《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē it koàn Tī Κhíthâu 第一卷 Tī起頭「第一章 未有世界，伊to̍h已經TīTeh」之四

作者 Tâie̍k:Ko Tekchiong, Siutèng: Chng Hūiphêng&Lîm Chùnio̍k 2021.01.03

Chóng.sī chitê khóliân ê sèkài, to̍h láuchá lâi thènghāu hitê hiánhiān. Lán m̄ chai, siáⁿsū Siōngtè iânchhiân I ê hòasin kàu hiahni̍h kú, Chóng.sī lán chai, i ū teh khòaⁿkò͘ Kitok bōe chhutsì íchêng hitê ko͘to̍k ê sèkài. Lán chai I ū tùi éngoán lâi pó͘chhiong in só͘ sitlo̍h ê kihōe. Siōngtè tī éngoán ê chitpêng kah hitpêng ê tiongkan, putsî to teh chò kang.

Lán tāike khiok.sī ē thang tôngchêng Kitok íchêng hiahê khiākhí tī hitê ko͘to̍k ê sèkài ê lâng. In chhinchhiūⁿ lán kângkhoán, iûgôan ū teh himbō͘ hó ê sim tī.leh. In ū in ê khòalū, in ê sim iûgôan ū tōngiâu, in chhinchhiūⁿ lán kângkhoán, ē hiáu tōa pisiong kakī ê kiáⁿ sí tī chiàntiûⁿ. Tī in ê simsîn, jio̍kthé íki̍p in ê kénghóng, chhinchhiūⁿ lán itpoaⁿ, iûgôan ū kankhó͘ tī.leh. Khósioh bô ū chûpi ê Siōngtè thang chhinkīn. In pichhám lâi teh chhōe I, in ê tiatha̍k ka tùi chūjiânkài ê hiánhiān lâi kiànchèng ū chi̍tê Chōbu̍tchú; Chóng.sī chūjiânkài chíū ē chísī lán bat I sī chi̍tê úitāi koh ū khùila̍t ê niāniā. Κhah ū bûnbêng ê bîncho̍k, to̍h kā in ê thuisióng lâi piáuhiān tī Jupitor íki̍p Juno ê sînbêng. Chóng.sī chin khósioh! Chit khoán sîn m̄ sī ē thiaⁿ iubūn ê lâng ê kîtó. Chāi hiahê khah iábân ê bîncho̍k, hitê bē tàng tíkhòng ê chūjiânkài ê tōa khùila̍t, ū hō͘ in putchí kiaⁿhiâⁿ. In thiaⁿkìⁿ tōahong hiùhiù kiò, chhiūki si̍hsoaiⁿh kiò, íki̍p lûikong sihnà, lo̍h pha̍uh ê chêngkéng, hit sî in to̍h chheⁿkiaⁿ, lâi bih tī tē hām lāi, lâi chò ngó͘siōng, tah hû'á, ho̍k sāi kiûkiò in, ǹgbāng thang tìnchēng hitê ke̍ktōa khùila̍t ê chûnchāi chiá ê siūkhì. Hiahê ngó͘siōng to̍h sī in siūⁿ beh lâi piáuhiān Siōngtè.

Lán kiàn tha̍k kó͘chá ê le̍ksú, sùsiông to̍h thang chai hitê khóliân ko͘to̍k ê kó͘chá ê sèkài, "ū teh chhōe Siōngtè." In ê tiatha̍k, sînōe, ngó͘siōng íki̍p in só͘ pài ê mi̍h, sī in só͘ chhōe ē tio̍h itchhè ê kiatkó, che sī chinchiàⁿ khóliân ê tāichì. Bô chi̍t lâng thang pò in chaiiáⁿ in só͘ teh himbō͘ ài chai ê. In hoānsè ài mn̄g kóng, "I kám sī ū jînkeh ê Siōngtè, I kám ū simchêng tī.leh? I kám ū chènggī, thiàⁿthàng ê simchêng? I kám ē thiaⁿ khó͘lān ê lāubú teh thîkhàu i só͘ sitlo̍h ê kiáⁿjî? I kám bat teh siàuliām lán sèkan lâng? Κhaksi̍t chit khóan ê giâugî, sī thang khóliân ê tāichì. Siatsú lán nā bô sìn Siōngtè ū chiàukò͘ in, ū chi̍t ji̍t, tī símmi̍h sèkài, i beh pó͘chhiong in só͘ sitlo̍h ê kihōe, lán thang siūⁿ i sī ū kàu chânjím kamsim pàngsak sèkan lâng.

