《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē Jī koàn Kitok lâi ê sî 「Tē saⁿ chiuⁿ Sèhàn sî」 第二卷 基督來ê時「第三章 細漢時」（2/4）

作者 Tâie̍k:Ko Tekchiong, Siutèng: Chng Hūiphêng&Lîm Chùnio̍k 2021.07.04

Lán ū khòaⁿkìⁿ, tng tī Iésu ná pekkīn tī lîmchiong ê sî, i ū chiāmchiām hiánchhut i ê sînsèng ê pìbi̍t. Lán ū khòaⁿkìⁿ tī chèng sùtô͘ ê tiongkan, chiāmchiām ū seⁿkhí kîī kah kiaⁿùi ê liāmthâu, lâi teh susiúⁿ i. Lán ū khòaⁿkìⁿ in ū siôngsiông chheⁿkiaⁿ, chiapchhiok tio̍h hitê chinlí ê chi̍tsut'á ê kng, iā soah siū chó͘chí, m̄ ài in kóngkhí. Chóng sī kîsi̍t kàu tī i kohoa̍h āu, seng thiⁿ kàu tī i ê êngkng ê só͘chāi, koh hitê ioksok ê Sèng Sîn lîmkàu liáu, hitsî in chiah ū cha̍phun liáukái chitê thang chheⁿkiaⁿ ê òbiāu ê ìgī. Hitsî in chiah oa̍t tńglâi hôesióng kah i chòhóe kaupôe hit saⁿ nî kú ê kìek, soah kîkoài hitsî in ê ba̍kchiu thài ē hiahni̍h hoe, bē hiáutit in hiānsî só͘ bat ê tōlí, to̍h sī kóng,"tō chiâⁿ jio̍kthé, khiākhí tī lán tiongkan, ū intián kah chinlí móamóa. Κoh goán bat khòaⁿkìⁿ i ê êngkng, chhinchhiūⁿ ko͘kiáⁿ, tùi pē só͘ tit ê êngkng."

Lán kám thang ēng kiaⁿùi kah kínsīn ê thāitō͘ lâi koh chìn chi̍tpō͘? Lán sī khiā tī sèng ê tē, tī lán ê bīnchêng ū chē chē éngoán ê òbiāu tī leh. Chóng sī lán bōe jímtit bô lâi susiúⁿ i ê chêngkéng. Lán ài chīn lán ê khùila̍t lâi sióngsiōng i. Chitê sîntông tùi i púnsin ê ìsek sī siáⁿkhoán?

Tio̍h ē kìtit, lán m̄ thang kanta sìn i ê sînsèng, iā tio̍h sìn i ê jînsèng. Inūi Iésu Kitok ū chiâⁿchò "chinsi̍t" ê lâng, tûliáu tī lán só͘ū ê gûgōng, kò͘chi̍p, íki̍p chōeok, ígōa itchhè, i sī lóng kah lán siosiāng. Iésu chò gín'á sī chò jînlūi ê chi̍tê gín'á. Lán teh kîkoài, m̄ chai kàu tīsî Iésu chiah khíthâu lâi hiánbêng i só͘ū ê khah kosióng ê ìsek? Kàu tīsî i chiah ū kámkak tio̍h tī i ê simlāi só͘ū hitê bē tàng kóngchhut ê chhimchhim ê lêngkài ê ìsek? Siôngsiông tī i ê gín'á sim ê kîtó ê sî, ū tit tio̍h chi̍tsut'á ê àmsī lâi bêngpe̍k i só͘ hutlio̍k khì ê úitāi ê sū, íki̍p kngbêng kah bílē ê sèkài ê kenggiām, to̍h sī chhiauoa̍t tī tē bīn só͘ bat kenggiām ê. Hitsî m̄ chai tī i ê simlāi ū seⁿchhut kiaⁿùi ê liāmthâu á bô? Iésu iáu chò gín'á ê sî, m̄ chai bat teh siūⁿ i sī siáng, kám bat teh chhìkhòaⁿ ài beh liáukái i ê thianhūn kah i lîmkàu sèkan ê bo̍ktek?

