《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē it koàn Tī Κhíthâu 第一卷 Tī起頭「第一章 未有世界，伊to̍h已經TīTeh」之三

作者 Tâie̍k:Ko Tekchiong, Siutèng: Chng Hūiphêng&Lîm Chùnio̍k 2020.12.27

Iôháneh chai tī bōe hòasin ê íchêng, chhinchhiūⁿ tī tē bīn chiūⁿ ê khóansit, I ū tùi chūjiân, lísèng, liôngsim, lâi khésī hitê bûhān liōng ê Siōngtè. Só͘í iū chháiiōng tongsî Hilīnî lâng, Iûthài lâng, tī susióng kài só͘ koànēng hit kù "Siōngtè ê tō" ê ōe, lâi kiànchèng kóng, "Tī khíthâu ū tō." Ēng chit jī "tō” lâi piáubêng Kitok, chho͘chho͘ thiaⁿliáu, sī kîkòai ê khóan. Chóng.sī kîsi̍t ū piáubêng chitê sùtô͘ ê tiongsim susióng, kohchài iā ū līpiān ê só͘chāi, inūi tongsî Hilīnî lâng ê tiatha̍k íki̍p Iûthài lâng ê susióng, lóng kiōngthong kòansì teh ēng hit kù ōe. Chiàu Hilīnî ê tiatha̍k susióng, kánlio̍k lâi kóng, lâng sī bē tàng khòaⁿkìⁿ, iā bē tàng bong tio̍h bānmi̍h ê bûhān liōng ê gôanthâu. Lán chíū thang tùi lán ê sinpiⁿ, tī sèkài tiong, I só͘ hiánhiān ê lâi bat I. Só͘í in ū ēng hit kù súisúi, chhinchhiūⁿ si ê phìjū, lâi chhengho͘ Siōngtè só͘ hiánhiān ê, kiòchò sī "I ê tō."

Chhiáⁿ lâi siūⁿ hitê líkhì. Nā lūn lán lâng bôlūn sī siáⁿlâng, sī ánchóaⁿ teh piáuhiān i ê simsu íki̍p i ê lāibīn sengoa̍h? Chíū sī tùi i só͘ kóngchhut ê ōe. Tùi i só͘ kóng ê ōe, ū piáuhiān i púnsin, tùi i púnsin kah lán kaupôe, lâi siôngsè soatbêng i ê simsu, íki̍p i ê kámchêng, lâi si̍thêng i ê ìhiòng. Tùi i ê simsu, ìhiòng só͘ hoatchhut ê ōe, ū piáuhiān chhut i ê lāibīn chengsîn kah i ê sèngtē. Só͘í kóng tùi i ê ōe lán thang bat i.

Taⁿ lán beh cháiⁿiūⁿ thang lâi bat hitê bûhān liōng, bē tàng khòaⁿkìⁿ, bē tàng bat ê Siōngtè? Chíū thang tùi lâng ê liôngsim, kîī ê oa̍hmiā, tōahong íki̍p chhengthian pe̍kji̍t, mêkan ê kiongchhong, kîī ê phahphúkng, súi ê tē bīn, êngkng ê hái tiong, íki̍p hitê teh iúⁿchhī sèkan lâng ê n̂gkim sek ê be̍hhn̂g, tùi chiahê hiānsiōng, thang lâi bat I. Chiahê sī Siōngtè ê hiánhiān, sī I tùi lâng só͘ kóng ê ōe, to̍h sī I ê tō, bôlūn siáⁿ khóan khùila̍t lâi chhòngchō chiahê, liân īpang lâng ê tiatha̍k chiá to sêngjīn kóng, che sī "chìkôan.ê ê tō."

