《《平民ê基督傳》》 |
| | | 轉寄 |
TĒ9 chiuⁿ LA̍HCHALŌ͘ Ê KOHOA̍H
Hôekò͘ lán ê sengoa̍h, lán bē biántit ài ē kìtit chēchē khah phó͘thong ê siókhóa ê sū, inūi hiah ê siókhóa ê sū, kàubóe sī éngéng ē pìⁿchòe tēit iàukín ê. Lán si̍tchāi bēē phòaⁿtoàn tī lán ê sengoa̍h tiong símmi̍h sī tōa chân ê sū, iā símmi̍h sī siókhóa ê sū. Chhinchhiūⁿ ū chi̍tji̍t, Iâso͘ kap I ê ha̍kseng tāike anchēng lâi thòeún tī ioktànhô piⁿ ê sî, hutjiânkan I ū chiaptio̍h tùi Bēthaniah ê chíbē só͘ kià lâi ê iàukín ê siausit kóng, “Chú ah, Lí só͘ thiàⁿ ê lâng phòapīⁿ lah.” Ha̍kseng chi̍tē thiaⁿkìⁿ chit ê siausit, khíthâu sī bô símmi̍h kámchhioktio̍h in ê sim. Chittia̍p in khiok ū siongsim, chóngsī bô khòaⁿchòe sī ū tōa iàukín ê, kàu jiânāu in chi̍t ē hôekò͘ chit chân, chiah chaiiáⁿ che sī teh kiò I lâi kiâⁿ kàu tī Golgóthah ê lō͘chām.
Liân hiah ê sùchiá kàuūi ê sî, Iâso͘ to íkeng chaiiáⁿ La̍hchalō͘ sī íkeng sí lah. Iáukú I mā iûgoân ēng thiāmchēng ê sim lâi tiàm tī i só͘ tòa ê só͘chāi nn̄g ji̍t kú; koh lâi sòachiap I tùi chit ê sèkan só͘ beh kóng ê chòeāu ê kàsī. Chóngsī I putsî to teh siàuliām Bēthaniah ê La̍hchalō͘. I sī teh khòaⁿ Siōngtè beh cháiⁿiūⁿ ínchhōa I. Chittia̍p I tio̍h tòtńgkhì chiūkūn PĒ ê sî, sī íkeng pekkūn lah. Chóngsī tī bōe līpia̍t chit sèkan ê tāiseng, I sī ài phah chhiⁿkiaⁿ tiàm tī Êlúsalém hiah ê tiûtû putkoat ê lâng ê sim.
Kàu tē saⁿ ji̍t ê chákhí, I ū kiòchhíⁿ I ê ha̍kseng kóng. “Lán koh lâikhì Ιûthài.” “Koh lâikhì Ιûthài! Lia̍ppí, kūnlâi Ιûthài lâng ài beh ēng chio̍hthâu tìm lí; lí kám iáu beh koh khì hia?”
Iâso͘ ìn kóng, “Chi̍t ji̍t kiám bô la̍ksî ? Lâng nā ji̍tsî kiâⁿ, chiū bē tio̍htak, inūi khòaⁿkìⁿ chit sèkan ê kng. Sî iáu sī ji̍tsî, tio̍h chòe kang.” Lâng nā iáu tio̍h chīn Siōngtè só͘ kautāi ê gībū ê tiongkan, i sī éngoán bē sí. “lán ê pêngiú La̍hchalō͘ teh khùn; góa khì sī beh kiò i chhíⁿ.” “Chú ah, i nāsī teh khùn, chiū ē hó.” “M̄sī, La̍hchalō͘ íkeng sí lah. Góa ia̍h ūitio̍h lín hoaⁿhí, inūi góa bô tīhia, sī beh hō͘ lín sìn; chóngsī lán lâikhì chiūkūn i.”
Lán thang tùi hit ê chīntiong, koh sitbōng ê Tomá só͘ kóng ê ōe lâi chhuichhek, chaiiáⁿ in ū lōani̍h m̄ ài lo̍hkhì, iā lōani̍h teh khòalū in ê siansiⁿ ê sìⁿmiā. “I nā lo̍hkhì Ιûthài, sī beh khì siū hāisí! Lán chiah ê ia̍h lâi khì kap I saⁿtâng sí!”
Tī hit ê Bēthaniah ê hiongchhoan ê só͘chāi, iā tī hit ê êngkng chhànlān ê chhunthiⁿ sî, ū nn̄g ê ko͘to̍k bûliâu ê hūjînlâng teh thîkhàu in síkhí ê hiaⁿtī. Tī chittia̍p, hoehn̂g lāi ê hoeba̍k lóng teh phahm̂, iā chiáuá mā lóng chin khoàilo̍k teh chhiùⁿkoa. Chóngsī “Tī hn̂glāi ū chi̍t ê bōng,” Siōngtè sī chòe chit ê khoàilo̍k ê sèkài, sī chhinchhiūⁿ teh kichhì in ê khó͘thàng. Chūjiân ê sèkài sī lóng bô hián chhut tôngchêng tī·leh. Chhiūba̍k lóng teh puhíⁿ, lîpa ê chháuhio̍h sī chin bō͘sêng, iā chiáuá íki̍p hoeba̍k māsī lóng teh piáubêng honghù ê oa̍hmiā. Chóngsī La̍hchalō͘ sī íkeng sí lah! Chíū Iâso͘ chiah ēthang kàsī hiah ê khólîn teh thîkhàu ê lâng lâi chhimchai Chhunthiⁿ ê kàsī, chiūsī tī pa̍t sèkài hiah ê hó koh chhinchhiat ê simsîn só͘ bat ê, iā hit ê kàsī, chiūsī kóng, tangthiⁿ chi̍tē kàu, chiū chhunthiⁿ sī lī bô hn̄g, iā sísit sī chhutsì tī chi̍t ê koh khah tōa ê sèkài.
