《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tēsì koàn Tē 13 chiuⁿ Cha̍pjī Sùtô͘第四卷第十三章 十二使徒

作者 Tâi e̍k:Ko Tekchiong,Siutēng Lîm Chùnio̍k & Chng Hūiphêng 2024.08.25

Tē 13 chiuⁿ Cha̍pjī Sùtô͘


Itpoaⁿ ê lâng lóng sī hoànhoàn bô sûiê sûiê lâi siūⁿ cha̍pjī sùtô͘. Lán khahsiông sī kanta liām in ê miâ, iā khah bô kángkiù in ê chòe lâng ê khoán. Lán khahsiông khòaⁿliáu in sī chhinchhiūⁿ chi̍t kûn ê sèngtô͘ ê siōng, in ê súi sī lóng putchí kāng khoán, kiámchhái sī khòaⁿkìⁿ in ê thâukhak pîⁿpîⁿ ū hôkong tī·leh, chhinchhiūⁿ tī pàitn̂g thangá só͘ ōe ê tô͘ chi̍tpoaⁿiūⁿ. Chóng·sī chūjiân, chāi hiah ê ū bêngpe̍k in· ê teh khòaⁿ, in sī kap lán putchí siāngkhoán, bô kóng lóng sī siāng chi̍tiūⁿ. In sī chi̍t thoân oa̍hoa̍h, ū jia̍tchêng ê lâng, choânjiân ū kohiūⁿ tī in ê iôngmāu, phínsèng, sèngchit, thiansèng, in sī sûiê bô saⁿtâng, sī ū chhùbī thang hō͘ lán kángkiù ê chi̍t thoân. Siatsú lán nā ū khǹg chit khoán ê liāmthâu lâi siūⁿ in, iā lán nā tha̍ktio̍h in ê sū, hitsî lán thang chiàu só͘ bat in ê khoán lâi hunpiat in, ia̍h thang chai Iésu tī hitsî cháiⁿiūⁿ khiàmēng ta̍k ténghō ê lâng, ia̍h tī chitsî iûgoân khiàmēng ta̍k ténghō ê lâng, liân chhinchhiūⁿ lán púnsin chit ténghō ·ê, to ū khiàmēng lán lâi ho̍ksāi tī I ê Sèngkok.

Góa chitsî sī tī Bíkok, óa Thàiseiûⁿ ê chi̍t ê thóhî ê chngkha lâi teh siá chit pún chheh. Tī góa ê bīnchêng, ū chi̍t ê háioan chhinchhiūⁿ ô͘ ê khoán, tāiiok tn̂g ū cha̍pjī englí, khoah ū la̍k englí, iok ū Galílaiah ô͘ ê tōa, siangpêng ū tn̂gtn̂g ê háihōaⁿ ûiteh. Góa ta̍k ji̍t lóng ū chiapchhioktio̍h chōechōe thóhái· ê kap chûnchú, íki̍p chhinchhiūⁿ Piattò͘, Iâkop, Antole̍h hit kaikip ê lâng. In lóng sī putchí ióngkám, thiāmchēng, koh kutla̍t. In tiongkan chōechōe suijiân tiāmtiām, hántit kóngkhí in ê sìnsim, iáukú sī ū chhimchhim ê chongkàu sìnliām ê lâng. Lán nā kap in se̍ksāi liáu, in lóng sī ke̍k chhùbī, lán ē kìtit in tiongkan, ūê sī bínchia̍t, chhongbêng ê lâng, iā ūê sī ū giâmsiok, e̍hchiⁿchiⁿ ê siānokkám, iā ūê sī ū phāu pòaⁿpi pòaⁿhí ê jînseng koan. Lán mā ū khòaⁿkìⁿ in chhinchhiūⁿ goânsí sîtāi ê lâng, siôngsiông hiánchhut kîīⁿ ê simchêng, iā lán sī bô ànsǹg in iûgoân ē siⁿkhí bí ê kámliām, lâi khiāteh khòaⁿ kàu tiāmchiuhchiuh.

Ta̍kpái ji̍t to iáubōe chhut, iáu putchí àm ê sî, in hiah ê chho͘ló͘ ê chûn, chiū lóng chhutkhì gōahái thóhî. Ūsî in ū lia̍htio̍h chin chōe hî tńglâi, iā ūsî in “thongmî tio̍hbôa thó lóng bô.” Chit hō thâulō͘ sī chi̍t chéng bô pîⁿtháⁿ gûihiám ê sengoa̍h. Chāi tiàm tī lio̍ktē ê lâng teh khòaⁿ, in ê sengoa̍h sī bô chhùbī, bô piànōaⁿ, ia̍h in sī bô chhùbī bô piànōaⁿ ê lâng, chóng·sī lán nā kap in se̍ksāi, thiaⁿkìⁿ in teh kóngkhí tī háibīn ê kîīⁿ ê thiⁿphúkng, ásī léngchēng ê chákhí sî ê, súi ê chhiⁿsiù, ásī koh thiaⁿkìⁿ, ūê teh kóngkhí in tútio̍h chhiⁿkônghong, simlāi iôchoah ê kenggiām tâm, ásī kap soahî, íki̍p pa̍tkhoán tōa hî teh saⁿ tò͘cheng ê kîkoài tâm, hitsî lán chiū chai thóhî lâng ê sengoa̍h, chiū m̄sī chiàu lán só͘ siūⁿ ê khoánsit lah.

Chit ê chênghêng ū pangchān lán, khòaⁿ hit ê “Háikiⁿ” ê Kapehnáum ê sengoa̍h khah bêng. Iésu só͘ siatli̍p lâi chòe I ê sùtô͘ ·ê, chiūsī chit khoán ê lâng. Iésu só͘ bat ·ê, chiūsī thóhái lâng; in sī bē hiáu piáuchhut in ê simchêng, iáukú in ū himbō͘ Siōngtè, in ū thiaⁿthàng I, iā in ū kóng chōechōe kò͘sū, íki̍p chhiòkhoe ōe, tī hit ê tōa chailān ê ji̍t bōe kàu ê íchêng, chiūsī tiàm Galílaiah só͘ ū kenggiām, hit ê khoàilo̍k ê ji̍t ê tiongkan, hō͘ I thiaⁿliáu putchí ài chhiò.

In tāike putchí ē giú I ê sim. I putchí chhimchai in ê khoán, chiūsī chaiiáⁿ Iôhaneh sī chi̍t ê siàuliân bōngsióngka; Thomásuh sī ū chonggiâm ê bīnmāu; Kanánî ê Símòng sī simsîn khoài iôtāng ê koksùi chúgīchiá, ài bô͘hoán. Piattò͘ sī chi̍t ê chhiongtōngtek, kínsèng ê lâng, in sûilâng sûilâng lóng ū chōechōe khoattiám tīteh, iáukú Iésu sī chin thiàⁿ in, iā chaiiáⁿ iáu hit nn̄g ê putsî kiat chòehé ê Huili̍ppò͘ kap Nâthaⁿâel, íki̍p kîthaⁿ ê ha̍kseng, koh chòeāu māsī chaiiáⁿ hit ê ko͘to̍k ê Kalio̍k lâng Iôtah, i kap hiah ê pakpêng ê ha̍kseng, tāike chòehé liáu sī chin ū chūjiân. In lóng sī ke̍k chiàu lâng ê khoán, ū chōechōe khoattiám tīteh. Chóng·sī Iésu nā bô in tiàm tī sinpiⁿ, chiū ē siⁿchhut chi̍t chéng bûliâu ê kámliām. I ê sèngchêng sī ài kap lâng saⁿ kaupôe, ia̍h in māsī iûgoân bô sioh in ê simsîn, chin ài kap I saⁿkap kaupôe.

