《《台灣青年》精選台譯》

 | | | 轉寄

"Tâioân Chhengliân" Tē sì kòan tē it hō hoatkhansû /《台灣青年》 第四卷第一號 發刊詞

作者 編輯部, 台譯：Lîm Chùnio̍k 2020.08.02

Sinchiaⁿ nîthâu chhiongmóa hôpêng ê konghui, sàng kū ngiâ sin sī jînseng ê siôngsū, m̄ koh, bānsiōng itsin, jînlūi mā tio̍h chunchiàu iukiú le̍ksú ê sûnkhoân lâi chìnhòa, tī kēngcheng tiong kiû sengchûn, hō͘siong pangchān, ánne siūⁿ khí.lâi, lán kám thang tîmbe̍k, tiāmtiām m̄ chhut siaⁿ?

Inūi Hoatkok tōa kekbēng tī 1789 nî hoat pò͘ ê “jînkôan soangiân”khakli̍p jînkôan chūiû ê susióng; Bíkok inūi lâmpak chiàncheng, 1862 nî panpò͘ ê káihòng lô͘lē lēng, si̍thiān hùichí lô͘lē ê jîntō lūn. Chiahê tongjiân bô hoattō͘ tī té sîkan lāi, tī khoah bóngbóng ê sèkài kah choân jînlūi oa̍hēng, chiâⁿchò phó͘phiàn sèng; liáuāu ê jînlūi sengchûn sú iûgôan sī ēng kiôngjio̍k chengtàu chò chngthāⁿ, kunkok chúgī kah chhimlio̍k susióng jú lâi jú hengōng, kôanle̍k ê chengtàu íki̍p kaikip ê tùili̍p piàn kah chin bêngkhak. Kiatkó sánseng chit tiûⁿ sèkài tāichiàn, chōsêng jînlūi khongchiân ê hiseng, tī Paris tāihōe tē kiat kokchè tôngbêng, chitmá koh tī Washington hōegī sêngli̍p soksió kunpī kah "sìkok hia̍psiong tiâuiok".

Tâioân tó sī Thàipêngiûⁿ siōng ê chi̍tê ko͘tó, taⁿ chiâⁿchò tèkok ê sin léngthó͘, ti̍tchiap á sī kanchiap lóng ē siū tio̍h sèkài piànhòa ê énghióng, chitmá íkeng kinpún phahphòa kò͘chi̍p lāu susióng ê gûbîn chúgī, sī thang huisiông kámkek ê tāichì. Kinkì kokchè liânbêng tiâuiok khakli̍p ê pīthóngtīchiá jînbîn ê hoklī kah hoattián, sin léngthó͘ thóngtī gôanchek ittēng ē siū tio̍h kanchiap énghióng. Kai gôanchek engkai chiàu kokchè liânha̍p ē kongiok khakli̍p ê thó͘tù jînbîn ê hoklī kah hoattián, kohchài kóng tī chit pái ê“sìkok hia̍psiong tiâuiok”só͘ūi ê Thàipêngiûⁿ tē khu ê tósū ū paukoat chāilāi, jîchhiáⁿ ti̍tchiap hiòng gōakài póchèng hôpêng.

Chóng.sī, tī sèkài hôpêng ê chiàncheng kuihōan, íki̍p oántang hôpêng ê chhâikun thêngtō͘, ìsù sī kóng Tâioân tó ê hôpêng engkai bián siū penghō. Nāsī chóanî sīsòaⁿ lâi khòaⁿ, kakī tī jînlūi lāipō͘ ê kiôngjio̍k chiàn, kaikip chiàn kah chióngcho̍k chiàn, koh ū kok kok, kok siāhōe kah kok bîncho̍k chi kan chhiònghêng hokcha̍p ê chênghêng, beh si̍thiān chinchiàⁿ ìsek hêngthài ê jînlūi hôpêng, ē sái kóng sī lō͘tô͘ iâuoán koh siongtong khùnlân. M̄ koh, tòeleh sòegoa̍t ê chìntián, sèkài sin bûnbêng ê tànseng sī bē tàng phiahbián ê; khúnkiû Tâioân tó ê chhengliân! tāike hóhó'á hóanséng chi̍tē, kā gánkong khǹg tī tāikio̍k, mài tiûtû tamiu, tio̍h piàⁿmiā tuikiû sèkài bûnhòa ê tu̍tchìn, tuikiû jînlūi ê hoklī; jîchhiáⁿ chò sèkài jînlūi ê chi̍toân, tio̍h chīn kakī ê chitchek, chòchhut siōng tōa ê kònghiàn.

新正年頭充滿和平ê光輝，送舊迎新是人生ê常事，m̄ koh，萬象一新，人類mā tio̍h遵照悠久歷史ê循環來進化，tī競爭中求生存，互相幫贊，ánne想起來，咱kám thang沉默、恬恬m̄出聲? 因為法國大革命á tī 1789年發布ê《人權宣言》確立人權自由ê思想；美國因為南北戰爭，1862年頒布ê解放奴隸令，實現廢止奴隸ê人道論。Chiahê當然無法度tī短時間內，tī闊bóngbóng ê世界kah全人類活用，成做普遍性；了後ê人類生存史猶原是用強弱爭鬥做妝thāⁿ，軍國主義kah侵略思想jú來jú興旺，權力ê爭鬥以及階級ê對立變kah真明確。結果產生chit場世界大戰，造成人類空前ê犧牲，tī巴黎大會締結國際同盟，chitmá koh tī華盛頓會議成立縮小軍備kah「四國協商條約」。

台灣島是太平洋上ê一个孤島，taⁿ成做帝國ê新領土，直接á是間接lóng ē受tio̍h世界變化ê影響，chitmá已經根本phah破固執老思想ê愚民主義，是thang非常感激ê tāichì。根據國際聯盟條約確立ê被統治者人民ê福利kah發展，新領土統治原則一定ē受tio̍h間接影響。該原則應該照國際聯合會公約確立ê土著人民ê福利kah發展，koh再講tī chit pái ê「四國協商條約」所謂ê太平洋地區ê島嶼有包括在內，而且直接向外界保證和平。

總是，tī世界和平ê戰爭規範，以及遠東和平ê裁軍程度，意思是講台灣島ê和平應該免受兵禍。若是轉移視線來看，kakī tī人類內部ê強弱戰、階級戰kah種族戰，koh有各國、各社會kah各民族之間縱橫複雜ê情形，beh實現真正意識形態ê人類和平，ē sái講是路途遙遠koh相當困難。M̄ koh，tòeleh歲月ê進展，世界新文明ê誕生是bē tàng避免ê；懇求台灣島ê青年！大家好好á反省一下，kā眼光khǹg tī大局，mài躊躇擔憂，tio̍h拚命追求世界文化ê突進，追求人類ê福利；而且做世界人類ê一員，tio̍h盡kakī ê職責，做出siōng大ê貢獻。