《《平民ê基督傳》》

 | | | 轉寄

Tē it koàn Tī Κhíthâu 第一卷 Tī起頭「第二章 世界有Teh準備」之一

作者 Tâie̍k:Ko Tekchiong, Siutèng: Chng Hūiphêng&Lîm Chùnio̍k 2021.01.10

Kèngjiân sî ti̍tti̍t pekkīn, chhiáⁿ lâi chùì khòaⁿ íhā só͘ beh kóng chitê kîī ê sūsi̍t! Chitê sèkài sī íkeng ū teh chúnpī! Chhinchhiūⁿ tōa hái tī bô ìsek ê tiongkan, i ê háiéng tòe go̍eh teh tíntāng ê khoánsit, lán chitê sèkài, iā tī bô ìsek ê tiongkan, iûgoân ū tòe hitê éngoán ê sèkài tīteh tíntāng. Tng hitê sèkài teh chúnpī beh chhekhián Iésu hō͘ lán ê sî, lán chitê sèkài, iā sī ū chúnpī beh gêngchiap I. Lán chitmá nā hôekò͘ kòekhì ê sèkài sī cháiⁿiūⁿ teh chúnpī, chiū thang chai, chhinchhiūⁿ ū chi̍tê sîn teh sêngchiū jînlūi ê le̍ksú, lâi chúnpī Iésu ê lō͘.

Tī chia ū kúinā hāng sūsi̍t tī.leh, tng Kitok lâi ê sî, tī sèkài ū saⁿê bîncho̍k chiàm tē it tōa ê sèle̍k. Hit saⁿê bîncho̍k, chiūsī Hilīnî, Lômá, íki̍p Iûthài, chiūsī hitê ū bûnngá ê Hilīnî lâng, ū koânpèng ê Lômá lâng, íki̍p siū lâng oànhūn, siū lâng thóià ê Iûthài lâng. In sī tī hitê ū bûnbêng ê sèkài tiong tē it iusiù ê bîncho̍k. Hé, to̍h sī! Iûgoân tio̍hkóng, in chiah sī ū bûnbêng ê sèkài. Ígōa sībô lah. Píla̍hto ū sêngjīn chitê sūsi̍t, chiū ēng Hibúlâi, Hilīnî, íki̍p La̍hteng ê bûnjī, lâi siá si̍pjīkè téng ê chámtiâu. Taⁿ chit saⁿê bîncho̍k, tī bô phahsǹg ê tiongkan, chiàu khòaⁿ chhaputto chhinchhiūⁿ tāike chòhóe lâi teh chúnpī thènghāu I ê lîmkàu; chitê sūsi̍t, chìchió hō͘ lâng thang siūⁿ sī Siōngtè só͘ anpâi ê, kóng ánne, kám ū kòethâu? Hōannā lâng bô chunchông Kitok ê, kiámchhái beh khòaⁿ chitê sūsi̍t sī le̍ksú tiong bôìtiong ê tāichì. Chóng.sī góa teh siūⁿ, hoānnā ū sêngjīn tī āulâi beh ū chiâⁿ chitê huisiông tōa ê tāichì ê Kitoktô͘, tha̍k tio̍h tongsî ê le̍ksú, tek khak chai, m̄ nā sī kiâⁿsélé ê Iôhaneh, liân chiuûi ê sèkài, iûgoân sī chhekhián lâi "teh chúnpī Chú ê lō͘." putkoán siáⁿ khoán, íhā ài lâi khòaⁿ tongsî só͘ tú tio̍h ê chōnghóng.

Thâu chi̍t hāng, Lômá lâng ū siuchèng in ê tōlō͘, lâi chò tōa ê Jînkun lîmkàu ê lō͘ēng. Chú chêng ê chi̍t sèkí, hitchūn ê sèkài sī ke̍k gâu pun kàihān, hunlia̍t chiâⁿchò chē chē sio kehlī ê sèsè ê pangkok, kok kok ū in ê chongkàu, hongsio̍k, lu̍thoat, kohchài tāike gâu sio oàntò͘, gî sim, gâu sio thâi. In só͘ khiā hitê koânkoân ê kok kài, chó͘chí tāike ê ónglâi. Pêⁿiûⁿ ūi tio̍h chiànlōan ê pengbé só͘ kiáujiáu, háibīn inūi hái chha̍t chin chē, tìkàu bōetàng thonghêng. Si̍tchāi lâi kóng, Chú chêng ê chi̍t sèkí, Pale̍ksuteng ê lâng m̄ bat khui mn̂g kah gōabīn ê lâng sio ónglâi. Só͘í chiàu lâng ê ìsù lâi khòaⁿ, chitê phó͘phiàn ê hokim beh tit tio̍h sènglī, thang chūiû thonghêng tī choân sèkài, sī bô khólêng ê sū.