Thâu chi̍t tūi ê ha̍kseng, chūjiân sī hiah ê siāng ū châitiāu· ê, jia̍tsimka, chítōchiá, iā sī siāng ū kámhòala̍t· ê, íki̍p siāng jia̍tsim lâi khiânsêng hiàn hō͘ Iésu, íki̍p I ê úitāi ê kèe̍k ê lâng. Chiūsī kiòchòe Piattò͘ kap Antole̍h, íki̍p Iâkop kap Iôhaneh chit nn̄g tùi ê hiaⁿtī. Chit sì ê lâng lóng sī chin chhinbi̍t ê pêngiú. tī ha̍kseng ê thoânthé tiong, in sī tēit tāiseng bat Iésu. Lán ē kìtit tī chi̍t nî gōa chêng, in ū thâu chi̍t pái kap I siōnghōe. Chiôngtiong chi̍t ūi, chiūsī Iôhaneh, tī i nî lāu ê sî, ū siá i ê Hokimsu, lâi hôesióng hit sî itchhè ê chênghêng, kàu chin siôngsè, liân tútú sī símmi̍h sîkan kap I sionghōe mā iáu ē kìtit. Chiūsī tī ū chi̍t ēpo͘ iok sìtiám. Kiâⁿ Sélé Iôhaneh ê ha̍kseng tiong, ū nn̄g ūi chiūsī Antole̍h kap Iôhaneh, tútú kap in ê siansiⁿ saⁿkap khiā tī Ioktàn hô, hit sî Iésu ū tùi hia kengkè. Kiâⁿ Sélé Iôhaneh chiū kanchèng kóng, “Lí khòaⁿ Siōngtè ê Iûⁿko.” Tùi ánni, chit nn̄g lâng ū chìnchêng khì tè Iésu, iā simlāi ùiùi, chi̍tsim hoaⁿhí ài kap I kóng ōe, iā chi̍tsim kiaⁿhiâⁿ m̄káⁿ. Ia̍h I kójiân ū oa̍t lâi kap in kóngōe. I chiū chhōa in khì kàu tī I só͘ tiàm, hit ê sèsè keng ê chhù, tī hit ê kîbiāu ê àmthâuá in ū kap I saⁿkap kaupôe, sòa hióngsiū I só͘ pīpān hit ê kántan ê àmpn̄g, iā sòa thiaⁿ I ê susióng. Hit àm in kap I saⁿsî chhutlâi, chi̍tē khòaⁿ gōabīn sī ū chhiⁿsiù kng móathiⁿ, iā in ê simkoaⁿ iûgoân ū hiánchhut tōa koh sin ê àichêng, hibōng kap jia̍tsêng tī·leh, koh in ê jînsengkoan sī putchí piànōaⁿ. Tùi ánni, in ê sim ū éngoán kap I saⁿ kiatliân.

Chit nn̄g lâng ê tiongkan, chi̍t ê sī Símòng Piattò͘ ê hiaⁿtī, kiòchòe Antole̍h. Āulâi Antole̍h ū tútio̍h i ê hiaⁿtī Símòng, chiū chhōa i lâi chiūkūn Iésu. Lán thang sióngsiōng, siāng hit sî Iôhaneh mā ū sòa khì chhōa i ê hiaⁿtī Iâkop, lâi chiūkūn Iésu chiah tio̍h.

Chit sìê lâng khah siông sī kiat chòehé, lán thang liāusióng tútú Iésu tùi tī soaⁿ·ni̍h lo̍hlâi kàu pòaⁿlō͘ ê sî, in chit sìê lâng ū saⁿkap kiâⁿ óakhì tè Iésu. Khah tōabīn Piattò͘ sī tiongliân ê lâng, m̄sī siàuliân mā m̄sī lāulâng, (“Lí siàuliân ê sî, ēngtòa kakī pa̍k, to̍kto̍k kàu lāu, pa̍tlâng chiū pa̍k lí,”) iāsī chi̍t ê chho͘tōa ê thóhî lâng, bīnmāu lóng siūhong siūsong, iā i ê chòe lâng sī gâu kóng chhiòkhoe, sī chin chhinchhiat, sī gâu thiàⁿ lâng, hō͘ pêngiú só͘ hoaⁿhí, iāsī ū chōechōe jio̍ktiám hō͘ Iésu só͘ kiáuchèng, i ê sèngchêng khahkín, tìkàu ū chōechōe m̄tio̍h, chhinchhiūⁿ ta̍k ê ū kèta̍t ê lâng só͘ éng ū ê.

Piattò͘ ê sim sī putchí kèngài Iésu, i ū hiánchhut lāutōa lâng ê simchêng, ài koànkò͘ i só͘ chunkèng chit ê siàuliân ê Chítōchiá Iésu, inūi I lóng bô koansim púnsin ê sū. I ū pí pa̍tlâng khah chūiû lâi kànchèng Iésu ê só͘chòe. Ia̍h bat chi̍tpái i ū chūsìn siuⁿ kèthâukhì. Chóng·sī Iésu kàugia̍h chaiiáⁿ; só͘í úntàng bô gō͘kái i.

Tiàm tī Piattò͘ ê sinpiⁿ· ê, m̄sī i ê hiaⁿtī Antole̍h, hoántńg sī Iôhaneh, in nn̄g lâng sī putsî kiat chòe hó pêngiú. Tī chit ê Kitoktoān tiong, “Piattò͘ kap Iôhaneh” putsî sī kiatliân chòehé. Iôhaneh m̄sī chòe thâu, chóng·sī i ê sèngchêng sī pí Piattò͘ chámjiân khah chhimtîm. Iôhaneh sī chi̍t ê susióngka. Lán thang sióngsiōng, i sī chi̍t ê bīnmāu súi koh unjiû, ū ha̍kbūn ê chhengliân, iā i ê ba̍kchiu ū hiánchhut bōngsióngka ê gánkong tī·leh; suijiân i sī kiâⁿ tī chit ê chhiⁿchhùi ê sèkài, iáukú ū khòaⁿkìⁿ “tī thiⁿ·ni̍h ū mn̂g khuikhui,” i sī chèng ha̍kseng tiong tēit khoài liáukái i ê Siansiⁿ ê kosiōng ê susióng. I kap i ê hiaⁿtī Iâkop, simchêng lóng sī khah kín, ūitio̍h ánni, Iésu siôngsiông kap in kóngchhiò, lâi chheng in sī “Lûi ê Kiáⁿ.” Chóng·sī ígōa bô pa̍tlâng chhinchhiūⁿ Iôhaneh ū thang tittio̍h únchún lâi hiahni̍h kap Iésu chhinbi̍t saⁿkap kaupôe. “Iôhaneh sī Iésu só͘ thiàⁿ ê ha̍kseng.”