In nn̄g ê chíbē si̍tchāi lóng ū hiánchhut in ê sèngchit tī·leh. Málīa só͘ tiàm tī ba̍tpâng teh thîkhàu, iā simsîn putchí jûloān. Hiah ê sùchiá tńglâi, ū tòa chi̍t ê kîīⁿ ê siausit lâi hêhok i kóng, “Chit ê pī° puttì kàu sí, chiūsī ūitio̍h Siōngtè ê êngkng.” Iáukú La̍hchalō͘ sī íkeng sí lah! Iā hit ê si̍tchètek ê Mátāi, sī teh chiapthāi hiah ê lângkheh, chiūsī lâi teh hóngbūn anùi in ê. Hutjiânkan thiaⁿkìⁿ ū chi̍t ê lâng teh soanpò kóng, Iâso͘ tīhia teh lâi lah, tùi ánni, hit ê thiāmchēng m̄ài kóngōe ê hūjînlâng Mátāi, chiū tòngbōetiâu, kóaⁿkín chhutkhì siākha ê tōalō͘ téng lâi tánchih Iâso͘. Mátāi chi̍tē khòaⁿkìⁿ Iâso͘, nââuk¡g chiū tīⁿ, chiū tùi i ê hiaⁿtī sī chhinbi̍t ê pêngiú Iâso͘ kóng, “Chú ah, lí nā tīchia, góa ê hiaⁿtī chiū bē sí!”
“Mátāi ah, lí ê hiaⁿtī beh kohoa̍h.”
Lán ēthang chhuichhek, chiàu só͘ kì ê ígōa ê ìsù, lâi bêngpe̍k I ìn hit kù ōe ū hō͘ Mátāi sitbōng kàu cháiⁿiūⁿ. Hit kù ōe i thiaⁿliáu sī chhinchhiūⁿ i tī ta̍k ji̍t só͘ ū thiaⁿtio̍h ê, teh anùi lâng ê thòthâu ōe. “Chú ah, góa chai Boa̍tji̍t kohoa̍h ê sî, i beh kohoa̍h.” Chiàu khòaⁿ Mátāi ê ìsù sī ài beh kóng, hit hō sī bô kàu lōani̍h thang chòe góa ê anùi, hit hō sī chámjiân hn̄g ê sū. Siatsú lán sī sêngsi̍t ê lâng, lán tekkhak ē kakī kòpe̍k, lâi sêngjīn, tôngchêng Mátāi ê ìsù. Che kiámchhái m̄sī súi ê chongkàu chengsîn. Chóngsī che sī ke̍kkî chiàu jînchêng. Lūn kàu Boa̍tji̍t ê kohoa̍h, nāsī chiàu lán khah siông sī siū kàsī ê, putkò sī chi̍t ê ko͘to̍k, saⁿlī hn̄ghn̄g ê chionglâi ê sūsi̍t, iā tī hiānkim kap chionglâi ê tiongkan, lóng bô ū chi̍tsutá koanhē tī·leh, só͘í sī bē thang anùi lâng kàu cháiⁿiūⁿ. Chiàu lán sī sìn, Boa̍tji̍t ê kohoa̍h, sī chhinchhiūⁿ tī lán ê lâisè ê kò͘sū tiong ê chi̍t ê sînbiāu, chòngtāi ê chi̍t choánki, chiūsī tī hitsî, hit ê bô khòaⁿkìⁿ ê sînlêng ê sengoa̍h beh chìnpō͘ kàu tī chi̍t ê khah kosiōng ê tēpō͘. Chóngsī lán lóng sī bîsè ê lâng. Lán tio̍h khiàmēng pangchān, chiah thang pôaⁿkòe hiānsè kap kohoa̍h chit tiongkan só͘ ū ê tōa ê khiah. Siatsú La̍hchalō͘ chittia̍p sī íkeng sí, iā i ê chíbē só͘ chaiiáⁿ tī hit ê hn̄ghn̄g ê chionglâi, ū chi̍t ji̍t i chiah beh kohoa̍h, nāsī ánni, chiū bô símmi̍h thang chòe i ê anùi. Chóngsī Iâso͘ só͘ kóng beh kohoa̍h, m̄sī teh chí hit ê hn̄ghn̄g ê chionglâi ê ū chi̍t ji̍t ê sū. Chittia̍p La̍hchalō͘ sī iáu oa̍hoa̍h tiàm tī hit ê Sînlêng ê sèkài. I ê oa̍hmiā sī sòachiap teh chìnchêng. I sī bēē sí. Inūi “Kohoa̍h kap oa̍hmiā sī chāi tī góa. Hoānnā tiàm tī góa lâi oa̍h, sìn góa ê, éngoán bē sí.” Hoānnā lâng kiatliân tī Siōngtè, i ê oa̍hmiā chiū éngoán bē bia̍tbô. Nāsī lâng bô kiatliân tī Siōngtè, i ê oa̍hmiā tīchia I chiū bô kóngkhí. Inūi lâng nā bô kiatliân tī Siōngtè, i ê oa̍hmiā I chiū choânjiân bô kiòchòe sī oa̍hmiā. Chittia̍p La̍hchalō͘ sī iáu oa̍hteh, iā beh tńglâi piáubêng hit ê sūsi̍t.
Mátāi thiaⁿliáu, i ê sim māsī chin jûloān, choânjiân bē liáukái, putkò i ū chiâuchn̂g sìnhōng Iâso͘, iā sòa chiong i só͘ teh jûloān ·ê, lóng kautāi I. “Chú ah, sī lah, góa íkeng sìn lí sī Kitok, Siōngtè ê Kiáⁿ, chiūsī lâi ji̍p sèkan ê.”