Siōngtè ê khésī ū kóng, tio̍h kā in kauthok Siōngtè. Kitok ū teh khòaⁿkò͘ in, Iésu Kitok saⁿ ji̍t kú ê tiongkan, ū tùi si̍pjīkè ti̍tti̍t khì chhōe hiahê tiàm tī "kaⁿ lāi ê sînhûn” lâi tùi in thôan hó ê siausit.

Só͘í lán thang kā Kūiok sîtāi ê lâng kautài Iésu Kitok. Κám iáu ū símmi̍h khah túhó ê só͘chāi thang kautài?

Hitê kúkú tn̂gtn̂g o͘àm ê sîtāi, siosòa chin kú. Chiàu khòaⁿ Siōngtè iā bô hiánchhut símmi̍h tiāuthâu. Chóng.sī tī hitê Kūiok sîtāi, nā khòaⁿ khah chhim, Siōngtè ê kèōe sī íkeng bô chheⁿkông, koh iā bô thêngkhùn, tīteh chìnhêng. Ēng chē chē ê honghoat, "Kitok ū teh chúnpī I ê hòasin." Tī le̍ksú tiong, lán bô kàugia̍h chai bat thang chhiau chhut i só͘ ēng ê hoattō͘. Κantaⁿ ē thang tùi thuilí lâi tit tio̍h khòaⁿkìⁿ tāmpo̍h ê iáⁿchiah jîí. Lán ū khòaⁿkìⁿ kó͘chá chèng pangkok ê hengbông, ū Asiul, ū Babúlông, ū Phosu, ū Hilīnî, ū Lômá. Lán ia̍h ū thiaⁿkìⁿ kó͘chá, chèng sianti ū soangiân kóng, chiahê kok kok ê hengbông, sī sio̍k tī hitê úitāi ê kèōe ê chi̍t pō͘hūn, thang lâi oânsêng Iéhobah ê tōa ê bo̍ktek.

Κàu ū chi̍t ji̍t, lán ū kámchhiok tio̍h koh chi̍tsut'á khah bêng ê kng. Tī Chú chêng 2000 nî ê ū chi̍t ji̍t, ū khòaⁿkìⁿ chi̍tê siàuliân bo̍kchiá, khiā tī Sulīa ê soaⁿténg, i ê simlāi jia̍tsêng, khǹg kosiōng ê chìkhì, siū kéngtiàu lâi līkhui pài ngó͘siōng ê kò͘hiong íki̍p chhinchhek, chhutgōa khì kàu tī i só͘ m̄ chai ê só͘chāi, chitê to̍h sī Abulahàm. Abulahàm tī i ê simlāi thiaⁿkìⁿ éngoán chiá teh kiò ê siaⁿ, to̍h chhuthoat hiòng chêng lâi chīn i ê sùbēng. Tī putti putkak ê tiongkan, i chìnchêng lâi tamtng kiâⁿsélé ê Iôháneh ê kang, tī Kūiok ê sîtāi, “lâi chúnpī Chú ê lō͘ ", to̍h lâi khaisí Iûthài bîncho̍k ê hùnliān. Tùichia khí, Iûthài lâng te̍kpia̍t ū kéngsóan lâi kah sèkan itpoaⁿ sio kehlī, khui in ê sim lâi sêngsiū Siōngtè sin ê khésī. In līpia̍t chó͘kong ê ngó͘siōng kah tosîn ê tōlí, lâi chunchông to̍kit ê Siōngtè ê kàsī; chitê tōlí sī íchêng m̄ bat ū chi̍tê bîncho̍k só͘ bat siū ê. Íāu tī in ê le̍ksú tiong, ū thiaⁿkìⁿ sianti ê siaⁿ, lâi soanthôan Siōngtè gī ê simchì. Tī le̍ktāi ê sianti ê tiongkan, ū kóngchhut chin òbiāu ê te̍kpia̍t ê ioksok, to̍h sī kóng, tī āuji̍t Iûthài lâng íki̍p in ê kiáⁿsun tī chèng pangkok ê tiongkan, beh tit tio̍h tōatōa ê chiokhok. Tī chiahê sianti só͘ khòaⁿ ê īⁿsiōng tiong, ū chi̍tê bô gōa hunbêng ê jînbu̍t, chia̍pchia̍p chhuthiān. Hitê bô gōa hunbêng ê jînbu̍t, ū ê khòaⁿchò sī lâng, ū ê khòaⁿchò sī sîn, iā ū ê khòaⁿchò sī Tabi̍t ê kiáⁿ, Jînchú, Siōngtè ê kiáⁿ, Iéhobah ê lô͘po̍k, kîbiāu ê bô͘sū, á.sī éngoán thóngtī sèkan ê pêngan ê Jînkun; kohchài ū ê khòaⁿchò sī iûⁿko, sī beh hō͘ lâng khankhì thâi, lâi chò lán ê Chú, tamtng lán lóngchóng ê chōe.