Antole̍h sī kap Iâkop kiâⁿ chòehé. Lūn Antole̍h ê sū lán só͘ chaiiáⁿ tēit iàukín ê, chiūsī i ū chhōa i ê hiaⁿtī lâi chiūkūn Iésu. Kàuhōe ū liûthoân kóng, Antole̍h ū siū tèng tī si̍pjīkè, ia̍h i ū tùi si̍pjīkè ê téngbīn sòachiap lâi kóngkhí i ê Chú ê sū. Chit ê kò͘sū sī chòe Sèng Antole̍h ê si̍pjīkè ê hoatgoân. Lūn Iâkop ê sūchek, lán só͘ chai· ê, sī bô lōachōe. I sī siàuliân chiū sí. Putkò lán chaiiáⁿ, Iésu ū siôngsiông chheng i sī “Lûi ê kiáⁿ,” ia̍h chai i sī chi̍t ê tiongiàu ê jînbu̍t, ē khamtit thang hō͘ Hilu̍t ông lâi thâi i ê thâukhak. Hilu̍t ông bat hē chhiú lâi tùi tī chit ê thâuchi̍t tūi lia̍h nn̄g ê lâng, chiūsī Iâkop kap Piattò͘ , iā Siōngtè chi̍tbīn ū chún Iâkop lâi siū hāisí, kok chi̍tbīn ū chínkiù Piattò͘ . siatsú Iâkop nā bô siū hāisí, kiámchhái tī chèng ha̍kseng tiong ē chiâⁿchòe chi̍t ê úitāi ê jînbu̍t. Chóng·sī Siōngtè tī hit pêng ê sèkài ū khiàmēng i. Tī chit sî i íki̍p Piattò͘ lóng chaiiáⁿ, hitsî Siōngtè cháiⁿiūⁿ hō͘ i tútio̍h siū hāisí. Tī sìcha̍p nî āu, in tī hit ê khah khoahtōa ê sèkài saⁿkap koh sionghōe ê sî, in úntàng ē siôngsiông saⁿkap lâi tâmlūn hitsî ê chêngkéng.

Thâuchi̍t tūi, chiūsī chhinchhiūⁿ chit khoán ê lâng, chiūsī úitāi, jia̍tchêng, jia̍tsim ê lâng, chhinchhiūⁿ Iâkop sī chi̍t ê bô kiaⁿùi lâng ê lâng, ū ūitio̍h Kitok lâi sí, iā Antole̍h sī chi̍t ê si̍tchètek ê lâng, ū ūitio̍h Kitok lâi tio̍hbôa, iūkoh Iôhaneh sī chi̍t ê chhimtîm hántit kóngōe ê lâng; iā Piattò͘ sī chi̍t ê bô chhimsiūⁿ, chia̍pchia̍p kóngōe ê lâng, koh sī sèngchêng keklia̍t kāu chhògō͘ ê lâng, iáukú tī chèng ha̍kseng ê tiongkan i sī tēit ū lâng ê sèngchêng tī·leh. Lán chai chit ê Piattò͘ sī chin gâu poa̍htó, ia̍h bat saⁿ tiámcheng kú chòe bô támliōng ê lâng, iáukú Iésu ū kéngtiàu i. Chit ê sūsi̍t sī ē keklē lán ê sim, hō͘ lán siⁿkhí tōa ê ǹgbāng, inūi lán ū lâng mā iûgoân chin khoài kiâⁿ chhò, chin bô támliōng, iáukú lán iûgoân thang khakchhiat kap chit ê loánjio̍k ê Piattò͘ saⁿkap kóng, “Chú ah, Lí bô só͘ m̄chai; lí chai góa thiàⁿ lí.”

Taⁿ, chhiáⁿ lâi siūⁿ, tāike saⁿkap teh kiâⁿ hit ê tējī tūi ê ha̍kseng, chiūsī Huili̍ppò͘ , Nâthaⁿâel, Patolômái, Máthài, kap Thomásuh. In chiah ê ha̍kseng sī putchí khah kohiūⁿ. In khiok iûgoân sī ū thiàⁿ Iésu. Chóng·sī in sī khah siókhóa ê lâng, chūjiân in sī ū lō͘ēng, si̍tchètek ê lâng, putkò khah bô châitiāu thang chòe chítōchiá. In sī chhimtîm, khiok khah m̄sī kah lōa kāu giâugî ê lâng. Inūi in tiongkan, ūê lâng sī tio̍h kengkè chinkú chiah beh sìn Iésu sī Siōngtè. In sī bô pa̍tmi̍h hoattō͘ thang pangchān in ê sìnsim, che sī tùi pēbú siⁿchiâⁿ ê.

Chhiáⁿ lâi khòaⁿ Huili̍ppò͘ . Ū chi̍t ji̍t Iésu ū mn̄g i kóng, “Lán beh tùi tálo̍h bé piáⁿ lâi hō͘ chiah ê lâng tī chit ê khòngiá lâi chia̍h ah?” Iésu tùi i kóng chi̍t kù ōe sī tehbeh chhì i ê sìnsim, chóng·sī Huili̍ppò͘ bē hiáutit só͘ tio̍h ìn I ê ōe, bē hiáutit thang ìn I kóng, “Chú ah, Lí to chaiiáⁿ, Lí sī bô só͘ m̄ōe.” Sòa kanta tiàm tī simlāi lâi ànsǹg piáⁿtiàm ê kèsò͘ kóng,” “Chú ah, goán bô hoattit. Tio̍h khiàmēng nn̄g pah ê gûná ê piàⁿ,” Koh ū chi̍t ji̍t, Huili̍ppò͘ ū chhuipek Iésu tio̍h chèngbêng Pē hō͘ in khòaⁿ, kóng, “Chú ah, ēng Pē hō͘ goán khòaⁿ, chiū kàugia̍h.” Iā Iésu chiū ēng unjiû ê ōe lâi chekpī, ìn i kóng, “Huili̍ppò͘ , góa kap lín tiàm kàu chiah kú, lín kám iáu m̄bat góa? íkeng khòaⁿkìⁿ góa· ê, chiūsī khòaⁿkìⁿ Pē.” Huili̍ppò͘ chiūsī chhinchhiūⁿ chit khoán ê lâng, chiūsī himbō͘ chèngbêng ê lâng, himbō͘ ài beh khòaⁿkìⁿ Pē ê lâng. Che khiok nāsī bô kèthâu, sī bô símmi̍h pháiⁿ.