Chittia̍p Málīa iā chin kóaⁿkín beh khì gêngchiap Iâso͘. Chit ê Málīa iāsī siāngkhoán ēng thòngkhó͘ ê siaⁿ lâi tùi I âukiò, koh tùi hit ê sàngchòng ê ji̍t ílâi, in nn̄g ê chíbē sī khǹg siāng chi̍tiūⁿ ê simsu. “Chú ah, Lí nā tīchia, góa ê hiaⁿtī chiū bē sí.” Chóngsī chittia̍p Iâso͘ ê bīnmāu ū hiánchhut tāmpo̍h khah kohiūⁿ ê khìsiōng tī·leh, tìkàu Málīa khòaⁿliáu sòa chhiⁿkiaⁿ, chiū tiāmtiām m̄káⁿ koh tùi I kóng símmi̍h. Inūi I ū hiánchhut kíntiuⁿ, chhámchhoeh kap lāisim ū jûloān ê bīnsek tī·leh. Hokimsu tùchiá, bêngbêng sī ū tittio̍h tōa ê ìnsiōng, kóng, “Iâso͘ chiū chin chhámchhoeh, koh tōa jûloān.” Iā kàu tī bōng·ni̍h ê sî, i ū koh khòaⁿkìⁿ Iâso͘ ê simsîn ū koh tōatōa chhoehsim. Iā in beh khì bōng·ni̍h ê tô͘tiong, i ū khòaⁿkìⁿ Iâso͘ ū lâu ba̍ksái.
Che sī símmi̍h ìsù, lán khiok m̄chai. Lán beh lâi siūⁿ kóng sī ūitio̍h I tútú beh līpia̍t sèkan chiah lâi iubūn kankhó͘, chiàukhòaⁿ sī m̄ chūjiân. Kiámchhái sī ūitio̍h I, suijiân sī ū khǹg tōa iàukín ê bo̍ktek, iáukú m̄ài hō͘ I ê pêngiú koh tńglâi khiākhí tī chit ê chōeok ê sèkài. Iā kiámchhái sī ūitio̍h chiàu chêng só͘ kóngkhí ê khoán, I ê sînjiah m̄sī kanta khoàikhoài ēng I ê koânlêng ê ōe lâi kiâⁿ ê, hoántńg sī chhut tùi sînbiāu ê hoattō͘, tùi tī hiàn I púnsin ê sìⁿmiā chiah ē thang kiâⁿ i, chiūsī ta̍kpái Iâso͘ ū beh kiâⁿ chin tōa ê sînjiah, hitsî I ê chengsîn engkai lóng ē tōatōa kíntiuⁿ. TĪ Kapehnáum liân chi̍t ê khólîn ê hūjînlâng óa lâi bong I ê saⁿáku ài tittio̍h ihó, hitsî I māsī chaiiáⁿ ū khùila̍t tùi I chhut. Inūi lán ài chhimsìn I teh kiâⁿ sînjiah m̄sī khoàikhoài lâi hoathui I ê koânlêng chiū ē. Si̍tchāi lóng sī piàⁿ I ê sìⁿmiā lâi teh kiâⁿ i. I sī ū chiong I púnsin ê khùila̍t lâi hiàn chòe pa̍tlâng ê khùila̍t, iā chiong I ê sìⁿmiā lâi hiàn chòe pa̍tlâng ê sìⁿmiā. M̄sī kanta siū tèng tī si̍pjīkè téng hitsî nātiāⁿ, hoántńg chiūsī tī I ê choân senggâi, I ū chiong I púnsin lâi hiàn chòe pa̍tlâng ê lō͘ēng.
Tī hitsî tùi chhùpiⁿ thâubé sī chūchi̍p ê kui tōatīn lâng ū chakóa tī I ê sinpiⁿ. “Lín hē i tī símmi̍h só͘chāi?” “Chú ah, lâi khì khòaⁿ.”
Chiàu khòaⁿ La̍hchalō͘ ê tēūi tōabīn i sī m̄ engkai bâichòng tī kongchiòng ê bōngtē, to̍kto̍k sī bâichòng tī i suiú ê bōng·ni̍h chiahtio̍h. “hn̂glāi” sī bâichòng sinsi ê chi̍t ê hó ê só͘chāi. Tùi ánni, in chiū chhōa Iâso͘ kàu tī hit ê chhunthiⁿ sî hoeba̍k chin súi ê hoehn̂g lāi; iā lóng bô teh phahsǹg, koh bô lōakú, Iâso͘ púnsin iûgoân beh hō͘ lâng bâichòng I tī koh chi̍t ê “hn̂glāi.” Chiūsī tī chhunthiⁿ sî chháuhoe chin súi ê, chiūsī tī saⁿlī bô lōa hn̄g ê só͘chāi.
Iâso͘ kóng, “Sóa khui hit tè chio̍h.” Mátāi siūⁿ liáu chin kiaⁿ, inūi kiaⁿliáu chit ê khólîn ê sinsi ē hiánchhut sí ê pháiⁿkhòaⁿsiùⁿ. Chóngsī I ū ēng chi̍tkù ōe lâi anchēng i ê sim, hō͘ i íki̍p tâng chūchi̍p ê chènglâng thiaⁿliáu móasim tōa kámtōng. “Góa kiám bô kā lí kóng, lí nā sìn, ē khòaⁿkìⁿ Siōngtè ê êngkng ?”