Tútú tī chit hō gûiki, ū khòaⁿkìⁿ putchí bênghián ê piànchhian. Lômá lâng ū oânsêng chi̍tê tōasū gia̍p. Tng Iésu lîmkàu ê sî, hiahê khiā kok kài lâi sio kehlī ê kok, bô koh sio hunkhui, sio giâugî, Iésu ū khòaⁿkìⁿ chi̍tê bô sio thâi pênghô ê sèkài. Lômá lâng ū chūchi̍p hiahê bô sio liânlo̍k ê pangkok, lâi chiâⁿchò itthé, phahphòa kok lâng ê àikok sim, kah kok lâng kakī ê chongkàu, lâi thóngit sèkài chòchiâⁿ chi̍t tāi ê ôngkok. Lômá ê tōalō͘ ū koànchhoàn tī i ê bûnbêng ê koklāi. Kaisat ê tōa koânle̍k, gâu îchhî tèkok ê thàipêng. Lômá ê tōalō͘ khuikhoah, teh thènghāu tōa ê Jînkun lîmkàu. Lán nā khòaⁿ Páulô ū hiahni̍h chūiû bô chó͘gāi, thang líhêng kàu tī tèkok ê ta̍k só͘chāi, tùi chit hāng chiū thang khòaⁿchhut Lômá ê tōalō͘, Lômá ê chèngtī, Lômá ê thàipêng, lâi khuikhoah sin ê chongkàu ê ìgī kàu siáⁿ khoán.
竟然時直直逼近，請來注意看以下所beh講chitê奇異ê事實！Chitê世界是已經有teh準備！親像大海tī無意識ê中間，伊ê海湧tòe月teh振動ê款式，咱chitê世界，也tī無意識ê中間，猶原有tòe hitê永遠ê世界tīteh振動。當hitê世界teh準備beh差遣耶穌hō͘咱ê時，咱chitê世界，也是有準備beh迎接祂。咱chitmá若回顧過去ê世界是怎樣teh準備，就thang知，親像有一个神teh成就人類ê歷史，來準備耶穌ê路。

Tī chia有幾nā項事實tī.leh，當基督來ê時，tī世界有三个民族chiàm第一大ê勢力。Hit三个民族，就是希利尼，羅馬，以及偤太，就是hitê有文雅ê希利尼人，有權柄ê羅馬人，以及受人怨恨，受人討厭ê偤太人。In是tī hitê有文明ê世界中第一優秀ê民族。Hé，to̍h是！猶原tio̍h講，in chiah是有文明ê世界。以外是無lah。彼拉多有承認chitê事實，就用希伯來、希利尼，以及拉丁ê文字，來寫十字架頂ê斬條。Taⁿ chit三个民族，tī無phah算ê中間，照看差不多親像大家做伙來teh準備thèng候祂ê臨到；chitê事實，至少hō͘人thang想是上帝所安排ê，講ánne，kám有過頭?凡若人無尊崇基督ê，kiámchhái beh看chitê事實是歷史中無意中ê tāichì。總是我teh想，凡若有承認tī後來beh有成chitê非常大ê tāichì ê基督徒，讀tio̍h當時ê歷史，的確知，m̄ nā是行洗禮ê約翰，連周圍ê世界，猶原是奉差遣來「teh準備主ê路。」不管啥款，以下ài來看當時所tú tio̍h ê狀況。

頭一項，羅馬人有修正in ê道路，來做大ê人君臨到ê路用。主前ê一世紀，hitchūn ê世界是極gâu分界限，分裂成做chē chē相隔離ê細細ê邦國，各國有in ê宗教、風俗、律法，koh再大家gâu相怨妒、疑心，gâu相thâi。In所khiā hitêkoânkoân ê國界，阻止大家ê往來。平洋為tio̍h戰亂ê兵馬所攪擾，海面因為海賊真chē，致到bē tàng通行。實在來講，主前ê一世紀，巴勒斯坦ê人m̄ bat開門kah外面ê人相往來。所以照人ê意思來看，chitê普遍ê福音beh得tio̍h勝利，thang自由通行tī全世界，是無可能ê事。

Tútú tī chit號危機，有看見不止明顯ê變遷。羅馬人有完成一个大事業。當耶穌臨到ê時，hiahê khiā國界來相隔離ê國，無koh相分開、相僥疑，耶穌有看見一个無相thâi平和ê世界。羅馬人有聚集hiahê無相連絡ê邦國，來成做一體，phah破各人ê愛國心，kah各人家己ê宗教，來統一世界做成一代ê王國。羅馬ê大路有貫串tī伊ê文明ê國內。該撒ê大權力，gâu維持帝國ê太平。羅馬ê大路開闊，teh thèng候大ê人君臨到。咱若看保羅有hiahni̍h自由無阻礙，thang旅行到tī帝國ê ta̍k所在，tùi chit項就thang看出羅馬ê大路，羅馬ê政治，羅馬ê太平，來開闊新ê宗教ê意義到啥款。