Huili̍ppò͘ ê tângphōaⁿ, chiūsī kiòchòe Nâthaⁿâel, in nn̄g lâng ê khoán sī siosiāng, iáukú iā ū bô saⁿtâng ê só͘chāi tī·leh. Nâthaⁿâel iûgoân sī chi̍t ê ló͘tūn siósim ê lâng, koh iāsī ū tāmpo̍h ài giâugî ê sim tī·leh. Chhinchhiūⁿ ū chi̍t ji̍t, Huili̍ppò͘ ū jia̍tjia̍t tùi i kóngkhí Mesíiah Iésu ê sū, hitsî i ū giâugî, m̄sìn Iésu sī Mesíiah, kóng, “Nachalia̍t kiám ē chhut símmi̍h hómi̍h?” Chóng·sī i chi̍tē khòaⁿtio̍h Iésu ê sî, i só͘ ū ê gîsim, chiū cheksî siaubôkhì, i sī chi̍t ê tiāmchēng, ài be̍ksióng ê lâng, ū siôngsiông tiàm tī i ê hoehn̂g lāi ê Bûhoakó chhiūkha lâi tha̍k Sèngchheh, lâi kîtó Siōngtè, sòa lâi sàmsu I ê chíì. Chhinchhiūⁿ chit hō lâng, sī putchí khoài chìnpō͘ tī i ê chengsîn chiūⁿ ê tōngchhatla̍t. I kap Iésu saⁿkap chòehé bô kúihun cheng kú, iáukú sûisî ēhiáu âukiò kóng, “La̍hbí, Lí chiūsī Siōngtè ê Kiáⁿ; Lí chiūsī Íseklia̍t ê Ông.” Nâthaⁿâel chiūsī Huili̍ppò͘ só͘ tio̍h kaupôe ê chi̍t ê putchí thang thiàⁿ ê pêngiú, sī sêngsi̍t, simkoaⁿ chhengkhì ê lâng, sī putchí gâu tôngchêng lâng, iā kóngōe sī tiongsit. Só͘í Iésu chiah oló i kóng, “Lí khòaⁿ, chinchiàⁿ sī Íseklia̍t lâng, sim bô khúikhiat· ê.”

Lūn Thomásuh, lán khah siông siūⁿ kóng i sī chi̍t ê Hoâigîchiá.” Hoānsū i khah siông to lóng sī khòaⁿ hit ê o͘àm ê hongbīn. “Chú ah, Lí khì ê só͘chāi, goán to m̄chai; thài ē chai hit tiâu lō͘ ah?” Iésu ū bat chi̍t pái mō͘hiám beh lo̍hkhì Iôtah khòaⁿ hit ê síkhì ê La̍hchalō͘ , hitsî Thomásuh chiū siūⁿ kóng, Iésu tiāⁿtio̍h sī bē thang cháusiám lâng ê hāmhāi. Iā i ū kūchoa̍t i ê tângphōaⁿ kanchèng ê ōe, bô beh sìn Iésu ū kohoa̍h. Thomásuh sī hoaⁿhí pàngsak sèkan itchhè lâi sìn Iésu ê kohoa̍h, chóng·sī m̄káⁿ phahsǹg hit ê sī sūsi̍t. Thomásuh siⁿsêng sī chit khoán ê lâng. Ígōa mā ū lâng chhinchhiūⁿ ánni. Inūi ū ê lâng iā sī pí pa̍tlâng khah oh tit sìngióng Iésu Kitok. Chóng·sī hit hō lâng khah siông simkoaⁿ sī sêngsi̍t, sī hó. Hit hō ê lâng nā bat Iésu, hitsî khahsiông in ê sìnsim sī ē chiâⁿchòe tēit kiankò͘· ê. Thomásuh chiūsī chhinchhiūⁿ chit khoán. Suijiân i bōe thang khòaⁿtio̍h Iésu só͘ beh khì hit tiâu lō͘, iáukú i ài beh tè Iésu kàu lō͘bé. Suijiân i siūⁿ Iésu nā lo̍hkhì Iûthài hù La̍hchalō͘ ê sàngchòng, Iésu tekkhak ē hō͘ lâng thâisí, iáukú i ū ēng tiongsi̍t ê sim lâi âukiò kóng, “Lán chiah ê ia̍h lâi khì kap I tângsí.” Suijiân i bānbān chiah lâi sìn Iésu ū kohoa̍h, iáukú i ittàn tittio̍h khaksìn hit sî, i ê sìnsim ū chìnpō͘ kàu iâⁿkè tī lóngchóng ê ha̍kseng. “Góa ê Chú ah, góa ê Siōngtè ah!” Si̍tchāi chiong·lâi bēbat ū lâng ōe hiáu chhengho͘ Iésu sī Siōngtè.

Máthài sī kap Thomásuh chòe chi̍ttùi. In nn̄g ê lóng sī tiāmchēng ê lâng. Lūn Máthài ê sū lán bô kah lōa chaiiáⁿ. I sī Alīhoat ê kiáⁿ, tōabīn iā sī Kekliûpa ê, iā nāsī ánni, i chiūsī lán ê Chú Iésu ê piáuê. I sī thiuhiòng· ê, ū hō͘ i ê chhincho̍k kekchhutkhì. Chóng·sī i siūtio̍h Iésu ê jînkeh ê khipínla̍t kámhòa· tio̍h ê sî, i chiū hoatchhut kosiōng ê simchì lâi chiapla̍p I. “I chiū pàngsak itchhè khílâi tè I.” Tōabīn i teh pīpān “Iésu ê Giânhēnglio̍k” (Logia), chit pún chiūsī āulâi ū hoattián chiâⁿchòe só͘ ū ê Máthài Hokimsu, hitsî i chāilâi só͘ ū ê chitbūsiōng ê hùnliān, ū putchí pangchān i ê khùila̍t. Máthài ū tī i ê chhù lâi pīpān iânsia̍h chhiáⁿ Iésu, tùi ánni, siū Kengha̍ksū, íki̍p Hoatlīsài lâng ngia̍uhngia̍uhliām, lâi húipòng Iésu ê sīhui, iā tùi ánni, Iésu chiah ū kóngchhut chit ê úitāi ê soangiân, lâi chôngha̍p choân Hokim ê tōlí kóng, “Góa lâi m̄sī beh chio gīlâng, sī beh chio pháiⁿlâng lâi hoánhóe.”

Chòeāu hit chi̍t tūi tī Hokimsu, íki̍p tī khah āulâi ê Sùtô͘ Hēngtoān ê chheh·ni̍h sī lóng bô kóngkhí, tōabīn sī ūitio̍h in ū līkhui khì kàu tī khah hn̄g ê só͘chāi lâi chòe Chú ê kang. In sī chòe ta̍k sîtāi chōechōe tiongsi̍t ê lâng ê tāipiáu, piáubêng in só͘ chòe ê àmchīⁿ ê kang, to̍kto̍k Siōngtè ū chaiiáⁿ, ia̍h in ê miâ ū kì tī Oa̍hmiā ê Chheh. Hit tiongkan ū saⁿ ê sī Máthài ê hiaⁿtī, Alīhoat ê kiáⁿ, kiòchòe sió Iâkop, Iôtah, íki̍p hoánpoān chènghú ê Símòng, in lóng sī chin goânkò͘ ê Iûthài lâng, ia̍h in ē hiahni̍h goânkò͘, kiámchhái sī inūi in ê hiaⁿtī sī chòe thiuhiòng ·ê. Sió Iâkop āulâi ū chòe Êlúsalem̀ ê Kamtok, iā Siniok Sèngchheh lāi hit tiuⁿ giâmkín iuchhiû ê phoe, chiūsī Iôtah só͘ siá· ê. Símòng sī chi̍t ê Koksùitóng ài hoánpoān Lômá. Lán thang kóng in sī oe̍htoe̍h goânkò͘, ūiáⁿ, in khiok ū hoántùi Piattò͘ lâi kap īⁿpang lâng saⁿkap chia̍h, iā bô símmi̍h tôngchêng Páulô só͘ khǹg hit khoán kekbēngtek ê koanliām lâi chúchhiòng kóng, Kàuhōe sī tio̍h khuikhoah tī choân sèkài, bô hun īⁿpang, Iûthài, tāike tī Siōngtè ê bīnchêng lóng sī tâng tēūi. Tī hiānkim lán māsī iûgoân ū khòaⁿtio̍h chit khoán ê lâng. Chit khoán lâng khiok ū tāmpo̍h oe̍htoe̍h, chóngsī putchí ū jia̍tsêng tīteh. Chit khoán lâng nā chi̍tē kap Iésu saⁿ kiatliân, in ê sim chiū chiāmchiām khuikhoah. In ê simkoaⁿ iā iàukín tio̍h chiāmchiām khuikhoah. Iáukú nā ū símmi̍h chhògō͘, ásī sin ê sū tio̍h hoántùi ê sî, in sī putchí ū kèta̍t ê lâng. Só͘í lán ê kàuhōe khahsiông sī tio̍h ài kā chit khoán lâng kiò tosiā chiah ē ēngtit.