Iâso͘ tùi PĒ Siōngtè ê kongchiòng ê kámsiā liáuāu. I ū kóngchhut I ê bān koânlêng ê ōe, iā I ê siaⁿim ū hiángliāng thàng ji̍p kàu tī hit ê bōng lāi, íki̍p hit ê līpia̍t khì ê lâng só͘ khiākhí ê Sînlêng ê sèkài. “La̍hchalō͘, chhutlâi!” Chènglâng sòa tiāmtiām, hián chhut chonggiâm kiaⁿhiâⁿ ê liāmthâu, tāike sòa kiaⁿkàu sînkhì, lâi teh thènghāu. Tī hit ê siokchēng ê tiongkan, ū chin thang chhiⁿkiaⁿ ê hiānsiōng teh hoatseng. Tī hit nn̄g ê sèkài sī saⁿ kaukài ê só͘chāi. Sí lâng chiū chhutlâi, i ê chhiú kha lóng khún pò͘, iā bīn·ni̍h ū ēng kun pauteh. Iâso͘ chiū kóng, “Tháukhui hō͘ i kiâⁿ.”
Chit ê kò͘sū sī chhinchhiūⁿ ánni chòe soahbóe. Tiapákú lán thang chùì lâi khòaⁿ chit ê teksèng ê Kitok, íki̍p in nn̄g ê chíbē sī lámteh hit ê kohoa̍h khílâi ê sí lâng, kap hiah ê putchí chhiⁿkiaⁿ gôngngia̍h ê kuitīn ê chènglâng. Āulâi chit ê pò͘lî ū koaiⁿ ·khílâi. Tùi ánni, kui tīn ê chènglâng ū lóng sìsòaⁿ tńgkhì. Lán iāsī ánni. Tāike tńgkhì thang siūⁿ chit ê tāichì, iā thang kîkoài. Koh kiámchhái iā thang giâugî.
Chènglâng siāng tāiseng sī ài giâugî. Chit ê kò͘sū kiám ūiáⁿ? Bôlūn símmi̍h lâng ài giâugî chit ê kò͘sū, sǹg m̄sī thang kiànsiàu. Inūi chit ê kò͘sū ū thiauchiàn lán, hō͘ lán ē siⁿkhí giâugî ê sim. Chēchē éngéng ài mn̄g kóng, ànchóaⁿ kanta Iôhaneh ū kìchài chit chân tōa ê sūkiāⁿ nātiāⁿ? Chóngsī lūn hit ê chiúkóaⁿ hūjînlâng ê kiáⁿ ê kohoa̍h ê sū, lán mā thang siāng chitkhoán lâi chitmn̄g. Hit ê tāichì kiám iā ūiáⁿ? Ànchóaⁿ chíū Lō͘ka ū kìchài nātiāⁿ? Iā ànchóaⁿ chíū Máthài kap Mákhó ū kìchài Gâilī ê chabókiáⁿ ê kohoa̍h nātiāⁿ? Lán khiok m̄chai. Chóngsī lán thang chhuichhek hit ê líkhì. Chhiáⁿ lán tio̍h ē kìtit chiah ê Hokimsu, lóng sī hiah ê tùchiá íkeng ū khòaⁿkìⁿ Chú púnsin ê kohoa̍h, chit ê tōatōa thang chhiⁿkiaⁿ ê sūsi̍t liáuāu chiah siá· ê. Kàu tī hitsî, chāi hiahê kap Iâso͘ saⁿkap khiākhí ê lâng teh khòaⁿ, jînseng lóng sī kîīⁿ thang kámthàn ê sū liáuliáu, iā bô ū símmi̍h te̍kpia̍t sī khah kîīⁿ ê sū. Lán sī teh phahsǹg tī Hokimsu tiong, La̍hchalō͘ ê kohoa̍h sī chit ê tēit tùhiān ê sūsi̍t. M̄sī! La̍hchalō͘ kohoa̍h, ásī hit ê chiúkóaⁿ hūjînlâng ê kiáⁿ kohoa̍h, chiah ê sū nā lâi kap I ê siū tèng tī si̍pjīkè liáuāu só͘ hoatseng hit ê thang chhiⁿkiaⁿ ê sūsi̍t saⁿ tùipí, chiūsī bô kàu lōa thang chhiⁿkiaⁿ ê sū.
Chittia̍p ài lâi khòaⁿ hoán chi̍tbīn ê chinlí. Ta̍k pái lán nāsī bô khoàikhoài sìn ūiáⁿ ū bó͘ hāng sū, hitsî ài chhìmn̄g, nāsī ánni, kiám khoàikhoài thang sìn bôiáⁿ ū bó͘ hāng sū ? Kiám sī Iôhaneh ū kò͘ì lâi hoatbêng hit hō bôiáⁿ ê sū ? Kiám sī i ū bāng·kìⁿ, ásī sióngsiōngtio̍h chit ê tāichì ? Liân itchhè siôngsè ê chênghêng, i kiám m̄sī ū lóng kóngkhí, chiūsī ū kóngkhí in ū chhe sùchiá khì khòngiá, iā lúhêng Bēthaniah biānhōe Mátāi, íki̍p Málīa, kui tōatīn ê Ιûthài ê chhamkoanchiá, iūkoh in tiongkan ū chēchē lâng sī hoántùi Kitok, in sī ē sûisî piānpok hit khoán kò͘sū ê khaksi̍t. Iôhaneh ū kóng chit ê tāichì sī chi̍t ê kongjiân ê tōa sūkiāⁿ, jiânāu ū ínchhōa Iâso͘ kàu tī si̍pjīkè ê. Só͘í lán kiámsī khoài thang sìn chit ê kò͘sū sī pe̍hchha̍t, iā lâi bô sìn kóng hit ê tùi sílângtiong kohoa̍h ê Siōngtè ê Kiáⁿ ū hō͘ La̍hchalō͘ kohoa̍h?