Chóngkóng chi̍t kù, to̍h sī lâng lóng teh chùsîn thènghāu Siōngtè ê chíì hiánbêng. M̄ koh Siōngtè iáu sī tiāmtiām, lóng bô tōngchēng. Chóng.sī Iûthài ê chèng kunông, íki̍p chèng sianti sī itti̍t kòeóng khì. Siōngchhiáⁿ Iûthài lâng soah tú tio̍h kok phòa, siūlia̍h lâi kenggiām hitê chhiⁿchhám ê ji̍tchí, chiūanni, Iûthài lâng sìsòaⁿ khiākhí tī phó͘thiⁿē. Sèchêng ê piànchhian bôsiông, ū hoaⁿhí, ū pisiong, ū siocheⁿ, ū hōanchōe, m̄ koh, Siōngtè iûgôan sī chēngchēng, lóng bô hiánchhut símmi̍h tiāuthâu.

總是chitê可憐ê世界，to̍h老早來thèng候hitê顯現。咱m̄知，啥事上帝延chhiân祂ê化身到hiahni̍h久，總是咱知，伊有teh看顧基督未出世以前hitê孤獨ê世界。咱知祂有tùi永遠來補充in所失落ê機會。上帝tī永遠ê chitpêng kah hitpêng ê中間，不時都teh做工。

咱大家卻是ē thang同情基督以前hiahê khiā起tī hitê孤獨ê世界ê人。In親像咱仝款，猶原有teh欣慕好ê心tī.leh。In有in ê掛慮，in ê心猶原有動搖，in親像咱仝款，ē曉大悲傷家己ê kiáⁿ死tī戰場。Tī in ê心神、肉體以及in ê景況，親像咱一般，猶原有艱苦tī.leh。可惜無有慈悲ê上帝thang親近。In悲慘來teh chhōe祂，in ê哲學家tùi自然界ê顯現來見證有一个造物主；總是自然界只有ē指示咱bat祂是一个偉大koh有氣力ê niāniā。Κhah有文明ê民族，to̍h kā in ê推想來表現tī Jupitor以及Juno ê神明。總是真可惜！Chit款神m̄是會聽憂悶ê人ê祈禱。在hiahê khah野蠻ê民族，hitê bē tàng抵抗ê自然界ê大氣力，有hō͘ in不止驚惶。In聽見大風hiùhiù叫，樹枝si̍hsoaiⁿh叫，以及雷公sihnà，落雹ê情景，hit時in to̍h chheⁿ驚，來bih tī地陷內，來做偶像、貼符á，服sāi求叫in，ǹg望thang鎮靜hitê極大氣力ê存在者ê受氣。Hiahê偶像to̍h是in想beh來表現上帝。