Tī ha̍kseng tiong pâi siāng lō͘bé· ê, koh sī siāng tēit bîsè· ê, chiūsī Kalio̍k lâng Iôtah. I sī chi̍t ê kengchèka gâu pānsū ê lâng; i sī teh chiánglí thoânkàusiōng itchhè ê sūbū ê kang. Tī kàuhōe chit khoán sī putchí tiōngiàu. Si̍tgia̍pka sī khah bōe hiáu soatkàu, ásī soanthoân tōlí, iáukú i nā hiàn in ê châitiāu lâi ūitio̍h kàuhōe pān sūbū, chiū i ê só͘ chòe ê hōngsū sī tēit ū lō͘ēng, suijiân lán bô ànsǹg in beh hoaⁿhí lâi sòesiā, inūi lán ū chiong in lâi kap Iôtah saⁿ píphēng, iáukú lán thang hótáⁿ ánni kóng.

Lán lóng teh kîkoài, m̄chai ūitio̍h símmi̍h intoaⁿ, Iésu chiah lâi kéngsoán chit ê Iôtah, ásī ànchóaⁿ chit ê Iôtah thài beh hoaⁿhí lâi tè I. Chit ê Iôtah beh lâi tè Iésu, úntàng m̄sī siūⁿ ài thànchîⁿ ê intoaⁿ. Inūi tùi tī chit cha̍pjī ê sònghiong ê soankàusu sī bô lōa chōe thang tittio̍h, ásī thang thauthe̍h. Lūn khí i khíthâu cháiⁿiūⁿ lâi chhētio̍h Iésu, hit ê kò͘sū, úntàng ū thang kámtōng lâng chiah tio̍h, khósioh lán lóng m̄chai, tùi ánni, lán sòa bōethang chaiiáⁿ Iésu lâi kéngsoán i lâi tiàm I ê sinpiⁿ ê intoaⁿ. I tekkhak sī ē giú Iésu ê sim chiah tio̍h. Kiámchhái i ū chaiiáⁿ i kakī ê loánjio̍k, só͘í teh siūⁿ kūnóa Iésu sī khah thòtòng. Ūiáⁿ, i ū tūilo̍h kàu tī chin chhim ê só͘chāi. Chóng·sī lán tio̍h ē kìtit i ū himbō͘ ài kap Iésu chòehé, ia̍h lán tio̍h ē kìtit, tng i hoánhóe chhámchhoeh ê sî, i sī kàugia̍h úitāi, chiah ē khì tìm hit ê siūiū ê chîⁿ tī hiah ê íniú i ê lâng ê bīnchêng, jiânāu chiah khì tiàuām sí. Nāsī khah siókhóa ê lâng tiāⁿtio̍h sī bô beh chòe chit hō sū. Si̍tchāi Iésu ū tōa ê khùila̍t teh khipín i, chiūsī pôaⁿkè i só͘ chaiiáⁿ· ê, iā ū lâi chhuipek i ê sim, hō͘ i khòaⁿkìⁿ I ê siū tēngchōe, lâi kankhó͘ kàu hoatkông, lâi chaiiáⁿ i ū pōepoān Iésu. “Hitlâng bô chhutsì sī khah hó”. Chóng·sī Iésu kiám sī chū ánni éngoán bē kìtit i ?

Chhinchhiūⁿ ánni, Iésu ū kéngsoán chōechōe ténghō ê lâng lâi chòe I ê sùtô͘. Nāsī lâng kamgoān ūitio̍h I ê kang lâi hiàn, chiū bôlūn símmi̍h khoánsit ê lâng, sī thianchâi· ê, sī jia̍tsimka, sī khoài poa̍htó· ê, sī gâu giâugî· ê, sī gûchhún· ê, sī ló͘tūn· ê, itkhài lóng ū khiàmēng. Lán tāike lóng ū úitāi ê iàusò͘, chiūsī I só͘ ài hō͘ i ithoat chìnpō͘ ·ê, koh iā ū pháiⁿ ê iàusò͘, chiūsī kap I saⁿ kaupôe, chiū ē hòebô khì· ê. I ū khiàmēng lán, koh ū kéngsoán lán itchhè ê lâng.

Tī kàuchitchiá ê hongbīn, I ū khiàmēng jia̍tsimka, tī chengsînkài ū thianchâi· ê, íki̍p Chú ê sianti. I māsī iûgoân khiàmēng loánjio̍k ùisiáulé, gûchhún ê bo̍ksu, in suisī bô lōa ū châitiāu, iā bô lōa gâu kóngōe, koh mā bô lōa gâu liāulí kàuhōe, chóng·sī in nāsī ū thiàⁿthàng ê sengoa̍h, hit ê sengoa̍h chiūsī chi̍t ê soatkàu putsî ū kámtōngla̍t tī·leh. Tī itpoaⁿ ê sìntô͘ ê hongbīn, I ū khiàmēng gâu línbín, chhinchhiat ê lâng, inūi in ē hō͘ chongkàu pìⁿchiâⁿ putchí ū kámtōngla̍t, koh iā khiàmēng thiâmchēng gâu kínsīn ê lâng, inūi in ū hit hō siānokkám, chiū thang tittio̍h oló. I ū khiàmēng gâu ê hūjînlâng ê siáusoatka, inūi tùi i ê chheh ēthang siókhóa thêko sèkài lâi kūnóa tī Siōngtè, ia̍h ū khiàmēng tansûn bô tōa le̍kliōng ê hūjînlâng, thang lâi hō͘ katêng tittio̍h hēnghok, i ê kiáⁿjî tōahàn, chiū kámsiā i ê thiàⁿthàng. I ū khiàmēng lán, koh ū kéngsoán lán, ia̍h tùi I ê untián hō͘ lán lóng ū la̍t thang chīn lán ê púnhūn lâi hō͘ chit sèkài tittio̍h khoàilo̍k.