Chittia̍p lán bē biántit ài lâi siūⁿ La̍hchalō͘. Liân chit ê sènglī ê Kitok iáu tiàm tī bōng·ni̍h, iā La̍hchalō͘ suijiân sī khiā tī I ê bīnchêng, lán to bē thang bô ài lâi khòaⁿ La̍hchalō͘. Tī chit ê le̍ksú tiong lán siôngsiông himbō͘ ài chai hiah ê kap Iâso͘ tī tiapákú kengkòe chit ê bútâi, lâi chìnchêng khì hit ê sèkài·ê ê sengoa̍h. Chiôngtiong lán tēit ài chai ·ê, chiūsī La̍hchalō͘. Inūi I ū kkòkhì kàu tī bōng·ni̍h ê hitpêng ê sèkài, iā ū koh tòtńg lâi. Só͘í tùi chit ê sèkài, I m̄chai sī kámsióng siáⁿkhoán? Iā ànchóaⁿ I lóng bô kóngkhí hitpêng ê sèkài? Chiàu Iâso͘ sī biôsiá tī hit ê pùlâng ê kò͘sū, hit ê sèkài sī chi̍t ê ū oa̍hoa̍h ê ìsek ê sengoa̍h, sī ū susióng kap kìek ê sèkài.
Siáⁿsū i lóng bô kóngkhí? Tōabīn sī ūitio̍h i to bô símmi̍h siausit thang kóngkhí. Iā kohkhah tōabīn sī ūitio̍h i kenggiāmtio̍h sísit hit ê kíntiuⁿ ê sengoa̍h liáuāu, ū chiāmsî hiohkhùn i ê chengsîn, só͘í tī hit tiongkan, i sī lóng m̄ chaiiáⁿ símmi̍h, iā i chi̍tē chengsîn khílâi, hitsî oánjiân chhinchhiūⁿ ângeⁿá tī chákhísî khùn chhéⁿ chi̍tiūⁿ, khòaⁿliáu ta̍khāng sī sin ê mi̍h liáuliáu. Ásī kiámchhái i tī hit ê tété jûloān ê kenggiām tiong, sī bē thang tiauchiat i ê simsu; ásī āulâi i sī bô thang chhōetio̍h túhó ê ōe, thang lâi piáusī hit ê chêngkéng. Chhìsiūⁿ, siatsú ū símmi̍h chhiⁿmî lâng, ásī chhàuhī lâng Tī chi̍t tiám cheng kú in ē tittio̍h khòaⁿkìⁿ, tittio̍h thiaⁿkìⁿ, iā āulâi ū kohchài ho̍ktò in ê púnjiân ê khoán, hitsî in ēthang tùi in ê pêngiú kóng símmi̍h, iā kiám si̍tchāi in ōe cha̍phun liáukái símmi̍h ? Hiah ê lâng sī kanta bêloān in ê sim, bô thang piáusī siáⁿkhoán chiah tio̍h. Hiah ê beh thiaⁿ i kóng ōe ê lâng, mā Sī bô khùila̍t thang liáukái i só͘ kóng ê, iā kiámchhái māsī bô símmi̍h túhó ê kenggiām thang pangchān i lâi biôsiá hit ê chêngkéng. Chhutchāi lán tùi hiah ê chhiⁿmî ·ê, lâi soatbêng sektī ê ìsù, in to sī bōehiáu liáukái; iā tùi hiah ê chhàuhī lâng ànchóaⁿ chhutla̍t beh lâi kā in kóngkhí imga̍k ê sū, in to sī sióngsiōng bōe kàu. Lán iáu tiàm tī Siōngtè chit ê útiū tiong, lán lóng sī chhiⁿmî ê, lóng sī chhàuhī ê. Siatsú lán tiongkan ū chi̍t lâng kèkhì kàu tī hitpêng ê sèkài, tī hia lán chhiⁿmî ê ba̍kchiu ū tittio̍h khui, chhàuhī ê hīkhang ū tittio̍h thiaⁿkìⁿ, iā khahsi̍t túchiah chi̍tē khì, liân só͘ ū tútio̍h ê sūsi̍t to sī ohtit liáukái hit ê ìsù, iā siatsú i ē thang koh tòtńg lâi chit tēbīnchiūⁿ, i māsī chámjiân ohtit thang thoânta̍t hit ê siausit.
Só͘í lán thang siūⁿ La̍hchalō͘ tī tiapákú sī khòaⁿkìⁿ hit ê tōatōa thang chhiⁿkiaⁿ ê sū, putkò sī hō͘ i ê sim ná jûloān nātiāⁿ. Khaksi̍t i sī tho̍ngji̍t ū ûnûná sìkè teh kiâⁿ, iā tiāmtiām lâi sìkè khòaⁿ hit ê hn̄ghn̄g ê chêngkéng, chhinchhiūⁿ lâng teh kiâⁿiû tī bînbāng tiong, ū bāngkìⁿ chēchē kîīⁿ ê sū, iáukú kàu chi̍tē khùnchhíⁿ, chiū lóng bē kìtit i sī bāng ê chi̍tiūⁿ.
Chhinchhiūⁿ ánni, Iâso͘ ū koh kàsī lán kóng, lâng ê sí m̄sī chū ánni soahkhì. Lán chíū iáu khiàmēng chi̍tpái chit khoán ê kàsī, iā chitê kàsī sī liâmpiⁿ beh kàu ê, inūi hitsî Siōngtè ê Kitok beh tùi sí koh khí, iā tùi Hokim hō͘ oa̍hmiā kap bē pāihōai ê lóng hiánbêng.