Lán chai i chiâⁿchò lâng, to̍h sī ū chiapla̍p jînlūi iúhān ê khùila̍t, só͘í i tī chi̍tē'á ū sitlo̍h i ê chinsi̍t ê uigiâm, bô cha̍phun ē kìtit hitê éngoán ê sèkài. Nā bô ánne, i sī bē tàng chiâⁿchò "chinsi̍t" ê lâng. Tùi tī chittiám, lán tōabīn iáu ē thang soatbêng khah siôngsè chi̍tsut'á. Tī kin'áji̍t ê simlío̍h, ū chi̍t tiâu simsek ê ha̍ksoat, kiòchò chiâmchāi ìsek, tùi ánne ū chísī lán chai, Iésu ê sînsèng ê pìkoat ū chiâmchāi tī i ê pòaⁿ chhéⁿ ê chengsîn chōngthāi. Putkò i pêngsiông chhéⁿngō͘ ê ìsek, sī chi̍tê chūjiân lâng ê gín'á ê ìsek. Tī chit kúi nî lâi, ha̍kchiá putchí ū kángkiù lán lâng ê pòaⁿ ìsek ê chengsîn hiānsiōng, chaiiáⁿ tī hitkhoán ê chengsîn hiānsiōng ê ē bīn, ū chekchū chē chē só͘ bē kìtit khì ê kìek tī leh, iā hiahê kìek khah siông nā tú tio̍h thu̍tjiân ê chhìkek ê sî, to̍h sûi hāng sûi hāng koh phû khí lâi tī lán ê ìsek ê lāitiong, kohchài chi̍t hāng chi̍t hāng lâi siūⁿ tio̍h. Lán bat tha̍k tio̍h ū siáⁿmi̍h gín'á phah m̄ kìⁿ, hō͘ chha̍t á sī sònghionglâng thau chhōa khì, chòhóe tiàm itjī cha̍p nî kú, tī hit tiongkan, ta̍kpái nā tú tio̍h chin tōa ê chhìkek ê sî, khah siông ē seⁿkhí bô gōa hunbêng ê ìsek, lâi siókhóa ē kìtit cháchêng i ê kosióng ê katêng, súisúi ê khoânkéng, íki̍p hitê bô gōa hunbêng ê lāubú ê bīnmāu. Κiámchhái khiākhí tī Nachalia̍t chitê sîntông Iésu ê ìsek, si̍tchāi ū tāmpo̍h chhinchhiūⁿ ánne ê khólêng.

Lán iôngún chit khoán ê siatsióng, m̄ thang phahsǹg sī bô kèngkhiân ê sū. Putkò lán tekkhak sī m̄ káⁿ koh siuⁿ chìnchêng lâi kóngkhí siáⁿmi̍h.

Bôlūn siáⁿ khoán, Hokimsu só͘ kì suisī chió, iáukoh lán biánkiaⁿ lâi chhìkhòaⁿ biâusiá i sèhàn ê chêngkéng, sòa lâi sióngsiōng hitê khoánsit. Lán thang tùi lán só͘ bat i ê khoânkéng lâi kángkiù, sòa ēng kèngkhiân ê liāmthâu lâi sióngsiōng. Siatsú lán nā ē khah koansim i tī āulâi só͘ kóng ê ōe, to̍h ē chhōe tio̍h chē chē sī i teh hôesióng i sèhàn ê sūsi̍t.

Chhiáⁿ seng lâi siūⁿ Nachalia̍t, chitê Nachalia̍t to̍h sī i ê kò͘hiong, sī tī tē bīn chiūⁿ tē it sînsèng ê só͘chāi, sī i ê sèhàn íki̍p siàuliân sîtāi itchhè ê kìek pōekéng. Tùi chènglâng putsî to hiánbêng i sī Nachalia̍t ê Iésu. Tī si̍pjīkè téng só͘ tèng ê chámtiâu iā sī chhengho͘ i sī Nachalia̍t ê Iésu; i tùi thiⁿ ni̍h chhuthiān lâi hō͘ Tàsoh ê Sàulô khòaⁿkìⁿ, hitsî iā sī kóng,"góa to̍h sī Nachalia̍t ê Iésu, lí só͘ pekhāi ê."