第十三章 十二使徒


一般ê人lóng是泛泛無隨ê 隨ê來想十二使徒，咱khah常是kantaⁿ念in ê名，也khah無講究in ê做人ê款。咱khah常看了in是親像一群ê聖徒ê像，in ê súi是lóng不止siāng款，hoānsè是看見in ê頭殼平平有豪光tī leh，親像tī拜堂窗á所畫ê圖仝款樣。總是自然，在hiahê有明白in ê teh看，in是kah咱不止siāng款，無講lóng是siāng一樣。In是一團活活，有熱情ê人，全然有koh樣 tī in ê容貌、品性、性質、德性，in是隨ê無相同，是有趣味thang hō͘咱講究ê一團。設使咱若有khǹg chit款ê念頭來想in，也咱若讀tio̍h in ê事，hit時咱thang照所bat in ê款來分別in，亦thang知耶穌tī hit時án怎需要ta̍k等號ê人，亦tī chit時猶原需要ta̍k等號ê人，連親像咱本身chit等號 ê，to有需要咱來服事tī伊ê聖國。

我chit時是tī美國，óa大西洋 ê一个討魚ê庄腳，來teh寫chit本冊。Tī我ê面前，有一个海灣親像湖ê款，大約長有十二英里，闊有六英里，約有加利利湖ê大，雙pêng有長長 ê海岸圍teh。我ta̍k日lóng有接觸tio̍h chē chē討海ê kah船主，以及親像彼得、雅各、安得烈hit階級ê人。In lóng是不止勇敢、恬靜，koh骨力。In中間chē chē雖然恬恬，罕得講起in ê信心，iáukoh是有深深ê 宗教信念ê人。咱若kah in熟似了，in lóng是極趣味，咱ē記得in中間，有ê是敏捷、聰明ê人，也有ê是有嚴肅，e̍htoe̍h（e̍hchiⁿchiⁿ） ê善惡感，也有ê是有抱半悲半喜 ê人生觀。咱mā有看見in親像原始時代ê人，常常顯出奇異ê心情，也咱是無按算in猶原ē生起美ê 感念，來khiāteh看到恬chiuhchiuh。

Ta̍kpái日to iáu未出，猶不止暗ê時，in hiahê粗魯 ê船，to̍h lóng出去外海討魚。有時in有掠tio̍h真chē魚tńg來，也有時in「Τhong暝tio̍h磨討lóng無。」Chit種頭路是一種無平坦koh危險 ê生活。在tiàmtī陸地ê人teh看，in ê生活是無趣味，無變換，亦in是無趣味無變換ê人，總是咱若kah in熟似，聽見in teh講起tī海面ê奇異ê天phú光，á是冷靜ê早起時ê súi ê星宿，á是koh聽見，有ê teh講起in tú tio̍h生狂風，心內搖choah ê經驗談，á是kah鯊魚，以及別款大魚teh相鬥爭ê奇怪談，hit時咱to̍h知討魚人ê生活，to̍h m̄是照咱所想ê款式lah。

Chitê情形有幫助咱，看hitê「海kîⁿ」ê迦百農ê生活khah明。耶穌所設立來做伊ê使徒 ê，to̍h是chit款ê人。耶穌所bat ê，to̍h是討海人；in是bōe曉表出in ê心情，iáukoh in有欣慕上帝，in有疼痛伊，也in有講chē chē故事，以及笑詼話，tī hitê大災難 ê日bē到ê以前，to̍h是tiàm加利利所有經驗，hitê快樂ê日ê中間，hō͘伊聽了不止ài笑。

In大家不止ē giú伊ê心，伊不止深知in ê款，to̍h是知影約翰是一个少年夢想家；多馬是有莊嚴 ê面貌；Κanánî ê西門是心神快搖動ê國粹主義者，ài謀反。彼得是一个衝動tek，緊性 ê人，in隨人隨人lóng有chē chē缺點tī leh，iáukoh耶穌是真疼in，也知影iáu hit兩个不時結做伙ê腓力kah拿但業，以及其他ê學生，koh最後mā是知影hitê 孤獨 ê Kalio̍kk人猶大，伊kah hiahê北pêng ê學生，大家做伙了是真有自然。In lóng是極照人ê款，有chē chē缺點tī leh。總是耶穌若無in tiàmtī身邊，to̍h會生出一種無聊ê 感念。伊ê性情是ài kah人相交陪，亦in mā是猶原無惜in ê心神，真ài kah伊做伙交陪。

頭一隊ê學生，自然是hiahê siāng有才tiāu ê熱心家、指導者，也是siāng有感化力 ê，以及siāng熱心來虔誠獻hō͘耶穌，以及伊ê偉大ê計畫ê人。To̍h是叫做彼得kah安得烈，以及雅各kah約翰chit兩對ê 兄弟。Chit四个人lóng是真親密 ê朋友tī學生ê團體中，in是第一進前bat耶穌。咱ē記得tī一年外前，in有頭一pái kah伊相會。從中一位，to̍h是約翰，tī伊年老ê時，有寫伊ê福音書，來回想hit時一切ê情形，到真詳細，連tútú是啥物時間kah伊相會mā猶ē記得。to̍h是tī有一下晡約四點。行洗禮約翰ê學生中，有兩位to̍h是安得烈kah約翰，tútú kah in ê先生做伙 khiā tī約旦河，hit時耶穌有tùi hia經過。行洗禮約翰to̍h見證講：「你看上帝ê羊羔。」Tùi ánne，chit兩人有進前去tòe耶穌，也心內畏畏，一心歡喜ài kah伊講話，也一心驚惶m̄敢。亦伊果然有oa̍t來kah in講話，伊to̍h chhōa in去到tī 伊所tiàm，hitê細細間ê厝，tī hitê奇妙ê暗頭á in有kah伊做伙交陪，續享受伊所準備hitê 簡單ê暗飯，也續聽伊ê思想。Hit暗in kah伊相辭出來，一下看外面是有星宿光滿天，也in ê心肝猶原有顯出大koh新 ê愛情，希望kah熱誠tī leh，koh in ê人生觀是不止變換。Tùi ánne，in ê心有永遠kah伊相結聯。

Chit兩人ê中間，一个是西門彼得ê 兄弟，叫做安得烈。後來安得烈有tú tio̍h伊ê 兄弟西門，to̍h chhōa 伊來就近耶穌。咱thang想像，siāng hit時約翰mā有續去chhōa伊ê 兄弟雅各，來就近耶穌chiah tio̍h。

Chit四个人khah常是結做伙，咱thang料想tútú耶穌tùi tī山裡落來到半路ê時，in chit四个人有做伙行óa去tòe耶穌。Κhah大面彼得是中年ê人，m̄是少年mā m̄是老人，(「你少年ê時，用帶kakī縛，獨獨到老，別人to̍h縛你，」)也是一个粗大ê討魚人，面貌lóng受風受霜，也伊ê做人是gâu講笑詼，是真親切，是gâu疼人，hō͘朋友所歡喜，也是有chē chē弱點hō͘耶穌所矯正，伊ê性情khah緊，致到有chē chē m̄ tio̍h，親像ta̍kê有價值 ê人所永有ê。

彼得ê心是不止敬愛耶穌，伊有顯出老大人ê心情，ài眷顧伊所尊敬 chitê少年ê 指導者耶穌，因為伊lóng無關心本身ê事。伊有比別人khah自由來諫諍耶穌ê所做。亦bat一pái伊有自信siuⁿ過頭去。總是耶穌夠額知影；所以穩當無誤解伊。