第九章 拉撒路Ê Koh活
回顧咱ê生活,咱bē 免得ài ē記得chē chē khah 普通 ê 小khóa ê事,因為hiahê 小khóa ê事,到尾是tiāⁿtiāⁿ ē變做第一要緊ê。咱實在bē ē 判斷 tī咱ê生活中啥物是大chân ê事,也啥物是小khóa ê事。親像有一日,耶穌kah伊ê學生大家安靜來退隱 tī約旦河邊ê時,忽然間伊有接tio̍h tùi伯大尼ê姊妹所寄來ê要緊ê消息講:「主ah,你所疼ê人破病 lah。」學生一下聽見chitê消息,起頭是無啥物感觸tio̍h in ê心。chit時 in卻有傷心,總是無看做是有大要緊ê,到然後 in一下回顧 chit chân,chiah知影這是teh叫伊來行到tī各各他ê路chām。
連hiahê使者到位 ê時,耶穌to已經知影拉撒路是已經死lah。Iáukoh伊mā猶原用恬靜ê心來tiàm tī伊所tòa ê所在兩日久;koh來續接伊tùi chitê世間所beh講ê最後ê教示。總是伊不時to teh siàu念伯大尼ê拉撒路。伊是teh看上帝beh án怎引chhōa伊。chit時伊tio̍h tòtńg去就近父ê時,是已經逼近lah。總是tī未離別chit世間ê 進前,伊是ài phah生驚tiàm tī耶路撒冷hiahê 躊躇不決 ê人ê心。
到第三日ê 早起,伊有叫醒伊ê學生講: 「咱koh來去偤太。」 「Koh來去偤太!拉比,近來偤太人ài beh用石頭 tìm你;你kám iáu beh koh去hia ?」
耶穌應講:「一日kám無六時 ?人若日時行,to̍h bōe tio̍htak,因為看見chit世間ê光。時猶是日時,tio̍h做工。」人若猶tio̍h 盡上帝所交帶ê 義務ê中間,伊是永遠bōe死。」咱ê朋友拉撒路teh 睏;我去是beh叫伊醒。」
「主ah,伊若是teh 睏,to̍h ē好。」 「M̄是,拉撒路已經死lah。我亦為tio̍h lín歡喜,因為我無tīhia,是beh hō͘ lín信;總是咱來去就近伊。」
咱thang tùi hitê 盡忠,koh失望 ê多馬所講ê話來推測,知影in有jōani̍h m̄ ài落去,也jōani̍h teh掛慮 in ê先生ê性命。」伊若落去偤太,是beh去受害死!咱chiahê亦來去kah伊相同死!」
Tī hitê伯大尼ê鄉村ê所在,也tī hitê榮光燦爛 ê春天時,有兩个孤獨無聊 ê婦人人teh 啼哭 in 死去ê兄弟。Tī chit時,花園內ê花木lóng teh phahm̂,也鳥á mā lóng真快樂teh 唱歌。總是「Τī園內有一个墓」,上帝所做chitê快樂ê世界,是親像teh譏刺in ê苦痛。自然 ê世界是lóng無顯出同情tī leh,樹木lóng teh puh芛,籬笆ê 草葉是真茂盛,也鳥á以及花木 mā是lóng teh表明豐富 ê活命。總是拉撒路是已經死lah!只有耶穌chiah ē thang教示hiahê 可憐 teh 啼哭 ê人,來深知春天ê教示,to̍h是tī別世界hiahê好koh 親切 ê心神所bat ê,也hitê教示,to̍h是講,冬天一下到,to̍h春天是lī無遠,也死失是出世 tī一个kohkhah大ê世界。
In兩个姊妹實在lóng有顯出in ê性質tī leh,馬利亞是tiàm tī密房teh 啼哭,也心神不止jû亂。Hiahê使者tńg來,有帶一个奇異 ê消息來回覆伊講:「chitê 病不致到死,to̍h是為tio̍h上帝ê榮光。」Iáukoh拉撒路是已經死lah!也hitê實際的ê馬大,是teh接待hiahê人客,to̍h是來teh訪問安慰 in ê。忽然間聽見有一个人teh 宣布講,耶穌tīhia teh來lah,tùi ánne,hitê恬靜m̄ ài講話 ê婦人人馬大,to̍h tòngbē tiâu,趕緊出去社腳ê大路頂來等chih耶穌。馬大一下看見耶穌,嚨喉管to̍h tīⁿ,to̍h tùi伊ê兄弟所親密 ê朋友耶穌講:「主ah,你若tīchia,我ê兄弟to̍h bē死!」
「馬大ah,你ê兄弟beh koh活。」
咱ē thang推測,照所記 ê以外 ê意思,來明白伊應hit句話有hō͘馬大失望到án怎。Hit句話伊聽了是親像伊tī ta̍k日所有聽tio̍h ê,teh安慰人ê套頭話。」主ah,我知末日koh活 ê時,伊beh koh活。」照看馬大ê意思是ài beh講,hit款是無到jōani̍h thang做我ê安慰,hit款是相當遠 ê事。設使咱是誠實 ê人,咱的確會kakī告白,來承認,同情馬大ê意思。這hoānsè m̄是súi ê宗教精神,總是這是極其照人情。論到末日ê koh活,若是照咱khah常所受教示ê,不過是一个孤獨,相離遠遠 ê將來ê事實,也tī現今kah將來ê中間,lóng無有一屑á關係 tī leh,所以是bē tàng安慰人到án怎。照咱所信,末日ê koh活,是親像tī咱ê來世 ê故事中 ê一个神妙、壯大 ê一轉機,to̍h是tī hit時,hitê無看見ê 神靈 ê生活beh 進步到tī一个khah 高尚 ê 地步。總是咱lóng是微細 ê人。咱tio̍h 需要幫助,chiah thang pôaⁿ過現世kah koh活chit中間所有ê大ê隙。