咱kiàn讀古早ê歷史，sùsiông to̍h thang知hitê可憐孤獨ê古早ê世界，「有teh chhōe上帝。」In ê哲學、神話、偶像以及in所拜ê物，是in所chhōe ē tio̍h一切ê結果，這是真正可憐ê tāichì。無一人thang報in知影in所teh欣慕ài知ê。In hoānsè ài問講，「伊kám是有人格ê上帝，祂kám有心情tī.leh?伊kám有正義、疼痛ê心情? 伊kám ē聽苦難ê老母teh啼哭伊所失落ê kiáⁿ兒? 伊kám bat teh siàu念咱世間人? 確實chit款ê僥疑，是thang可憐ê tāichì。設使咱若無信上帝有照顧in，有一日，tī甚物世界，伊beh補充in所失落ê機會，咱thang想伊是有夠殘忍甘心放sak世間人。

上帝ê啟示有講，tio̍h kā in交託上帝。基督有teh看顧in，耶穌基督三日久ê中間，有tùi十字架直直去chhōe hiahê tiàm tī「監內ê神魂」來tùi in傳好ê消息。

所以咱thang kā舊約時代ê人交帶耶穌基督。Κám iáu有甚物khah tú好ê所在thang交帶?

Hitê久久長長烏暗ê時代，相續真久。照看上帝也無顯出甚物兆頭。總是tī hitê舊約時代，若看khah深，上帝ê計畫是已經無chheⁿkông，koh也無停睏，tīteh進行。用chē chē ê方法，「基督有teh準備祂ê化身。」Tī歷史中，咱bē tàng知bat thang chhiau出伊所用ê法度。Κantaⁿ ē thang tùi推理來得tio̍h看見淡薄ê影跡而已。咱有看見古早眾邦國ê興亡，有亞述，有巴比倫，有波斯，有希利尼，有羅馬。咱亦有聽見古早，眾先知有宣言講，chiahê各國ê興亡，是屬tī hitê偉大ê計畫ê一部分，thang來完成耶和華ê大ê目的。

到有一日，咱有感觸tio̍h koh一屑á khah明ê光。Tī主前2000年ê有一日，有看見一个少年牧者，khiā tī敘利亞ê山頂，伊ê心內熱誠，khǹg高尚ê志氣，受揀召來離開拜偶像ê故鄉以及親戚，出外去到tī伊所m̄知ê所在，chitê to̍h是亞伯拉罕。亞伯拉罕tī伊ê心內聽見永遠者teh叫ê聲，to̍h出發向前來盡伊ê使命。Tī不知不覺ê中間，伊進前來擔當行洗禮ê約翰ê工，tī舊約ê時代，「來準備主ê路」，to̍h來開始偤太民族ê訓練。Tùichia起，偤太人特別有揀選來kah世間一般相隔離，開in ê心來承受上帝新ê啟示。In離別祖公ê偶像kah多神ê道理，來尊崇獨一ê上帝ê教示；chitê道理是以前m̄ bat有一个民族所bat受ê。以後tī in ê歷史中，有聽見先知ê聲，來宣傳上帝義ê心志。Tī歷代ê先知ê中間，有講出真奧妙ê特別ê約束，to̍h是講，tī後日偤太人以及in ê kiáⁿ孫tī眾邦國ê中間，beh得tio̍h大大ê祝福。Tī chiahê先知所看ê異象中，有一个無gōa分明ê人物，chia̍pchia̍p出現。Hitê無gōa分明ê人物，有ê看做是人，有ê看做是神，也有ê看做是大衛ê kiáⁿ、人子、上帝ê kiáⁿ、耶和華ê奴僕，奇妙ê謀士，á是永遠統治世間ê平安ê人君；koh再有ê看做是羊羔，是beh hō͘人牽去thâi，來做咱ê主，擔當咱lóng總ê罪。

總講一句，to̍h是人lóng teh注神thèng候上帝ê旨意顯明。M̄ koh上帝猶是恬恬，lóng無動靜。總是偤太ê眾君王，以及眾先知是一直過往去。尚且偤太人soah tú tio̍h國破，受掠來經驗hitê悽慘ê日子，就ánne，偤太人四散khiā起tī普天下。世情ê變遷無常，有歡喜、有悲傷、有相爭、有犯罪，m̄ koh，上帝猶原是靜靜，lóng無顯出甚物兆頭。