Si̍tchāi īpang lâng ê susióng, sī kantaⁿ ē thang siūⁿ kàu chia niāniā. Chóng.sī chitê sùtô͘ ê susióng, sī chìnji̍p kohkhah chhim, i chaiiáⁿ ū chi̍tê khah oânchôan ê hiánhiān tī.leh. Inūi saⁿ nî kú ê tiongkan, koh kah i chòhóe kiâⁿ tī Pale̍ksuteng ê chhânhn̂g, taⁿ i chai, I sī hitê khah oânchôan ê hiánhiān, sī Siōngtè tùi sèkan só͘ kóngchhut ê tō. Só͘í koh sòachiap kóng, "Τō ū chiâⁿchò jio̍kthé." Chitê tō, to̍h sī tī goân khìthâu, tī bîbiāu ê chūjiân, sînpì ê oa̍hmiā, ū piáuhiān Siōngtè ê, kiatkio̍k kàu hitê sîkî móa, to̍h chiâⁿchò chi̍tê khah oânchôan ê hiánhiān. "Τō chiâⁿ jio̍kthé, khiākhí tī lán tiongkan, ū intián kah chinlí móamóa." Che to̍h sī Siōngtè ê khésī ê ke̍ktiám, m̄ nā sī Siōngtè khésī I ê khùila̍t íki̍p I ê úitāi, ia̍h sī khésī I ê sim, I ê bûhān liōng ê iúài kah thiàⁿthàng. Tùi lán chai Iôháneh teh ēng chit kù lâi chhengho͘ I Siōngtè ê tō, hitê chôan chengsîn sī chhinchhiūⁿ chit khóan.

約翰知tī未化身ê以前，親像tī地面chiūⁿ ê款式，祂有tùi自然、理性、良心，來啟示hitê無限量ê上帝。所以又採用當時希利尼人、偤太人，tī思想界所慣用hit句「上帝ê道」ê話，來見證講，「Tī起頭有道。」用chit字「道」來表明基督，初初聽了，是奇怪ê款。總是其實有表明chitê使徒ê中心思想，koh再也有利便ê所在，因為當時希利尼人ê哲學以及偤太人ê思想，lóng共通慣勢teh用hit句話。照希利尼ê哲學思想，簡略來講，人是bē tàng看見，也bē tàng摸tio̍h萬物ê無限量ê源頭。咱只有thang tùi咱ê身邊，tī世界中，祂所顯現ê來bat祂。所以in有用hit句súisúi，親像詩ê譬喻，來稱呼上帝所顯現ê，叫做是「祂ê道。」

請來想hitê理氣。若論咱人無論是誰，是án怎teh表現伊ê心思以及伊ê內面生活？只有是tùi伊所講出ê話。Tùi伊所講ê話，有表現伊本身，tùi伊本身kah咱交陪，來詳細說明伊ê心思，以及伊ê感情，來實行伊ê意向。Tùi伊ê心思、意向所發出ê話，有表現出伊ê內面精神kah伊ê性地。所以講tùi伊ê話咱thang bat伊。

Taⁿ咱beh怎樣thang來bat hitê無限量，bē tàng看見，bē tàng bat ê上帝?只有thang tùi人ê良心、奇異ê活命、大風以及青天白日，暝間ê穹倉、奇異ê phahphúkng、súi ê地面、榮光ê海中，以及hitê teh養飼世間人ê黃金色ê麥園，tùi chiahê現象，thang來bat祂。Chiahê是上帝ê顯現，是祂對人所講ê話，to̍h是祂ê道，無論啥款氣力來創造chiahê，連異邦人ê哲學者都承認講，這是「至高ê ê道。」

實在外邦人ê思想，是kantaⁿ ē thang想到chia niāniā。總是chitê使徒ê思想，是進入kohkhah深，伊知影有一个khah完全ê顯現tī.leh。因為三年久ê中間，koh kah伊做伙行tī巴勒斯坦ê田園，taⁿ伊知，祂是hitê khah完全ê顯現，是上帝對世間所講出ê道。所以koh續接講，「道有成做肉體。」Chitê道，to̍h是tī源起頭，tī微妙ê自然、神祕ê活命，有表現上帝ê，結局到hitê時期滿，to̍h成做一个khah完全ê顯現。「道成肉體，khiā起tī咱中間，有恩典kah真理滿滿。」這to̍h是上帝ê啟示ê極點，m̄ nā是上帝啟示祂ê氣力以及祂ê偉大，亦是啟示祂ê心，祂ê無限量ê友愛kah疼痛。Tùi咱知約翰teh用chit句來稱呼祂上帝ê道，hitê全精神是親像chit款。