設使拉撒路chittia̍p是已經死,也伊ê姊妹是知影tī hitê遠遠 ê將來,有一日伊chiah beh koh活,若是ánne,to̍h無啥物thang做伊ê安慰。總是耶穌所講beh koh活,m̄是teh指hitê遠遠 ê將來ê有一日ê事。Chit時拉撒路是猶活活tiàm tī hitê 神靈 ê世界,伊ê活命是續接teh進前。伊是bē ē死。因為「Koh活 kah活命是在tī我。凡若tiàm tī我來活,信我ê,永遠bē死。」凡若人結連tī上帝,伊ê活命to̍h永遠bē滅無。若是人無結連tī上帝,伊ê活命tīchia伊to̍h無講起。因為人若無結連tī上帝,伊ê活命伊to̍h全然無叫做是活命。chit時拉撒路是猶活teh,也beh tńg來表明hitê事實。
馬大聽了,伊ê心mā是真jû亂,全然bōe了解,不過伊有齊全信奉耶穌,也soah kā伊所teh jû亂 ê,lóng交帶伊。」主ah,是lah,我已經信你是基督,上帝ê kiáⁿ,to̍h是來入世間 ê。」
Chit時馬利亞也真趕緊 beh去迎接耶穌,chitê馬利亞也是siāng款用痛苦 ê聲來對伊喉叫,koh tùi hitê 送葬 ê日以來,in兩个姊妹是khǹg siāng一樣ê心思。」主ah,你若tīchia,我ê兄弟to̍h bē 。」總是chit時耶穌ê面貌有顯出淡薄khah koh樣ê氣象 tī leh,致到馬利亞看了soah生驚,to̍h恬恬m̄敢koh 對伊講啥物。因為伊有顯出緊張、慘慼kah內心有jû亂 ê面色 tī leh。福音書著者,明明是有得tio̍h大ê印象,講:「耶穌to̍h真 慘慼,koh大jû亂。」也到tī 墓裡 ê時,伊有koh看見耶穌ê心神有koh大大慼心。也in beh去墓裡 ê途中,伊有看見耶穌有流目屎。
這是啥物意思,咱卻m̄知。咱beh來想講是為tio̍h伊tútú beh 離別世間chiah來憂悶艱苦,照看是m̄自然。Κiámchhái是為tio̍h伊,雖然是有khǹg大要緊ê目的,iáukoh m̄ ài hō͘伊ê朋友koh tńg來khiā起tī chitê罪惡ê世界。也hoānsè是為tio̍h照前所講起ê款,伊ê神蹟m̄是kantaⁿ快快用伊ê權能ê話來行ê,反轉是出tùi神妙ê法度,tùi tī 獻伊本身ê性命chiah ē thang行伊,to̍h是ta̍kpái耶穌有beh行真大ê神蹟,hit時伊ê精神應該lóng ē大大緊張。Tī迦百農連一个可憐 ê婦人人óa來摸伊ê衫á裾ài得tio̍h醫好,hit時伊mā是知影有氣力對伊出。因為咱ài 深信伊teh行神蹟m̄是快快來發揮伊ê權能to̍h ē。實在lóng是拚伊ê性命來teh行伊。伊是有kā伊本身ê氣力來獻做別人ê氣力,也kā伊ê性命來獻做別人ê性命。M̄是kantaⁿ受釘tī十字架頂hit時niāniā,反轉to̍h是tī伊ê全生涯,伊有kā伊本身來獻做別人ê路用。
Tī hit時tùi 厝邊頭尾所聚集ê kui大陣人有chak óa tī伊ê身邊。 「Lín hē伊tī啥物所在?」 「主ah,來去看。」 照看拉撒路ê 地位,大面伊是m̄應該埋葬 tī公眾ê墓地,獨獨是埋葬 tī伊私有ê 墓裡chiah tio̍h。「園內」是埋葬身屍ê一个好ê所在。Tùi ánne,in to̍h chhōa耶穌到tī hitê 春天時花木真 súi ê花園內;也lóng無teh phah算,koh無jōa久,耶穌本身猶原beh hō͘人埋葬伊tī koh一个「園內」。to̍h是tī 春天時,草花真 súi ê,to̍h是tī相離無jōa 遠 ê所在。
耶穌講:「徙開hit 塊石。」馬大想了真驚,因為恐驚chitê 可憐 ê 身屍會顯出死ê pháiⁿ看相。總是伊有用一句話來安靜伊ê心,hō͘伊以及同聚集ê眾人聽了móa心大感動。」我kám無kā你講,你若信,ē看見上帝ê榮光?」
耶穌對父上帝ê公眾ê 感謝了後,伊有講出伊ê萬權能ê話,也伊ê聲音有響亮 thàng入到tī hitê 墓內,以及hitê 離別去ê人所khiā起ê 神靈 ê世界。「拉撒路,出來!」眾人soah 恬恬,顯出莊嚴驚惶 ê 念頭,大家soah驚到神 去,來teh thèng候。Tī hitê肅靜 ê中間,有真thang生驚ê現象 teh發生tī hit兩个世界所相交界ê所在。死人to̍h出來,伊ê 手腳lóng 捆布,也面裡有用巾包teh。耶穌to̍h講:「Τháu開hō͘伊行。」
Chitê故事是親像ánne做soah尾,一時á久咱thang注意來看chitê得勝 ê基督,以及in兩个姊妹所攬teh hitê koh活起來ê死人,kah hiahê不止生驚gôngngia̍h ê kui陣 ê眾人。後來chitê 布簾有關 起來。Tùi ánne,kui陣ê眾人有lóng四散 tńg去。咱也是ánne,大家tńg去thang想chitê tāichì,也thang奇怪,koh hoānsè也thang僥疑。