咱有看見，當tī耶穌ná逼近tī臨終ê時，伊有漸漸顯出伊ê神聖ê祕密。咱有看見tī眾使徒ê中間，漸漸有生起奇異kah驚畏ê念頭，來teh思想伊。咱有看見in有常常生驚，接觸tio̍h hitê真理ê一屑á ê光，也soah受阻止，m̄ ài in講起。總是其實到tī伊koh活後，升天到tī伊ê榮光ê所在，koh hitê約束ê聖神臨到了，hit時in chiah有十分了解chitê thang生驚ê奧妙ê意義。Hit時in chiah oa̍t轉來回想kah伊做伙交陪hit三年久ê記憶，soah奇怪hit時In ê目chiu thài會hiahni̍h花，bē曉得in現時所bat ê道理，to̍h是講：「道成肉體，khiā起tī咱中間，有恩典kah真理滿滿。Κoh阮bat看見伊ê榮光，親像孤kiáⁿ，tùi父所得ê榮光。」

咱kám thang用驚畏kah謹慎ê態度來koh進一步？ 咱是khiā tī聖ê地，tī咱ê面前有chē chē永遠ê奧妙tī leh。 總是咱bōe忍得無來思想伊ê情景。 咱ài盡咱ê氣力來想像伊。Chitê神童tùi伊本身ê意識是啥款？

Tio̍h ē記得，咱m̄ thang kanta信伊ê神聖，也tio̍h信伊ê人性。因為耶穌基督有成做「真實」ê人，除了tī咱所有ê愚gōng、固執，以及罪惡，以外一切，伊是lóng kah咱相siāng。耶穌做gín'á是做人類ê一个gín'á。咱teh奇怪，m̄知到tī時耶穌chiah起頭來顯明伊所有ê khah高尚ê意識？到tī時伊chiah有感覺 tio̍h tī伊ê心內所有hitê bē tàng講出ê深深ê靈界ê意識？常常tī伊ê gín'á心ê祈禱ê時，有得tio̍h一屑á ê暗示來明白伊所忽略去ê偉大ê事，以及光明kah美麗ê世界ê經驗，to̍h是超越tī地面所bat經驗 ê。Hit時m̄知tī伊ê心內有生出驚畏ê念頭á無？ 耶穌猶做gín'á ê時，m̄知bat teh想伊是siáng，kám bat teh試看ài beh了解伊ê天分kah伊臨到世間ê目的？

咱知伊成做人，to̍h是有接納人類有限ê氣力，所以伊tī chi̍tē'á有失落伊ê真實ê威嚴，無十分ē記得hitê永遠ê世界。若無ánne，伊是bē tàng成做「真實」ê人。Tùi tī chit點，咱大面猶ē thang說明khah詳細一屑á。Tī今á日ê心理學，有一條心適ê學說，叫做潛(chiâm)在意識，tùi ánne有指示咱知，耶穌ê神聖ê祕訣有潛在tī伊ê半醒ê精神狀態。不過伊平常醒悟ê意識，是一个自然人ê gín'á ê意識。Tī chit幾年來，學者不止有講究咱人ê半意識ê精神現象，知影tī hit款ê精神現象ê下面，有積聚chē chē所bē記得 去ê記憶tī leh，也hiahê記憶khah常若tú tio̍h突然ê刺激ê時，to̍h隨項隨項koh浮起來tī咱ê意識ê內中，koh再一項一項來想 tio̍h。咱bat讀tio̍h有啥物gín'á phah m̄見，hō͘賊á是sòng鄉人偷chhōa 去，做伙 tiàm一二十年久，tī hit中間，ta̍kpái若tú tio̍h真大ê刺激ê時，khah常會生起無gōa分明ê意識，來小khóa ē記得早前伊ê高尚ê家庭，súisúi ê環境，以及hitê無gōa分明ê老母ê面貌。Κiámchhái khiā起tī拿撒勒chitê神童耶穌ê意識，實在有淡薄親像ánne ê可能。

咱容允chit款ê設想，m̄ thang phah算是無敬虔ê事。不過咱tek確是m̄敢koh siuⁿ進前來講起啥物。

無論啥款，福音書所記雖是少，iáukoh咱免驚來試看描寫伊細漢ê情景，續來想像hitê款式。咱thang tùi咱所bat伊ê環境來講究，續用敬虔ê念頭來想像。設使咱若會khah關心伊tī後來所講ê話，to̍h會chhōe tio̍h chē chē是伊teh回想伊細漢ê事實。

請先來想拿撒勒，chitê拿撒勒to̍h是伊ê故鄉，是tī地面上第一神聖ê所在，是伊ê細漢以及少年時代一切ê記憶背景。Tùi眾人不時to顯明伊是拿撒勒ê耶穌。Tī十字架頂所釘ê斬條也是稱呼伊是拿撒勒ê耶穌；伊tùi天 裡出現來hō͘大數ê 掃羅看見，hit時也是講，「我to̍h是拿撒勒ê耶穌，你所迫害 ê。」