Tiàmtī彼得ê身邊 ê，m̄是伊ê 兄弟安得烈，反轉是約翰，in兩人是不時結做好朋友。Tī chitê基督傳中，「彼得kah約翰」不時是結聯做伙。約翰m̄是做頭，總是伊ê性情是比彼得明顯khah深沈。約翰是一个思想家，咱thang想像，伊是一个面貌súi koh溫柔，有學問 ê青年，也伊ê目chiu有顯出夢想家ê眼光 tīleh;雖然伊是行tī chitê青翠ê世界，iáukoh有看見「Τī天裡有門開開」，伊是眾學生中第一快了解伊ê先生ê高尚ê思想。伊kah伊ê 兄弟雅各，心情lóng是khah緊，為tio̍h ánne，耶穌常常kah in講笑，來稱in是「雷ê kiáⁿ」。總是以外無別人親像約翰有thang得tio̍h允准來hiahni̍h kah耶穌親密做伙交陪。「約翰是耶穌所疼ê學生。」

安得烈是kah雅各行做伙，論安得烈ê事，咱所知影第一要緊 ê，to̍h是伊有chhōa伊ê 兄弟來就近耶穌。教會有流傳講安得烈有受釘tī十字架，亦伊有tùi十字架ê頂面續接來講起伊ê主ê事，chitê故事是做聖安得烈ê十字架ê 發源。論雅各ê事蹟，咱所知 ê，是無jōa chē。伊是少年to̍h死，不過咱知影，耶穌有常常稱伊是「雷ê kiáⁿ」，亦知伊是一个重要 ê人物，ē kham得thang hō͘希律王來thâi伊ê頭殼。希律王bat下手來tùi tī chitê頭一隊掠兩个人，to̍h是雅各kah彼得，也上帝一面有準雅各來受害死，koh一面有拯救彼得。設使雅各若無受害死，hoānsè tī眾學生中ē成做一个偉大ê人物。總是上帝tī hitpêng ê世界有欠用伊。Tī chit時伊以及彼得lóng知影，hit時上帝án怎hō͘伊tú tio̍h受害死。Tī四十年後，in tī hitê khah闊大ê世界做伙 koh相會ê時，in穩當ē常常做伙來談論hit時ê情景。

頭一隊，to̍h是親像chit款ê人，to̍h是偉大、熱情、熱心ê人，親像雅各是一个無驚畏人ê人，有為tio̍h基督來死，也安得烈是一个實際tek ê人，有為tio̍h基督來tio̍h磨，又koh約翰是一个深沈罕得講話ê人；也彼得是一个無深想，chia̍pchia̍p講話ê人，koh是性情劇烈kāu錯誤ê人，iáukoh tī眾學生ê中間，伊是第一有人ê性情tī leh。咱知chitê彼得是真gâu跋倒，亦bat三點鐘久做無膽量 ê人，iáukoh耶穌有揀召伊。Chitê事實是ē激勵咱ê心，hō͘咱生起大ê ǹg望，因為咱有人mā猶原真快行錯，真無膽量，iáukoh咱猶原thang確實kah chitê軟弱 ê彼得做伙講：「主ah，你無所m̄知；你知我疼你。」

Taⁿ請來想，大家做伙 teh行hitê第二隊 ê學生，to̍h是腓力、拿但業、巴多羅買、馬太，kah 多馬。In chiahê學生是不止khah koh樣，in卻猶原是有疼耶穌。總是in是khah 小khóa ê人，自然in是有路用、實際tek ê人，不過khah無才tiāu thang做指導者。In是深沈，卻khah m̄是kah jōa kāu僥疑ê人。因為in中間，有ê人是tio̍h經過真久chiah beh信耶穌是上帝。In是無別物法度thang幫助in ê信心，這是tùi父母生成ê。

請來看腓力。有一日耶穌有問伊講：「咱beh tùi tó位買餅來hō͘ chiahê人tī chitê 曠野來食ah?」耶穌對伊講一句話是tehbeh試伊ê信心，總是腓力bōe曉得所tio̍h 應伊ê話，bōe曉得thang應伊講：「主ah，你to知影，你是無所m̄ ē。」續kantaⁿ tiàmtī心內來按算餅店 ê價數講」「主ah，阮無法得。Tio̍h 欠用兩百ê銀á ê餅，」Koh有一日，腓力有催逼耶穌tio̍h證明父hō͘ in看，講：「主ah，用父hō͘阮看，to̍h夠額。」也耶穌to̍h用溫柔 ê話來責備，應伊講：「腓力，我kah lín tiàm到chiah久，lín kám猶m̄ bat我?已經看見我 ê，to̍h是看見父。」腓力to̍h是親像chit款ê人，to̍h是欣慕證明ê人，欣慕ài beh看見父ê人。這卻若是無過頭，是無啥物pháiⁿ。

腓力ê同伴，to̍h是叫做拿但業，in兩人ê款是相像，iáukoh也有無相同 ê所在tī leh。拿但業猶原是一个魯鈍小心ê人，koh也是有淡薄ài僥疑ê心tī leh。親像有一日，腓力有熱誠對伊講起彌賽亞耶穌ê事，hit時伊有僥疑，m̄信耶穌是彌賽亞，講：「拿撒勒kám ē出啥物好物?」總是伊一下看tio̍h耶穌ê時，伊所有ê疑心，to̍h即時消無去，伊是一个恬靜，ài默想 ê人，有常常tiàmtī伊ê花園內 ê無花果樹腳來讀聖冊，來祈禱上帝，續來三思伊ê旨意。親像chit種人，是不止快進步tī伊ê精神上ê洞察力。伊kah耶穌做伙無幾分鐘久，iáukoh 隨時ē曉喉叫講：「拉比，你to̍h是上帝ê kiáⁿ；你to̍h是以色列ê王。」拿但業to̍h是腓力所tio̍h交陪ê一个不止thang疼ê朋友，是誠實、心肝清氣ê人，是不止gâu同情人，也講話是忠實。所以耶穌chiah oló伊講：「你看，真正是以色列人，心無詭詰ê。」

論多馬，咱khah常想講伊是一个「懷疑者。」凡事伊khah常to lóng是看hitê烏暗ê 方面。「主ah，你去ê所在，阮 to m̄知；thài會知hit條路ah?」耶穌有bat一pái冒險 beh落去偤太看hitê死去ê拉撒路，hit時多馬to̍h想講耶穌tiāⁿ tio̍h是bē tàng走閃人ê 陷害。也伊有拒絕伊ê同伴見證ê話，無beh信耶穌有koh活。多馬是歡喜放sak世間一切來信耶穌ê koh活，總是m̄敢phah算hitê是事實，多馬生成是chit款ê人，以外mā有人親像ánne。因為有ê人也是比別人khah oh得信仰耶穌基督。總是hit款人khah常心肝是誠實，是好。Hit款ê人若bat耶穌，hit時khah常in ê信心是ē成做第一堅固 ê，多馬to̍h是親像chit款。雖然伊bē tàng看tio̍h耶穌所beh去hit條路，iáukoh伊ài beh tòe耶穌到路尾。雖然伊想耶穌若落去偤太赴拉撒路ê送葬，耶穌的確會hō͘人thâi死，iáukoh伊有用忠實ê心來喉叫講：「咱chiahê亦來去kah伊同死。」雖然伊慢慢chiah來信耶穌有koh活，iáukoh伊一旦得tio̍h確信hit時，伊ê信心有進步到贏過 tī lóng總 ê學生。「我ê主ah，我ê上帝ah!」實在從來bē bat有人ē曉稱呼耶穌是上帝。