眾人siāng進前是ài僥疑,chitê故事kám是有影?無論啥物人ài僥疑chitê故事,算 m̄是thang見笑。因為chitê故事有挑戰咱,hō͘咱ē生起僥疑ê心。Chē chē tiāⁿtiāⁿài 問講,án怎kantaⁿ約翰有記載chit chân大ê事件niāniā?總是論hitê 守寡婦人人ê kiáⁿê koh活 ê事,咱mā thang siāng chit款來質問。Hitê tāichì kám也有影?Án怎只有路加有記載niāniā?也án怎只有馬太kah馬可有記載Gâilī ê chabókiáⁿê koh活niāniā?咱卻m̄知,總是咱thang推測hitê理氣。請咱tio̍h ē記得chiahê福音書,lóng是hiahê著者已經有看見主本身ê koh活,chitê大大thang生驚ê事實了後才寫 ê。到tī hit時,在 hiahê kah耶穌做伙 khiā起ê人teh看,人生lóng是奇異 thang感歎 ê事了了,也無有啥物特別是khah 奇異 ê事。咱是teh phah算tī福音書中,拉撒路ê koh活是chitê第一出名 ê事實。M̄是!拉撒路koh活,á是hitê 守寡婦人人ê kiáⁿkoh活,chiahê事若來kah伊ê受釘tī十字架了後所發生hitê thang生驚ê事實相對比,to̍h是無到jōa thang生驚ê事。
Chit時 ài來看反一面 ê真理,ta̍kpái咱若是無快快信有影有某項事,hit時ài試問,若是ánne,kám快快thang信無影有某項事?Kám是約翰有故意來發明hit款無影 ê事?Kám是伊有夢見,á是想像tio̍h chitê tāichì?連一切詳細 ê情形,伊kám m̄是有lóng講起,to̍h是有講起in有差使者去曠野,也旅行伯大尼面會馬大,以及馬利亞,kui大陣 ê偤太ê 參觀者,又koh in中間有chē chē人是反對基督,in是ē隨時siochèⁿhit款故事ê確實。約翰有講chitê tāichì是一个公然 ê大事件,然後有引chhōa耶穌到tī十字架ê。所以咱kám是快thang信chitê故事是白賊,也來無信講hitê tùi死人中koh活 ê上帝ê kiáⁿ有hō͘拉撒路koh活?
Chit時咱bē 免得ài來想拉撒路,連 chitê 勝利 ê基督猶tiàm tī 墓裡,也拉撒路雖然是khiā tī伊ê面前,咱to bē tàng無ài來看拉撒路。Tī chitê歷史中咱常常欣慕ài知hiahê kah耶穌tī 一時á久經過 chitê舞台,來進前去hitê世界 ê ê生活。從中咱第一ài知ê,to̍h是拉撒路。因為伊有過去到tī 墓裡 ê hitpêng ê世界,也有koh tòtńg來。所以tùi chitê世界,伊m̄知是感想啥款?也án怎伊lóng無講起hitpêng ê世界?照耶穌所描寫tī hitê 富人ê故事,hitê世界是一个有活活ê意識ê生活,是有思想kah記憶ê世界。
啥事伊lóng無講起?大面是為tio̍h 伊to無啥物消息thang講起。也kohkhah大面是為tio̍h伊經驗tio̍h死失hitê 緊張ê生活了後,有暫時歇睏伊ê精神,所以tī hit中間,伊是lóng m̄知影啥物,也伊一下精神起來,hit時宛然親像紅嬰á tī 早起時睏醒一樣,看了ta̍k項是新ê 物了了。Á是hoānsè伊tī hitê短短jû亂 ê經驗中,是bē tàng調節伊ê心思;á是後來伊是bē tàng chhōe tio̍h tú好ê話,thang來表示 hitê情景。試想,設使有啥物青瞑人,á是臭耳人tī一點鐘久 in ē得tio̍h看 見,得tio̍h聽 見,也後來有koh再復到 in ê本然 ê款,hit時in ē thang對in ê朋友講啥物,也kám實在in ē十分了解啥物?Hiahê人是kantaⁿ迷亂 in ê心,bē tàng表示啥款chiah tio̍h。Hiahê beh 聽伊講話 ê人,mā是無氣力thang了解伊所講ê,也hoānsè mā是無啥物tú好ê經驗thang幫助伊來描寫hitê情景。出在咱tùi hiahê青瞑 ê,來說明色緻ê意思,in to是bōe曉了解;也tùi hiahê 臭耳人án怎出力beh來kā in講起音樂 ê事,in to是想像bōe到。咱猶tiàm tī上帝chitê宇宙中,咱lóng是青瞑 ê,lóng是臭耳 ê。設使咱中間有一人過去到tī hitpêng ê世界,tī hia咱青瞑 ê目chiu有得tio̍h開,臭耳 ê 耳孔有得tio̍h聽 見,也khah實 túchiah一下去,連所有tú tio̍h ê事實to是oh得了解hitê意思,也設使伊ē thang koh tòtńg來chit地面上,伊mā是相當oh得thang傳達 hitê消息。
所以咱thang想拉撒路tī 一時á久所看見hitê大大thang生驚ê事,不過是hō͘伊ê心ná jû亂niāniā。確實伊是thong日有勻勻á四界 teh行,也恬恬來四界看hitê遠遠 ê情景,親像人teh行遊tī 眠夢中,有夢見chē chē奇異 ê事,iáukoh到一下睏醒,to̍h lóng bē記得伊所夢ê一樣。
親像ánne,耶穌有koh教示咱講,人ê死m̄是自ánne soah去。咱只有猶需要一pái chit款ê教示,也chitê教示是liâmpiⁿ beh到ê,因為hit時上帝ê基督beh tùi死koh起,也tùi福音hō͘活命kah bē 敗壞 ê lóng顯明。