，也kantaⁿ看山頂 ê說教是「福音書中，第一好ê消息。」

M̄是！福音書中第一好ê消息，是伊所傳ê福音，to̍h是teh見證咱知，上帝ê kiáⁿ有來到世間，上帝ê義，疼痛以及犧牲，有顯明tī永遠ê聖kiáⁿ ê人格、生活以及伊ê死，tùi ánne伊有感動咱ê心，hō͘咱疼痛伊，ài遵趁伊ê理想，來掠做咱本身ê理想。上帝ê基督m̄ nā是kantaⁿ一个義 ê說教者niāniā。設使咱若是看耶穌只有是來傳「山頂 ê說教」，實在是thang為tio̍h chitê可憐ê世界來吐氣！

伊是上帝ê永遠ê聖kiáⁿ，伊有創造世間，有用權柄來宣傳伊所出來hitê上帝ê國tī chitê世界，續照hitê模樣來建設伊ê王國tī chit地面上。懷疑主義者有對咱teh講上帝實在是bē tàng bat得，咱所teh講ê上帝，究竟只有是人所做ê上帝，是咱ê最高ê思想ê一个反影niāniā。親像有一个出名ê 懷疑者teh想像講bat有一个人tī一早起，天phahphú光，khiā tī霜雪滿滿ê山腰裡。後來日頭有tùi後面出來，hit時有反射一个大漢人ê影 tī雪山裡。Hitê人看tio̍h伊 kakī ê影，續講是上帝。所以講：「咱可憐ê人類lóng是親像ánne來創造神明。上帝不過是人所做ê神，照人所揣摩，所想像，所ǹg望ê niāniā。」

M̄是，耶穌所啟示chitê上帝，m̄是人所做ê上帝，chitê是上帝ê上帝。基督lóng無teh揣摩，á是想像，á是ǹg望啥物。伊本 bat伊，伊來到世間來死，是為tio̍h ài咱來bat伊。伊ài咱tio̍h tùi上帝ê立場來bat上帝，來了解上帝，來思想上帝，來學習上帝國ê律法，to̍h是hit日伊tī山頂 ê說教所教示咱 ê。