馬太是kah 多馬做一對，in兩个lóng是恬靜ê人。論馬太ê事，咱無kah jōa知影。伊是Alē hoat ê kiáⁿ，大面也是Kekliûpa ê，也若是ánne，伊to̍h是咱ê主耶穌ê表 ê。伊是抽稅 ê，有hō͘伊ê 親族激 出去。總是伊受tio̍h耶穌ê人格ê 吸引力感化tio̍h ê時，伊to̍h發出高尚ê心志來接納伊。「伊to̍h放sak一切起來tòe伊。」大面伊teh準備「耶穌ê言行錄」(Logia)，chit本to̍h是後來有發展成做所有ê馬太福音書，hit時伊在來所有ê職務上 ê訓練，有不止幫助伊ê氣力。馬太有tī伊ê厝來準備筵席請耶穌，tùi ánne，受經學士，以及法利賽人ngia̍uhngia̍uh念，來誹謗耶穌ê是非，也tùi ánne，耶穌chiah有講出chitê偉大ê宣言，來綜合全福音ê道理講：「我來m̄是beh 招義人，是beh 招pháiⁿ人來悔改。」

最後hit一隊 tī福音書，以及tī khah後來ê使徒行傳ê冊裡是lóng無講起，大面是為tio̍h in有離開去到tī khah遠 ê所在來做主ê工。In是做ta̍k時代chē chē忠實ê人ê代表，表明in所做ê暗中 ê工，獨獨上帝有知影，亦in ê名有記tī活命ê冊。Hit中間有三个是馬太ê 兄弟，Alē hoat ê kiáⁿ，叫做小雅各、猶大，以及反叛政府ê西門，in lóng是真固執ê偤太人，亦In ē hiahni̍h固執，hoānsè是因為in ê 兄弟是做抽稅 ê。小雅各後來有做耶路撒冷ê監督，也新約聖冊內hit張嚴緊憂愁ê phoe，to̍h是猶大所寫 ê。西門是一个國粹黨 ài反叛羅馬，咱thang講in是e̍htoe̍h固執，有影，in卻有反對彼得來kah外邦人做伙食，也無啥物同情保羅所khǹg hit款革命tek ê觀念，來主倡講教會是tio̍h開闊tī全世界，無分外邦、偤太，大家tī上帝ê面前lóng是同地位，tī現今咱mā是猶原有看tio̍h chit款ê人。Chit款人卻有淡薄e̍htoe̍h，總是不止有熱誠tī leh。Chit款人若一下kah耶穌相結聯，in ê心to̍h漸漸開闊。In ê心肝也要緊tio̍h漸漸開闊，iáukoh若有啥物錯誤，á是新 ê事tio̍h反對 ê時，in是不止有價值 ê人，所以咱ê教會khah常是tio̍hài kā chit款人叫多謝chiah ē用得。

Tī學生中排siāng路尾 ê，koh是siāng第一微細 ê，to̍h是Kalio̍k人猶大。伊是一个經濟家，gâu辦事ê人；伊是teh掌理傳教上一切ê事務ê工。Tī教會chit款是不止重要，實業家是khah bōe曉說教，á是宣傳道理，iáukoh伊若獻in ê 才tiāu來為tio̍h教會辦事務，to̍h伊ê所做ê 奉事是第一有路用，雖然咱無按算in beh歡喜來說謝，因為咱有kā in來kah猶大相比並，iáukoh咱thang好膽ánne講。

咱lóng teh奇怪，m̄知為tio̍h啥物因端，耶穌chiah來揀選chitê猶大，á是án怎chitê猶大thài beh歡喜來tòe伊。Chitê猶大beh來tòe耶穌，穩當m̄是想ài thàn錢 ê因端。因為tùi tī chit十二 ê sànchhiah ê宣教師，是無jōa chē thang得tio̍h，á是thang偷the̍h。論起伊起頭án怎來chhōe tio̍h耶穌，hitê故事，穩當有thang感動人chiah tio̍h，可惜咱lóng m̄知，tùi ánne，咱續bē tàng知影耶穌來揀選伊來tiàm伊ê身邊 ê因端，伊的確是ē giú耶穌ê心chiah tio̍h。Κiámchhái伊有知影伊kakī ê軟弱，所以teh想近óa耶穌是khah 妥當。有影，伊有墮落到tī真深ê所在。總是咱tio̍h ē記得伊有欣慕ài kah耶穌做伙，亦咱tio̍h ē記得，當伊悔改慘慼ê時，伊是夠額偉大，chiah ē去tìm hitê受賄ê錢 tī hiahê引誘伊ê人ê面前，然後chiah去吊頷死。若是khah 小khóa ê人，tiāⁿ tio̍h是無beh做chit種事。實在耶穌有大ê氣力teh 吸引伊，to̍h是pôaⁿ過伊所知影 ê，也有來催逼伊ê心，hō͘伊看見伊ê受定罪，來艱苦到發狂，來知影伊有背叛耶穌。「Hit人無出世是khah好」，總是耶穌kám是自ánne永遠bē記得伊?

親像ánne，耶穌有揀選chē chē等號ê人來做伊ê使徒。若是人甘願為tio̍h伊ê工來獻，to̍h無論啥物款式ê人，是天才 ê、是熱心家、是快跋倒 e、是gâu僥疑 ê、是愚蠢 ê、是魯鈍 ê，一概lóng有欠用。咱大家lóng有偉大ê要素，to̍h是伊所ài hō͘伊kohkhah進步 ê，koh也有pháiⁿ ê要素，to̍h是kah伊相交陪，to̍h ē廢無去 ê。伊有欠用咱，koh有揀選咱一切ê人。

Tī教職者ê 方面，伊有欠用熱心家，tī精神界有天才 ê，以及主ê先知。伊mā是猶原需要軟弱畏小禮、愚蠢 ê牧師，in雖是無jōa有才tiāu，也無jōa gâu講話，koh mā無jōa gâu料理教會，總是in若是有疼痛ê生活，hitê生活to̍h是一个說教不時有感動力 tī leh。Tī一般ê信徒ê 方面，伊有需要gâu憐憫、親切ê人，因為In ē hō͘宗教變成不止有感動力；koh也需要恬靜gâu 謹慎 ê人，因為in有hit款善惡感，to̍h thang得tio̍h oló。伊有需要gâu ê婦人人ê小說家，因為tùi伊ê冊ē thang 小khóa提高世界來近óa tī上帝；亦有需要單純無大力量ê婦人人，thang來hō͘家庭得tio̍h幸福，伊ê kiáⁿ兒大漢，to̍h感謝伊ê疼痛。伊有需要咱，koh有揀選咱，亦tùi伊ê恩典hō͘咱lóng有力 thang盡咱ê本份來hō͘ chit世界得tio̍h快樂。